افت فشار خون در پریودی، از علل و تشخیص تا راهکارهای درمانی

افت فشار خون در پریودی یک وضعیت فیزیولوژیک متداول است که بسیاری از زنان با آن مواجه می‌شوند. این تغییرات در فشار خون ممکن است به علت تأثیرات هورمونی در این دوره رخ دهد. بدن شما در طول یک چرخه قاعدگی طبیعی دچار تغییرات زیادی می‌شود. گاهی اوقات این تغییرات می‌تواند خطر غش کردن را در طول قاعدگی افزایش دهد. هرچند برخی از افت‌های فشار خون در این زمان نسبت به حالت عادی، معمولی است، اما مواردی نیز وجود دارد که نیاز به ارزیابی توسط پزشک دارد. در صورتی که با علائمی نظیر سرگیجه شدید، ضعیفی، یا تهوع در دوره پریودی مواجه می‌شوید، توصیه می‌شود که بهترین دکتر فوق تخصص فشار خون مراجعه کنید تا وضعیت شما مورد ارزیابی قرار گیرد.

افت فشار خون در دوره پریودی به چه معناست؟

افت فشار خون در دوره پریودی به کاهش موقت فشار خون در زمان قاعدگی یا دوران حاصل از تغییرات هورمونی در دوران پریود یک زن اشاره دارد. این افت فشار خون ممکن است ناشی از تأثیر هورمون‌های جنسی مانند افزایش پروژسترون باشد که در مرحله لوتئال (دوره پس از ایجاد تخمک) افزایش می‌یابد. این تغییرات هورمونی می‌توانند به گسترش عروق خونی (وازوموتور) و کاهش مقاومت عروق خونی منجر شده و در نتیجه باعث کاهش فشار خون شوند. همچنین، افت فشار خون ممکن است با برخی از علائم مانند: سردرد، سرگیجه، حالت تهوع و گاهی حتی خستگی را به همراه باشد.

علل فشار پایین خون قبل از پریودی

فشار خون پایین قبل از پریودی می‌تواند به عوامل مختلفی بازگردد. برخی از این علل عبارتند از:

• تغییرات هورمونی: در دوره پریودی، تغییرات هورمونی اتفاق می‌افتد. افزایش پروژسترون و کاهش استروژن می‌تواند به توسعه وازوموتور (عروق خونی) و کاهش مقاومت عروق خونی منجر شده و در نتیجه، فشار خون کاهش یابد.
• اختلالات خونی: برخی از افراد ممکن است به دلیل اختلالات خونی مانند کم‌خونی (آنمی)، فشار خون پایین داشته باشند.
• اختلال در سیستم قلبی عروقی: مشکلاتی نظیر ضعف عضله قلب، شرایطی که باعث افت سیستم قلبی عروقی می‌شوند، می‌توانند در کاهش فشار خون قبل از پریودی نقش مهمی داشته باشند.
• تغییرات مایعات بدن: نوعی از افت فشار خون ممکن است ناشی از تغییرات در حجم مایعات بدن باشد که می‌تواند به عنوان یک پاسخ به تغییرات هورمونی در دوره پریودی رخ دهد.
• کاهش مصرف آب: عدم مصرف کافی آب می‌تواند باعث خشکی و افت فشار خون شود.

تأثیرات فیزیولوژیک افت فشار خون در دوره پریودی

افت فشار خون در دوره پریودی می‌تواند تأثیرات فیزیولوژیک مختلفی داشته باشد. برخی از این تأثیرات عبارتند از:

• گسترش عروق خونی (وازوموتور): افزایش هورمون پروژسترون در دوران لوتئال (مرحله پس از ایجاد تخمک) می‌تواند به گسترش عروق خونی (وازوموتور) منجر شود. این تغییرات عروقی ممکن است باعث کاهش مقاومت عروق خونی شده و فشار خون را کاهش دهد.
• تغییرات در ضربان قلب: افت فشار خون ممکن است با تغییرات در ضربان قلب همراه باشد. به عنوان مثال، ضربان قلب ممکن است افزایش یابد تا به بدن کمک کند فشار خون را تعویض کند.
• سیستم گوارشی: افت فشار خون ممکن است تأثیراتی بر سیستم گوارشی داشته باشد و علائمی نظیر تهوع و استفراغ را ایجاد کند.
• سردرد و سرگیجه: کاهش فشار خون می‌تواند باعث افزایش سردرد و سرگیجه شود.
• خستگی و کاهش انرژی: این تغییرات فیزیولوژیک ممکن است باعث افزایش خستگی و کاهش انرژی در طول دوره پریودی شوند.

