در این محتوا قصد داریم شما را با علائم قلب درد آشنا کنیم. درد قفسه سینه علل مختلفی از علل غیر اورژانسی گوارشی، اسکلتی عضلانی و روان شناختی گرفته تا علل خطرناک قلبی، ریوی و تعدادی از اورژانس های گوارشی دارد. اگرچه شایع ترین علت درد قفسه سینه در اورژانس بیمارستان ها علل غیر قلبی است، اما به جهت خطرناک بودن علل قلبی، شناخت علائم و تشخیص زودرس آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
فهرست مطالب
علل مختلف علائم قلب درد
قلب درد می تواند به علل مختلفی رخ دهد. شایع ترین علت درد قفسه سینه در ناحیه قلب، رفلاکس معده به مری (یک علت گوارشی) است. اما علل قلبی عروقی یکی از خطرناک ترین گروه های بیماری هستند که می توانند خود را با علامت درد قفسه سینه بروز دهند. اگر بخواهیم اختصاصا در مورد قلب درد صحبت کنیم، باید توجه داشته باشید که بیماری های قلبی مختلفی وجود دارند که می توانند باعث ایجاد قلب درد شوند. اکثر این علل قلبی، اورژانسی و تهدید کننده حیات هستند و کلید نجات بیماران پس از بروز علائم بیماری، رساندن هر چه سریع تر آنان به اورژانس می باشد. در ذیل این عنوان با تعدادی از این علل آشنا خواهید شد.
آنژین قلبی: یکی از شایع ترین علل قلب درد می باشد. آنژین زمانی ایجاد می شود که یک یا چند شریان که به خود قلب خون رسانی می کنند دچار تنگی می شوند. این تنگی به علت رسوب پلاک های آترواسکلروز (از جنس چربی) صورت می گیرد. زمانی که حدود 80٪ از فضای داخلی رگ توسط این پلاک ها مسدود شده باشد، علائم آنژین قلبی بروز خواهد کرد که در ادامه در مورد این علائم اطلاعاتی کسب خواهید کرد.
حمله قلبی: وقتی تنگ شدگی فضای داخلی شریان های خون رسانی کننده به قلب (کرونری) تا حدی شدید شود که با ایجاد یک زخم در جدار رگ و تشکیل لخته مسدود گردد، سکته قلبی اتفاق می افتد. در این حالت بیمار علائمی مشابه آنژین اما با شدت بسیار بیشتر تجربه خواهد کرد که در ادامه محتوا به آن خواهیم پرداخت.
التهاب عضله قلبی (میوکاردیت): در سنین پایین معمولا پس از ابتلا به یک عفونت ویروسی می تواند التهابی در عضله قلبی اتفاق بیفتد که باعث شود قدرت پمپاژ قلب که به وسیله این عضلات تامین می شود تحت تاثیر قرار گرفته و مختل شود. میوکاردیت در زمینه سایر بیماری های التهابی نیز می تواند اتفاق بیفتد.
افزایش مایع دور قلب ( پریکاردیال افیوژن): در این بیماری به علل مختلف مثل التهاب پرده های دور قلب (پریکارد)، سرطان، ضربه شدید به قفسه سینه و… مایع دور قلب افزایش یافته یا خون وارد فضای دور قلب می شود. این مقدار زیاد مایع یا خون باعث فشار روی قلب شده و عملکرد آن را مختل می کند. این وضعیت مخصوصا اگر به صورت ناگهانی و به مقدار زیاد اتفاق افتاده باشد یک اورژانس پزشکی است چرا که در صورت عدم رسیدگی به موقع به آن، خون رسانی به ارگان های بدن مختل می شود.
آنوریسم آئورت: آنوریسم آئورت شرایطی است که به صورت خودبخودی، در اثر بیماری های بافت همبند در بدن و… لایه میانی شریان آئورت پاره شده و خون وارد آن می شود و یک کانال فرعی غیر از مسیر اصلی عبور خون در داخل رگ ایجاد می شود. این وضعیت را آنوریسم آئورت می گویند. همچنین به مرور زمان به علت پایین آمدن استحکام دیواره شریان، خطر پارگی آن افزایش می یابد که چنانچه این اتفاق بیفتد وضعیتی تهدید کننده حیات در بدن اتفاق خواهد افتاد چرا که آئورت بزرگ ترین شریان خون رسانی کننده بدن است و مستقیما از داخل قلب خارج می شود.
در ادامه با علل غیر قلبی مهمی که مستقیما می توانند روی عملکرد قلب اثر گذاشته و آن را مختل کنند آشنا خواهید شد.
نوموتوراکس: شرایطی است که به صورت خودبخودی (خصوصا در جوانان قد بلند سیگاری)، در اثر ضربه و… مقداری هوا وارد فضای اطراف ریه ها می شود. همچنین در وضعیتی مشابه، هوا می تواند وارد فضای اطراف قلب شود و شرایطی به نام نومومدیاستن را ایجاد کند. هر دوی این موارد، با ایجاد فشار مضاعف روی قلب باعث اختلال کاردکرد آن می شوند.
