چه فشار خونی باعث سکته میشود

آیا می‌دانید چه فشار خونی باعث سکته میشود؟ فشار خون بالا می‌تواند یکی از عوامل اصلی سکته قلبی و مغزی باشد. فشار خون برای حفظ سلامت عروق خونی و جلوگیری از ایجاد لخته‌های خونی باید در محدودة نرمال باقی بماند و افزایش آن به مدت طولانی می‌تواند باعث آسیب به دیواره‌های عروق و منجر به مشکلات جدی شود؛ اما در مورد فشار خون پایین باید بگوییم که این حالت به تنهایی نمی‌تواند عاملی برای ایجاد سکته باشد؛ اما با پایین رفتن فشار شوک ایجاد می‌شود و در نتیجه شوک، قلب آسیب می‌بیند که در این حالت باید به بهترین دکتر فوق تخصص فشار خون مراجعه کرد؛ مقاله پیش رو برای شناخت فشار خونی که به سکته منجر می‌شود تهیه شده است و خواندن آن نه تنها به شما اطلاعات لازم را می‌دهد؛ بلکه این حساسیت را در شما ایجاد می‌کند که هرگز از سلامت قلب خود غافل نشوید.

اطلاعاتی کلی درباره فشار خون پایین و سکته قلبی

در ابتدا مهم است بدانید منظور از فشار خون چیست، فشار خون در واقع فشاری است که خون در برخورد با دیواره‌های عروق خونی یا شریان‌ها ایجاد می‌کند. این فشار نتیجه نیرویی است که قلب بر خون به وسیله انقباض و انبساط دیواره‌های عروق و شریان‌ها ایجاد می‌کند. فشار خون به دو قسمت اصلی تقسیم می‌شود: فشار خون سیستولیک و فشار خون دیاستولیک.

1. فشار خون سیستولیک (SYS):

• این عدد نشان‌دهنده فشار خون در هنگام انقباض قلب است.
• انقباض قلب در هنگام پمپ کردن خون به بدن ایجاد می‌شود.
• این فشار معمولاً اولین عددی است که در اندازه‌گیری فشار خون ذکر می‌شود.

2. فشار خون دیاستولیک (DIA):

• این عدد نشان‌دهنده فشار خون در هنگام استراحت و انبساط قلب است.
• این فشار زمانی ایجاد می‌شود که قلب در حال استراحت است و خون به عروق و شریان‌ها تحویل داده می‌شود.
• این فشار دومین عددی است که در اندازه‌گیری فشار خون ذکر می‌شود.

برای مثال، اگر فشار خون شما به صورت «120/80» اعلام شود: 120  نشان‌دهنده فشار خون سیستولیک است و 80 نشان‌دهنده فشار خون دیاستولیک است.

فشار خون اهمیت بسیاری در حفظ سلامتی دارد. مقادیر نرمال فشار خون ممکن است با توجه به سن، جنسیت و شرایط فیزیولوژیک فرد متغیر باشند. مراقبت از فشار خون به صورت منظم، تغییرات در آن را زودتر مشخص و از بروز برخی مشکلات سلامتی پیشگیری می‌کند.

انواع گروه‌های فشار خون کدام‌اند؟

فشار خون به چند گروه اصلی تقسیم می‌شود که هر گروه نشان‌دهنده وضعیت مختلف فشار خون در بدن است. این گروه‌ها عبارت‌اند از:

1. فشار خون نرمال:

   • فشار خون سیستولیک کمتر از 120 میلی‌متر جیوه (mmHg) و فشار خون دیاستولیک کمتر از 80 mmHg است.
   • این وضعیت نشان‌دهنده سلامتی خوب سیستم قلبی ـ عروقی است.

2. فشار خون افزایش‌یافته (Prehypertension):

   • فشار خون سیستولیک بین 120 تا 139 mmHg یا فشار خون دیاستولیک بین 80 تا 89 mmHg است.
   • افراد با این وضعیت ممکن است در آینده به فشار خون بالا برسند؛ بنابراین نیاز به نظارت و تغییر در سبک زندگی دارند.

3. فشار خون بالا (Hypertension):

فشار خون بالا به دو دسته تقسیم می‌شود:

• فشار خون بالا مرحله 1: فشار خون سیستولیک بین 140 تا 159 mmHg یا فشار خون دیاستولیک بین 90 تا 99 mmHg.
• فشار خون بالا مرحله 2: فشار خون سیستولیک 160 mmHg یا بیشتر یا فشار خون دیاستولیک 100 mmHg یا بیشتر.