تشخیص فشار خون پایین در زمان پریود

تشخیص افت فشار خون در دوره پریودی می‌تواند از طریق مجموعه‌ای از مراحل و آزمایش‌ها صورت گیرد.

سنجش فشار خون: ابتدا، اندازه‌گیری فشار خون از راه اندازه‌گیری سیستولیک و دیاستولیک انجام می‌شود. کاهش هر دو فشار ممکن است نشان‌دهنده افت فشار خون باشد.

• گزارش علائم: افراد می‌توانند علائمی چون سرگیجه، سردرد، تاری دید، تهوع، خستگی، و ضعیفی عمومی را گزارش دهند. این علائم می‌توانند نشان‌دهنده افت فشار خون باشند.
• آزمایش‌های خون: آزمایش‌های خون مانند هماتوکریت و هموگلوبین می‌توانند تغییرات در حجم خون و غلظت هموگلوبین ناشی از افت فشار خون را نشان دهند.
• بررسی تاریخچه پزشکی: مشاوره با پزشک در مورد تاریخچه پزشکی فرد شامل هرگونه افت فشار خون در گذشته، بیماری‌های مزمن، یا داروهای مصرفی می‌تواند در تشخیص موثر باشد.
• رصد سیکل پریودی: اگر افت فشار خون در دوره پریودی تکراری باشد، ممکن است رصد سیکل پریودی و تغییرات هورمونی در طول دوره مفید باشد.

گروه‌های خطر افت فشار خون در زمان پریودی

گروه‌های خطر افت فشار خون در دوره پریودی ممکن است شامل افرادی با ویژگی‌ها و شرایط خاصی باشد. برخی از این گروه‌ها عبارتند از:

• افراد با مشکلات خونی (آنمی): زنانی که دچار مشکلات خونی مانند کم‌خونی (آنمیا) هستند، احتمال افت فشار خون در دوره پریودی را بیشتر دارند. کم‌خونی می‌تواند باعث کاهش حجم خون و افت فشار خون شود.
• افراد با اختلالات هورمونی: زنان با اختلالات در چرخه هورمونی، مانند سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)، ممکن است تغییرات ناهماهنگ در هورمون‌هایی مثل استروژن و پروژسترون داشته باشند که در نهایت به افت فشار خون در دوره پریودی منجر می‌شود.
• نقص هورمون تیروئید: نقص در فعالیت هورمون تیروئید نیز می‌تواند باعث افت فشار خون شود. زنانی که با اختلالات تیروئید مواجه هستند، باید در این زمینه مشاوره بگیرند.
• افراد با سابقه بیماری قلبی: زنانی که سابقه بیماری قلبی دارند، ممکن است در معرض خطر بیشتری از افت فشار خون در دوره پریودی قرار گیرند. اختلالات قلبی می‌توانند تأثیر مستقیمی بر عملکرد سیستم عروقی داشته باشند.
• زنان باردار یا دوران پس از زایمان: در دوران بارداری و دوران پس از زایمان، تغییرات هورمونی و فیزیولوژیک ممکن است باعث افت فشار خون شود.
• افراد با تغییرات مایعات بدن:
  • دریافت کم آب: عدم دریافت کافی مایعات می‌تواند به افت فشار خون در دوره پریودی کمک کند. زنان باید توجه داشته باشند که در طول دوره پریودی نیاز به آب بیشتری دارند.
  • عوامل تغذیه‌ای: کمبود مواد مغذی، به ویژه آهن، نیاز به افزایش فشار خون را در دوره پریودی افزایش می‌دهد.