آمبولی شریان ریوی: آمبولی لخته خونی است که از نقطه تشکیل خود حرکت کرده و در جای دیگری از بدن به دام افتاده است. در بیماران دچار آمبولی ریوی، لخته خونی که در نقطه ای (معمولا ورید های عمقی پا) به علل مختلف تشکیل شده است در سیستم عروقی بدن به راه می افتد تا به شریان اصلی ریوی می رسد و در آن به دام می افتد. در این حالت خون رسانی به ریه مختل شده بنابراین خون اکسیژنه شده ای به قلب بر نمی گردد تا به ارگان ها (از جمله خود قلب) پمپاژ شود همچنین لخته ایجاد شده، رگ خروجی قلب را بسته و فشار را بر روی قلب افزایش می دهد و در صورتی که به آن رسیدگی نشود عملکرد قلب را به شدت مختل خواهد کرد. شرایطی که شکل گیری لخته در بدن را تشدید خواهند کرد، بی تحرکی طولانی مدت یا بستری بیشتر از 3 روز، بارداری، سرطان، مصرف قرص های ضد بارداری و … می باشد.
انواع علائم قلب درد
قلب درد می تواند بر حسب عوامل ایجاد کننده آن با کیفیت های مختلفی بروز کند. اگرچه تعدادی از این علائم با هم هم پوشانی دارند اما توجه به تعدادی از علائم افتراق دهنده بین آنها به پزشک در جهت تشخیص علت این امر کمک خواهد کرد. در ذیل این عنوان با شایع ترین علائم مربوط به علل قلبی ذکر شده برای قلب درد آشنا خواهید شد. توجه داشته باشید که دردی که با تغییر وضعیت بدن شدت آن تغییر می کند، دردی که همراه با حس ترش کردن یا برگشت غذا است، با حرکات تنفسی شدت آن تغییر می کند، همراه با تب است، به صورت نقطه ای در یک موضع خاص است، با فشار دادن دست روی آن ناحیه شدتش بیشتر می شود معمولا مربوط به علل قلبی نمی باشد.
Stable Angina: این علامت بیشتر به صورت درد در قسمت میانی قفسه سینه که معمولا به دنبال فعالیت بدنی، استرس، سرما، عصبانیت و یا حتی غذا خوردن ایجاد می شود و حدود 10-15 دقیقه طول می کشد بروز خواهد کرد که می تواند به اندام های دیگر از جمله بازوها، فک تحتانی، کتف و… (به صورت کلی از فک تحتانی تا ناف) انتشار داشته باشد، این درد با مصرف گشاد کننده های رگ (قرص نیتروگلیسیرین) بهتر می شود و با فعالیت تشدید می گردد. همچنین با تغییر وضعیت بدن، شدت آن تغییر نمی یابد. آنژین قلبی معمولا در فردی که فاکتورهای خطر از جمله دیابت، فشار خون بالا، چربی بالا دارد و یا سیگار می کشد همراه است.
Unstable Angina: نوعی آنژین قلبی است که از آنژین پایدار خطرناک تر بوده و یک اورژانس قلبی است. در کنار شباهت های آنژین نا پایدار با نوع پایدار، آنژین ناپایدار ویژگی هایی دارد که آن را از نوع پایدار متمایز می کند. به طور کلی آنژین ناپایدار یا سکته قلبی خفیف، دردی فشارنده با انتشار به مناطق دیگر بدن از فک تحتانی تا ناف و با ماهیت فشارنده است که می تواند در شرایط استراحت و یا فعالیت خفیف ایجاد شود، دردی است که زیر ماه از شروع آن می گذرد و یا نوعی از درد در فردی با سابقه قبلی قلب درد است اما به تازگی ماهیت، کیفیت، انتشار و یا سایر ویژگی های آن به نحوی تغییر پیدا کرده است. همچنین این درد معمولا 20 دقیقه و بیشتر به طول می انجامد.
حمله قلبی: در این حالت، بیمار یک درد بسیار شدید فشارنده در میان قفسه سینه حس خواهد کرد که می تواند مثل آنژین به مناطق دیگر انتشار داشته باشد. در این حالت درد دیگر با مصرف قرص زیرزبانی بهتر نمی شود و می تواند با علائمی مثل عرق سرد، تنگی نفس، گیجی و تهوع همراه باشد. شدت این درد نیز ارتباطی با تغییر وضعیت بدن ندارد.
التهاب عضله قلبی (میوکاردیت): میوکاردیت می تواند در مراحل اولیه بی علامت باشد، اما در موارد شدید یا طول کشیده می تواند منجر به درد قفسه سینه، احساس تپش قلب یا نامنظمی ریتم قلب، تنگی نفس و… شود.