این وضعیت نشان‌دهنده اختلال در فعالیت قلبی ـ عروقی است و به مداخلات درمانی نیاز دارد؛ از جمله تغییرات در رژیم غذایی و ممکن است به داروهای کنترل فشار خون نیاز باشد.

تشخیص و مدیریت فشار خون بالا اهمیت زیادی در پیشگیری از مشکلات قلبی و عروقی مانند سکته قلبی و سکته مغزی دارد.

بررسی عوامل مثبت و منفی که بر فشار خون اثر دارد

فشار خون تحت تأثیر مجموعه‌ای از عوامل مثبت و منفی قرار دارد که می‌تواند آن را افزایش یا کاهش دهد. در ادامه به برخی از عوامل مؤثر بر فشار خون اشاره می‌شود:

1) عوامل مثبت (مؤثر در افزایش فشار خون):

• ژنتیک خانوادگی: وجود تاریخچه خانوادگی از بالا بودن فشار خون ممکن است افراد را به افزایش این مشکلات تمایل دهد.
• سن: با پیشرفت سن، احتمال افزایش فشار خون افزایش می‌یابد.
• جنسیت: در دوران جوانی، مردان ممکن است فشار خون بالاتری نسبت به زنان داشته باشند؛ اما با پیشرفت سن، این تفاوت کمتر می‌شود.
• عوامل مرتبط با شغل: استرس شغلی و فشارهای کاری ممکن است به افزایش فشار خون منجر شود.
• چاقی و کم‌فعالیتی بدنی: چاقی و کم‌فعالیتی بدنی می‌توانند به افزایش فشار خون منجر شوند.
• مصرف بیش از حد نمک: مصرف زیاد نمک می‌تواند باعث افزایش حجم خون و افزایش فشار خون شود.

2) عوامل منفی (مؤثر در کاهش فشار خون):

• سبک زندگی سالم: فعالیت‌های ورزشی منظم، مصرف متعادل غذا و کنترل وزن می‌توانند به کاهش فشار خون کمک کنند.
• کنترل استرس: مدیریت استرس و انجام تکنیک‌های آرامشی می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند.
• کاهش مصرف الکل: مصرف متعادل و مسئولانه الکل می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند.
• مصرف مواد مخدر: مصرف مواد مخدر، به ویژه سیگار ممکن است فشار خون را افزایش دهد.
• کنترل بیماری‌های مزمن: مدیریت بیماری‌های مزمن مانند دیابت و هایپرکلسترولمی می‌توانند تأثیر مثبتی بر فشار خون داشته باشند.

آیا فشار خون پایین باعث سکته می‌شود؟ 

فشار خون پایین به طور عمومی باعث سکته نمی‌شود؛ ولی اگر فشار خون به حدی پایین برود که باعث کاهش زودرس جریان خون به اعضای مهم بدن شود، ممکن است مشکلات جدی ایجاد شود. این شرایط به نام «شوک» شناخته می‌شوند و می‌توانند باعث آسیب به اعضای حیاتی مانند مغز و قلب شوند.

در شوک، قلب نمی‌تواند به میزان کافی خون را به اعضای بدن پمپاژ کند و این ممکن است به آسیب‌های مختلف منجر شود. با این حال فشار خون پایین به تنهایی عامل اصلی سکته نیست. سکته اغلب به دلیل اختلالات در عروق خونی (مثل لخته‌های خونی) یا آسیب به عروق خونی منتهی می‌شود.

اگر شما یا کسی دیگر فشار خون پایین دارید و علائم شوک یا عدم استقامت قلبی را تجربه می‌کنید، بهتر است فوراً کمک پزشکی حاصل کنید. مشاوره با پزشک می‌تواند به تشخیص دقیق و درمان مناسب کمک کند.

فشار خون چند باعث سکته میشود؟

چه فشار خونی باعث سکته میشود؟ فشار خون بالا یکی از عوامل اصلی و مهم در ایجاد مشکلات قلبی ـ عروقی از جمله سکته قلبی و سکته مغزی است. فشار خون برای حفظ سلامت عروق خونی و جلوگیری از ایجاد لخته‌های خونی باید در محدوده‌های نرمال باقی بماند. افزایش فشار خون به مدت طولانی می‌تواند باعث آسیب به دیواره‌های عروق شود و منجر به مشکلات جدی شود.