تأثیرات رژیم غذایی بر افت فشار خون در دوره پریودی

تغذیه مناسب می‌تواند نقش مهمی در کنترل فشار خون در دوره پریودی ایفا کند. در زیر، تأثیرات رژیم غذایی بر افت فشار خون در این دوره و راهنمایی‌های غذایی مرتبط آورده شده است:

مصرف آهن

• تأثیر: کم‌خونی (آنمی) می‌تواند یکی از عواملی باشد که به افت فشار خون در دوره پریودی منجر می‌شود. مصرف مناسب آهن از طریق مواد غذایی یا مکمل‌های آهن می‌تواند به بهبود وضعیت آنمی و کنترل فشار خون کمک کند.
• راهنمایی غذایی: مواد غذایی غنی از آهن شامل: گوشت قرمز، مرغ، ماهی، لبنیات، نخود و نخود فرنگی است. همچنین، مصرف غنی‌تری از ویتامین C (پرتقال، توت فرنگی و گوجه‌فرنگی) می‌تواند جذب آهن را افزایش دهد.

کنترل مصرف نمک

• تأثیر: مصرف زیاد نمک می‌تواند به افزایش فشار خون منجر شود. در دوره پریودی نیز، ممکن است حساسیت به نمک افزایش یابد.
• راهنمایی غذایی: توصیه می‌شود مصرف نمک را کاهش داده و به جای آن از ادویه‌های گیاهی و به جای نمک معمولی، نمک خوراکی یا نمک دریایی با مقدار کم استفاده کنید.

مصرف مواد غذایی غنی از پتاسیم

• تأثیر: مصرف مواد غذایی غنی از پتاسیم (موز، خیار، کرفس، لوبیا سبز و هویج) می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند.
• راهنمایی غذایی: به تنوع از مواد غذایی حاوی پتاسیم در رژیم خود استفاده کنید.

مصرف مواد غذایی حاوی فیبر

• تأثیر: مصرف غذاهای حاوی فیبر (میوه‌ها، سبزیجات، حبوبات و غلات کامل) می‌تواند فشار خون را کاهش دهد.
• راهنمایی غذایی: سعی کنید رژیم غذایی خود را با مصرف مناسب مواد غذایی حاوی فیبر ترکیب کنید.

کنترل مصرف قند و چربی

• تأثیر: مصرف بیش از حد قند و چربی می‌تواند به افزایش وزن و افزایش فشار خون منجر شود.
• توصیه‌های غذایی: تلاش کنید از میزان قند و چربی‌های اشباع‌شده در رژیم غذایی کاسته و به جای آن چربی‌های سالم مانند موجود در ماهی، آووکادو و روغن زیتون استفاده کنید.

مدیریت استرس و تنش:

• تأثیر: استرس و تنش می‌توانند به افزایش فشار خون در دوره پریودی منجر شوند.
• راهنمایی غذایی: آموزش تکنیک‌های مدیریت استرس مثل تمرینات تنفسی، مدیتیشن، و ورزش می‌تواند به کنترل استرس و در نتیجه کنترل فشار خون کمک کند.

مصرف کافئین و الکل:

• تأثیر: مصرف بیش از حد کافئین و الکل می‌تواند فشار خون را افزایش دهد.
• راهنمایی غذایی: میزان مصرف کافئین و الکل را محدود کرده و در صورت لزوم با پزشک مشورت کنید.

 مصرف مکمل‌های معدنی:

• تأثیر: مصرف مکمل‌های معدنی مانند منیزیم و پتاسیم می‌تواند به کنترل فشار خون کمک کند.
• راهنمایی غذایی: در صورت نیاز به مصرف مکمل‌های معدنی، با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید.

تأثیرات افت فشار خون به هنگام پریودی بر زنان باردار

افت فشار خون در دوره پریودی ممکن است بر زنان باردار تأثیر گذار باشد. در زیر، تأثیرات احتمالی افت فشار خون در دوره پریودی بر زنان باردار توضیح داده شده است:

کاهش خون‌رسانی به رحم و جنین:

• تأثیر: این موضوع منجر به کمبود تامین اکسیژن و مواد غذایی برای جنین شده در نتیجه، سلامت جنین را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

افزایش خطر ایجاد مشکلات جنینی:

• تأثیر: افت فشار خون ممکن است خطر ایجاد مشکلات جنینی از جمله کاهش رشد جنین، تولد زودتر از موعد را افزایش دهد.