افزایش مایع دور قلب ( پریکاردیال افیوژن): علائم این عارضه بسته به عامل ایجاد کننده، شدت عارضه و نیز طول مدتی که عارضه اتفاق افتاده است می تواند متفاوت باشد. برای مثال در صورتی که التهاب عامل آن باشد می تواند قلب دردی که با خم شدن به جلو بدتر می شود تظاهر آن باشد. همچنین اگر این تجمع مایع به قدری زیاد باشد که عملکرد خون رسانی قلب مختل شود می تواند منجر به تنگی نفس، تند شدن ریتم تنفس،کاهش سطح هشیاری، افت فشار خون و… شود.
آنوریسم آئورت: آنوریسم آئورت اگر اختلالی در خون رسانی به اعضا پیدا نکند معمولا بی علامت است. اما زمانی که به صورت ناگهانی پاره می شود می تواند با علائمی از جمله حس درد خنجری یا حس پاره شدگی در ناحیه بین دو کتف، افت سطح هشیاری، تنگی نفس و… همراه باشد.
نوموتوراکس: این عارضه همراه با درد تیز در قفسه سینه که با تنفس بدتر می شود به همراه علائمی مانند تنگی نفس، افت فشار خون، سرفه و… بروز می کند.
آمبولی شریان ریوی: آمبولی شریان ریوی می تواند خود را با تنگی نفس و درد قفسه سینه ناگهانی به همراه سرفه دارای خون در بعضی موارد به علاوه تندی نفس و افت فشار خون و در نهایت افت سطح هشیاری نشان دهد.
درمان علل قلب درد
درمان قلب درد بنابر نوع عامل ایجاد کننده به طرق مختلفی صورت می گیرد. از آنجایی که اکثر علل قلب درد می توانند بالقوه کشنده باشند، در بیشتر موارد مدیریت قلب درد بایستی در اورژانس صورت بگیرد. دراین قسمت مختصرا به درمان های مورد نیاز برای هر یک از علل ذکر شده اشاره خواهیم کرد. درمان آنژین قلبی معمولا با استفاده از داروهای خوراکی از دسته های مختلف (پایین آورنده چربی خون، ضد لخته، گشاد کننده عروقی برای زمان درد و دسته های مختلف داروهای موثر بر عملکرد قلب) صورت می گیرد. همچنین این بیماران بر اساس میزان تنگی رگ ها ممکن است با تشخیص پزشک نیازمند آنژیوپلاستی (باز کردن رگ با استنت) باشند. بیماران سکته قلبی به صورت اورژانسی نیازمند درمان دارویی و پس از آن رفع انسداد با استفاده از آنژیوپلاستی یا جراحی قلبی خواهند بود. درمان میوکاردیت با داروهای ضد التهاب، آمبولی ریوی با داروهای حل کننده لخته خونی، نوموتوراکس بنا به شدت آن و به تشخیص پزشک با تعبیه لوله و تخلیه هوا و آنوریسم آئورت با جراحی اورژانسی صورت می گیرد.
سخن پایانی
در این محتوا سعی بر این بود که شما را با شایع ترین علل مختلف قلب درد آشنا کنیم. نکته قابل توجه این است که درد قفسه سینه می تواند علل دیگری از گروه عوامل قلبی و نیز به صورت شایع تری، موارد غیر قلبی داشته باشد. اگرچه در این محتوا به صورت کلی به ویژگی های درد قلبی (cardiac) و غیر قلبی (non-cadiac) اشاره شد، تشخیص این علل از یکدیگر دارای پیچیدگی های خاص خود و نیازمند تشخیص پزشک متخصص قلب و عروق می باشد چرا که پزشک با توجه به شرح حال دقیق، معاینه و انجام تست های تشخیصی مورد نیاز اعم از نوار قلب، تصویربرداری، اکوکاردیوگرافی می باشد. بنابراین در صورت بروز درد قفسه سینه در اسرع وقت به اورژانس مراجعه کنید و چنانچه کیس شناخته شده بیماری قلبی هستید، حتما ویزیت های منظم قلبی خود زیر نظر پزشک معالج را به دقت پیگیری کنید. پزشکان حاذق مجموعه تخصصی ما می توانند شما را در زمینه ارائه بهترین مراقبت های قلبی یاری کنند.
پیشنهاد ما به شما مرکز تخصصی قلب و عروق دکتر تپشاست.
مرکز تخصصی ما با داشتن کادری مجرب، پیش از ملاقات با پزشک شما را با بیماری آشنا کرده و در مورد شیوه های درمان بیماری به شما مشاوره می دهد. این مرکز تخصصی دارای بهترین متخصصان قلب و عروق می باشد که در یک مجموعه گرد هم آمده اند.
پس می توانید با خیال راحت به این مرکز مراجعه کنید و از خدمات آن بهره ببرید. برای کسب اطلاعات بیشتر و آشنایی بیشتر با خدمات مرکز تخصصی قلب دکتر تپش می توانید به صفحه تماس با ما مراجعه فرمایید.