آیا سوزش سمت راست سینه خطرناک است؟

سوزش قفسه سینه سمت راست می‌تواند علامتی گمراه‌کننده باشد که در نگاه اول کمتر با مشکلات قلبی مرتبط دانسته می‌شود. بیشتر افراد وقتی دچار این علامت می‌شوند، بین علل گوارشی، عضلانی یا حتی ریوی سردرگم می‌مانند. گاهی این سوزش ناشی از سوءهاضمه، رفلاکس معده یا حتی التهاب کیسه صفراست. در مواقعی نیز اسپاسم عضلات قفسه سینه، به‌ویژه پس از فعالیت‌های بدنی یا استرس می‌تواند عامل اصلی باشد. با این حال، بعضی مشکلات ریوی مانند عفونت یا التهاب پرده جنب نیز می‌تواند چنین حسی را ایجاد کند. هر چند احتمال خطرات قلبی در سمت راست کمتر است، اما ادامه‌دار بودن یا شدت یافتن این سوزش نیازمند پیگیری و مراجعه به جراح قفسه سینه است. شناسایی دقیق علت سوزش قفسه سینه باعث می‌شود هم نگرانی‌ها کاهش یابد و هم روند درمانی به‌درستی طی شود.

 

آشنایی کامل با درد و سوزش قفسه سینه راست

سوزش در قفسه سینه، می‌تواند علت‌های مختلفی داشته باشد و یکی از شایع‌ترین مواردی است که بیماران به دلیل بروز آن سریعا به اورژانس یا مطب متخصصین مراجعه می‌کنند. هنگامی که پزشکان در تلاش هستند تا علت سوزش قفسه سینه سمت راست را بررسی نمایند، موارد دیگری را نیز در نظر می‌گیرند؛ از جمله پوست روی قفسه سینه، عضلات و ماهیچه‌های قفسه سینه، پلورا یا همان پوشش نازک سمت دنده‌ها، همچنین ریه‌ها، سمت راست سینه‌ها در زنان و…
با این حال بهتر است بدانید شاید سوزش و درد از قسمت‌های دیگر اعضای بدن به قفسه سینه سمت راست سرایت می‌کند. به عنوان مثال امکان دارد بیمار در اثر حادثه دچار آسیب دیدگی شانه یا گردن شود و درد را سمت قفسه سینه راست حس کند. همچنین طبق نظر پزشکان می‌توان گفت هر چند که قلب انسان در سمت چپ قرار دارد، اما گاهی افراد نادر قلبشان در سمت راست می‌باشد. به همین علت است که نشانه‌های اولیه سکته قلبی در سمت راست نیز ممکن است رخ دهد و تنها مختص به سمت چپ نمی‌باشد.
البته باید بدانید که هر درد یا سوزشی در قسمت راست قفسه سینه چندان جدی نیست، و بیشتر افراد از این امر مطلع هستند و غالبا دچار سوزش و درد در قفسه سینه به صورت موقت شده‌اند. اما به هر حال نباید این نشانه‌ها را نادیده بگیریم. به همین علت هر زمان احساس ناراحتی در قفسه سینه سمت راست خود کردید که مدت‌دار بود، قطعا توصیه ما به شما مراجعه به پزشک در اسرع وقت است تا هر چه زودتر درمان را زیر نظر پزشک آغاز کرده و از پیشروی آن جلوگیری شود.زیرا نشان‌ دهنده یک وضعیت پزشکی اضطراری است که نیاز به معالجه و توجه دارد.

علائم آشکار درد و سوزش قفسه سینه راست

معمولا علائم سوزش بالای سینه سمت راست در آقایان و خانم‌ها متفاوت بوده و درد‌های معمولی را مرد‌ان بیشتر از زن‌ها متوجه می‌شوند. اما در مقابل احساس سوزش زیر قفسه سینه سمت راست در خانم‌ها بیشتر می‌باشد و ممکن است در اطراف قفسه سینه نیز آن را حس کنند. اگر به این مسئله شک داشتید، سریعا علت آن را بررسی کنید. علائم اورژانسی دیگری نیز وجود دارد که با سوزش قفسه سینه همزمان رخ می‌دهد؛ مثلا (لخته‌های خونی که از سمت پا به سمت ریه می‌روند یا همان آمبولی ریوی). با این حال علائم دیگری که مرتبط با سوزش قفسه سینه و حملات قلبی است به قرار زیر می‌باشد:

حس فشار و یا سنگینی بیش از حد معمول روی قفسه سینه سمت راست و گاها تا سمت چپ نیز کشیده می‌شود.
دردهایی که شانه، گردن و حتی پشت قفسه سینه را درگیر می‌کند و فرد احساس خرد شدن در استخوان جناغ سینه خود را دارد.
تنگی نفس که شدت بالایی دارد.
عرق کردن سرد غیر عادی که همراه با تب بالا بروز می‌دهد.
تهوع و استفراغ شدید در بیمار ایجاد شود.
سرگیجه بالا و ضعیف شدید.