تأثیر بر سلامت مادر:

• تأثیر: افت فشار خون ممکن است بر سلامت مادر نیز تأثیر گذار باشد. این وضعیت می‌تواند منجر به احساس خستگی، سرگیجه، تهوع و ضعیفی عمومی در مادر شود.

افتراق فشار خون اتوستاتیک:

• تأثیر: افتراق فشار خون اتوستاتیک، که به عنوان افت فشار خون ناگهانی در وضعیت‌های خاص مشهود است، ممکن است در دوران باردار باعث سرگیجه، تاری دید، یا حتی افتادگی ناگهانی در زنان باردار شود که می‌تواند خطرناک باشد.

نیاز به نظارت دقیق‌تر:

• تأثیر: زنان باردار با افت فشار خون در دوره پریودی نیاز به نظارت دقیقتر از سوی متخصصین دارند. پیشنهاد می‌شود که مادران در این شرایط به صورت منظم با پزشک خود مشاوره کنند تا مسائل سلامتی خود و جنین را کنترل کنند.

گیاهان دارویی برای مدیریت فشار خون در دوره پریودی

برخی موارد طبیعی و گیاهی ممکن است به مدیریت افت فشار خون در دوره پریودی کمک کنند. البته، قبل از هر تصمیمی، مهم است که با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید. در ادامه، چندین گزینه طبیعی برای مدیریت افت فشار خون در دوره پریودی آورده شده است:

• زنجبیل

  • تأثیر: زنجبیل ممکن است به‌عنوان یک گزینه طبیعی برای بهبود جریان خون و کاهش فشار خون استفاده شود.
  • استفاده: می‌توانید زنجبیل را به صورت تازه یا به عنوان چای مصرف کنید. همچنین، می‌توانید از عصاره زنجبیل یا کپسول زنجبیل نیز استفاده کنید.

• سیاه دانه

  • تأثیر: برخی مطالعات نشان می‌دهد که مصرف سیاه دانه ممکن است به کاهش فشار خون کمک کند.
  • استفاده: می‌توانید عسل سیاه دانه یا عصاره سیاه دانه را در روزهای پریودی استفاده کنید.

• نعناع:

  • تأثیر: نعناع خواص ضد استرس و آرامبخشی دارد و ممکن است به کنترل فشار خون کمک کند.
  • استفاده: می‌توانید از چای نعناع استفاده کنید یا عصاره نعناع را به نوشیدنی‌های گرم خود افزوده و مصرف کنید.

• هویج:

  • تأثیر: مصرف هویج به دلیل داشتن پتاسیم و فیبر، می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند.
  • استفاده: می‌توانید هویج را به صورت تازه یا آب‌میوه مصرف کنید.

• گل رزماری:

  • تأثیر:گل رزماری خاصیت ضد استرس و آرامبخشی دارد و به تعادل فشار خون کمک می‌کند.
  • استفاده: می‌توانید از چای گل رزماری یا عصاره آن بهره‌مند شوید.

سخن پایانی

هنگامی‌که با افت فشار خون در پریودی روبرو هستید، این تغییرات فیزیولوژیک می‌توانند نشانگر مسائل جدیتر نیز باشند. برای بهبود وضعیت خود و درک دقیق‌تر این اختلال، توصیه می‌شود به پزشک مراجعه کنید تا با تشخیص دقیق و راهکارهای درمانی مناسب شما را از این بیماری نجات دهد. همچنین، تغییرات غذایی و ایجاد تغییرات در سبک زندگی، همراه با مصرف داروهای مسکن، اغلب می‌تواند از افت فشار خون جلوگیری کند. بنابراین، استفاده از راهکارهای پزشکی در کنار رعایت نکات مهم خانگی می‌توانند تاثیرات مثبتی در بهبود فشار خون داشته باشند.