دو عدد مهم در اندازه‌گیری فشار خون نقش اساسی در این زمینه دارند:

1. فشار خون سیستولیک (SYS):

• افزایش این عدد ممکن است به تشدید فشار روی دیواره‌های عروق منجر شود.
• فشار خون سیستولیک بالا معمولاً با افزایش خطر سکته قلبی مرتبط است.

2. فشار خون دیاستولیک (DIA):

• افزایش این عدد نشان‌دهنده مقاومت زیاد در دیواره‌های عروق است.
• افزایش فشار خون دیاستولیک نیز با خطر سکته مغزی مرتبط است.

افزایش فشار خون به مدت طولانی ممکن است باعث آسیب به عروق خونی شود و در نتیجه لخته‌های خونی بیشتری ایجاد شود. این لخته‌ها می‌توانند در عروق خونی مسدودیت ایجاد و جریان خون را محدود کنند؛ اگر این اتفاق در عروق قلبی رخ دهد، می‌تواند منجر به سکته قلبی شود و اگر در عروق مغزی رخ بدهد، ممکن است به سکته مغزی منجر شود.

فشار خون چند مرحله خطرناک دارد؟

فشار خون معمولاً به چند مرحله تقسیم می‌شود و هر مرحله با دامنه خاصی از اعداد فشار خون (فشار خون سیستولیک و دیاستولیک) ارتباط دارد. این مراحل در زیر توضیح داده شده‌اند:

1. فشار خون نرمال:

• فشار خون سیستولیک: کمتر از 120 میلیمتر جیوه (mmHg)
• فشار خون دیاستولیک: کمتر از 80 mmHg
• در این مرحله، فشار خون در محدوده‌ای نرمال قرار دارد و به طور کلی سلامتی خوبی را نشان می‌دهد.

2. فشار خون افزایش‌یافته (Prehypertension):

• فشار خون سیستولیک: 120 تا 139 mmHg
• فشار خون دیاستولیک: 80 تا 89 mmHg
• در این مرحله، فشار خون در محدوده مرزی قرار دارد و افراد ممکن است در آینده به فشار خون بالاتری دچار شوند. نیاز به نظارت و تغییر در سبک زندگی دارند.

3. فشار خون بالا مرحله 1 (Stage 1 Hypertension):

   • فشار خون سیستولیک: 140 تا 159 mmHg
   • فشار خون دیاستولیک: 90 تا 99 mmHg
   • در این مرحله، فشار خون به اندازه کافی افزایش یافته است تا به مداخلات درمانی نیاز شود؛ از جمله تغییرات در رژیم غذایی و ممکن است به داروهای کنترل فشار خون نیاز باشد.

4. فشار خون بالا مرحله 2(Stage 2 Hypertension):

• فشار خون سیستولیک: 160 mmHg یا بیشتر
• فشار خون دیاستولیک: 100 mmHg یا بیشتر
• در این مرحله، فشار خون به طور قابل توجهی افزایش یافته است و نیاز به مداخلات فوری و توسعه‌یافته‌تر است.

افراد با فشار خون بالا در مراحل 1 و 2 ممکن است با مشکلات جدی سلامتی روبه‌رو شوند؛ از جمله افزایش خطر سکته قلبی، سکته مغزی و مشکلات دیگر در سیستم قلبی ـ عروقی. به همین دلیل، پیشگیری، تشخیص و مدیریت مناسب فشار خون از اهمیت زیادی برخوردار است و مشاوره با پزشک معاونت‌کننده در این زمینه توصیه می‌شود.

با پیامدهای سکته قلبی آشنا شوید

فشار خون بالا یکی از عوامل اصلی افزایش خطر سکته قلبی است. آنچه در ارتباط با فشار خون بالا و خطر سکته قلبی مهم است، اینکه افزایش فشار خون، باعث آسیب به دیواره‌های عروق می‌شود و این آسیب می‌تواند به عوارض جدی در سیستم قلبی ـ عروقی منجر شود.

زمانی که فشار خون به حدی بالا می‌رود که دیواره‌های عروق دچار آسیب می‌شوند، مشکلاتی مانند زخم‌ها و التهابات در دیواره‌های عروق ایجاد می‌شود. این زخم‌ها می‌توانند به تجمع لخته‌های خونی (تشکیل یا افزایش لخته‌های خون) منجر شوند که باعث تراکم جریان خون می‌شود.

لخته‌های خونی که در عروق قلب تشکیل می‌شوند، می‌توانند عروق را مسدود کنند؛ اگر این اتفاق در عروق قلبی رخ دهد، ممکن است به قسمتی از عضله قلبی که به خون‌رسانی این عروق وابسته است، خون‌رسانی نشود. این حادثه به نام «سکته قلبی» معروف است.

پیش از سکته قلبی، فشار خون بالا می‌تواند باعث آسیب به عروق کرونری (عروق قلب) شود و فرآیند آترواسکلروز (تجمع چربی و نسوز در دیواره‌های عروق) را تسریع کند. این موارد نیز می‌توانند به مرور زمان به سکته قلبی منجر شوند.

معرفی چند داروی کنترل فشار خون

برای کنترل فشار خون، انواع مختلفی از داروها وجود دارد. این داروها به منظور کاهش فشار خون و پیشگیری از مشکلات قلبی ـ عروقی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در زیر به برخی از دسته‌های اصلی داروهای کنترل فشار خون و اثرات جانبی آنها اشاره می‌شود:

1. مهارکننده‌های ACE (Inhibitors of Angiotensin-Converting Enzyme):

• نمونه‌ها: انالاپریل (Enalapril)، لیزینوپریل (Lisinopril)
• اثرات جانبی: سردرد، سرگیجه، خشکی سرینه، افزایش سطح پتاسیم در خون

2. مهارکننده‌های ARB (Angiotensin II Receptor Blockers):

• نمونه‌ها: لوسارتان(Losartan)، والسارتان (Valsartan)
• اثرات جانبی: سردرد، افزایش سطح پتاسیم در خون، گیجی

3. بتابلاک‌ها (Beta-Blockers):

• نمونه‌ها: پروپرانولول(Propranolol)، اتنولول (Atenolol)
• اثرات جانبی: خستگی، افزایش وزن، کاهش ضربان قلب، ممکن است باعث مشکلات در خواب شوند.

4. دیورتیک‌ها (Diuretics):

• نمونه‌ها: هیدروکلروتیازید (Hydrochlorothiazide)، فوروسماید (Furosemide)
• اثرات جانبی: افزایش دفع ادرار، کاهش سطح پتاسیم در خون، خستگی.

5. مهارکننده‌های کانال‌های کلسیم (Calcium Channel Blockers):

• نمونه‌ها: املودیپین (Amlodipine)، نیفدیپین (Nifedipine)
• اثرات جانبی: سردرد، گرمی در دست‌ها و پاها، گیجی

6. آلفا ـ بلوکرها (Alpha-Blockers):

• نمونه‌ها: دوکسازوسین (Doxazosin)، پرازوسین (Prazosin)
• اثرات جانبی: سردرد، گیجی، افت فشار خون اجرایی

7. مهارکننده‌های مستقیم آنژیوتانسین (Direct Renin Inhibitors):

• نمونه: الیسکیران (Aliskiren)
• اثرات جانبی: سردرد، سرگیجه، ناراحتی معده

روش‌های پیشگیری از سکته

پیشگیری از سکته مغزی و قلبی متکی به کنترل فشار خون است. در این راستا اقداماتی که به کنترل فشار خون کمک می‌کنند، می‌توانند به عنوان راهکارهایی برای پیشگیری از سکته مغزی و قلبی مطرح شوند:

1. نگه داشتن فشار خون در محدوده‌های نرمال:

• برای اکثر افراد، فشار خون نرمال به اندازه 120/80 mmHg یا کمتر محسوب می‌شود.
• نظارت مداوم بر فشار خون و اتخاذ اقدامات درمانی در صورت نیاز از اهمیت بالایی برخوردار است.

2. مصرف منظم داروهای کنترل فشار خون:

• اگر پزشک شما داروهای کنترل فشار خون تجویز کرده است، آنها را به صورت منظم و دقیق مصرف کنید.
• اگر هرگونه اثر جانبی یا مشکلی در مصرف داروها احساس می‌شود به پزشک خود اطلاع دهید ممکن است دارو یا دز آن تغییر یابد.

3. تغییرات در سبک زندگی:

• رژیم غذایی سالم با کاهش مصرف نمک، چربی و مصرف متعادل از میوه‌ها و سبزیجات
• ورزش منظم با توجه به راهنمای فعالیت‌های ورزشی پزشک
• کنترل وزن و جلوگیری از چاقی

4. مدیریت استرس:

• اقداماتی برای مدیریت استرس و آرامش، مانند ممارسه تکنیک‌های تنفسی، یوگا و مدیتیشن
• اجتناب از فعالیت‌هایی که می‌توانند باعث استرس ناشی از فشار زیاد شوند.

5. ممانعت از مصرف مواد مخدر و سیگار:

• اجتناب از سیگار و مصرف مواد مخدر
• محدود کردن مصرف الکل به حد متعارف و پایین

فشار خون در سنین مختلف چگونه است؟

فشار خون در سنین مختلف تغییراتی را تجربه می‌کند و اهمیت نظارت بر آن در هر دوره از زندگی بسیار حائز اهمیت است. در زیر توضیحی درباره تغییرات فشار خون در سنین مختلف و اهمیت نظارت بر آن آورده شده است:

1. نوزادی و کودکی:

• در این دوران، فشار خون معمولاً پایین‌تر از فشار خون بزرگ‌ترهاست.
• در نوزادان و کودکان، فشار خون ممکن است متغیر باشد و به تدریج با رشد و تکامل بدن، به سطح نرمال بزرگ‌ترها برسد.

2. نوجوانی و جوانی:

• در این دوره، فشار خون معمولاً به سطحی نرمال بزرگ‌ترها نزدیک‌تر می‌شود.
• در این سنین، نظارت مداوم بر فشار خون مهم است؛ زیرا ممکن است رفتارهای مرتبط با سبک زندگی (مثل تغییرات در رژیم غذایی و فعالیت ورزشی) و فشارهای روانی تأثیرگذار باشند.

3. بزرگسالی (از 20 سالگی به بالا):

• در این دوره، معیارهای فشار خون متفاوتی برای سن و جنس افراد وجود دارد.
• افزایش فشار خون با تقدم سن طبیعی است و به عواملی مانند ژنتیک، سبک زندگی و اختلالات مزمن مرتبط است.

4. سالمندی:

• در افراد مسن، فشار خون معمولاً به علت عواملی مانند سفتی عروق، رشد غیر طبیعی عضلات دیواره‌های عروق و سایر عوامل سنی افزایش می‌یابد.
• نظارت دقیق بر فشار خون در سالمندان اهمیت بسیار زیادی دارد، زیرا افزایش فشار خون ممکن است با خطرات بیشتری مانند سکته قلبی و سکته مغزی همراه باشد.

نظرات بیماران درباره راه‌های پیشگیری از فشار خون و سکته قلبی

نظر الهه: پزشکم به من توصیه کرد که سطح نمک در رژیم غذایی‌ام را کاهش دهم و ورزش منظم انجام دهم. همچنین، داروهایی برای کنترل فشار خونم تجویز کرد. با اعمال این تغییرات، حالا که فشار خونم در مرز نرمال است، احساس بهتری دارم.

نظر امیر: پزشکم به من توصیه کرد که فعالیت‌های ورزشی را به روزانه‌ام اضافه کنم و در تغذیه خود به مصرف مواد غذایی پر از پتاسیم توجه کنم. همچنین، داروهایی برای کنترل فشار خونم تجویز کرد. این تغییرات به من کمک کردند که از خطرات سکته قلبی فاصله بگیرم.

نظر زهرا: پزشکم با من در مورد اهمیت کنترل فشار خون صحبت و توصیه کرد که مصرف غذاهای کم نمک و غنی از مواد مغذی را ادامه دهم. من همچنین داروهایی برای کنترل فشار خونم مصرف می‌کنم. حالا که فشار خونم تحت کنترل است، احساس مطمئنی دارم.

نظر محمد: پزشکم به من توصیه کرد که وزنم را کاهش دهم و فعالیت‌های ورزشی منظم انجام دهم. همچنین، داروهایی برای کنترل فشار خونم تجویز کرد. با اجرای این تغییرات در سبک زندگی، حالا که فشار خونم در مرز نرمال است، احساس بهتری دارم.

سخن پایانی

چه فشار خونی باعث سکته میشود؟ تحقیقات نشان داده‌اند که فشار خون بالا یکی از عوامل مهم در افزایش خطر سکته قلبی و مغزی است. در این مقاله به بررسی ارتباط میان فشار خون و سکته (قلبی و مغزی) پرداختیم و به نقش آن در ایجاد وقایع قلبی ـ عروقی نیز اشاره کردیم. با توجه به اهمیت اطلاعات به دست آمده، توصیه می‌شود که این مقاله را به دقت مطالعه کنید و درک کاملی از ارتباط میان فشار خون و خطر سکته قلبی و مغزی به دست آورید یا اگر با چنین عارضه‌ای مواجه شدید حتماً به کلینیک ما مراجعه و از تخصص و نظر پزشکان متبحر آن بهره ببرید.