اگر سوزش قفسه سینه ارتباطی با مشکلات قلبی نداشته باشد، معمولا علامت‌های دیگری را تجربه خواهد کرد از جمله؛ ترش کردن معده و حس برگشت غذا به دهان، ایجاد مشکل در بلع غذاها و مایعات، افزایش حس سوزش قفسه سینه زمانی که فرد جابه جا می‌شود، احساس سوزش با سرفه یا نفس عمیق بدتر می‌شود، دردی که بیشتر از ده دقیقه طول می‌کشد و تا ساعت‌ها ادامه دارد و در پایان وقتی به قفسه سینه فشار می‌آوریم، درد یا سوزش بیشتر می‌شود.

علت‌های درد و سوزش قفسه سینه راست

اگر در قسمت راست قفسه سینه خود همواره احساس سوزش می‌کنید، امکان دارد به چیزی‌هایی که در حفره سمت راست قرار گرفته است، تفکر کنید. این قسمت از بدن شامل قسمت‌هایی از سمت راست قلب بدن، کبد ، رگ‌های خونی بسیار بزرگ مانند آئورت صعودی و شریان ریوی، مری و…در آن جای دارد. البته سوزش ممکن است از ستون فقرات نشات گرفته باشد. بنابراین سوزش یا دردی که در قفسه سینه سمت راست نمایان می‌شود به دلیل بیماری‌های زیر نیز ممکن است به وقوع بپیوندد و شامل:

• تروما: تروما آسیب‌هایی است که در اثر ضربه به قفسه سینه؛ مانند سقوط از بالا، تصادف با وسیله‌های نقلیه چون موتور و ورزش‌های رزمی ایجاد شده که عارضه جانبی آن موجب درد شدید و سوزش قفسه سینه می شود. تروما همزمان امکان دارد به ریه، قلب، کبد، کیسه صفرا و سایر اندام‌ داخلی نیز صدمه بزند.
• زونا: اگر فردی در قدیم آبله مرغان بگیرد و به صورت کامل درمان نشود، این بیماری به صورت خاموش رشد کرده و سپس در بزرگسالی با نام زونا آشکار می‌شود. زونا سبب التهاب در اعضای داخلی بدن و عصب‌های آن می‌شود. به عنوان مثال سبب التهاب قفسه سینه و سوزش آن ناحیه خواهد شد. که بی حسی و مور مور شدن نیز از علامت‌های رایج دیگر این عارضه است.
• آسم: سوزش قفسه سینه و دردهای مرتبط با آن، در افرادی که دچار آسم هستند بسیار رایج است.آسم عارضه ای است که سبب التهاب و ورم راههای هوایی در بدن فرد می‌شود. به همین جهت نفس کشیدن برای آنها سخت‌تر است. در واقع سرفه‌های مداوم و خس خس اگر مکررا تکرار شود سبب سوزش قفسه سینه می‌شود.
• مشکلات مرتبط با نخاع و ستون فقرات: عواملی مانند بیماری‌های مرتبط با دیسک نخاع، یا فشردگی مهره‌ها ممکن است موجب درد مستقیم قفسه سینه یا سوزش آن شود. البته در بعضی مواقع فردی که دچار سرطان سینه یا ریه نیز است، احساس سوزش قفسه سینه را تجربه می‌کند.
• تغییرات هورمون: شاید دانستن این موضوع برای شما نیز جالب باشد که چرخه قاعدگی و تغییرات هورمونی نیز گاهی سبب سوزش بالای سینه سمت راست می‌شود و بسیاری از خانم‌ها در این دوره از درد قفسه سینه خود همواره شکایت دارند.
• آمبولی ریه: این عارضه زمانی رخ می‌دهد که در جریان خون لخته ای ایجاد شود و به سمت ریه حرکت کند. این انسداد سبب توقف حرکت جریان خون به طرف بافت‌های بدن خواهد شد که موجب سوزش قفسه سینه می‌شود. آمبولی ریه علاوه بر سوزش فرد را دچار درد قفسه سینه کرده و این درد تا شانه، گردن و فک نیز انتقال می‌یابد. همچنین باید بدانید اگر آمبولی ریه درمان نشود، جان فرد به خطر می‌افتد و حتی ممکن است کشنده باشد. اگر این علائم را مشاهده کردید بدون هدر دادن کوچکترین فرصتی سریعا نزد پزشک بروید.
• ورم معده و مشکلات گوارش: احساس سوزش در قفسه سینه سمت راست، یکی از بارزترین علائم ابتلا به بیماری ریفلاکس معده به مری است و این احساس سوزش اکثرا همراه با درد نمایان می‌شود. که با مصرف داروهای ضد اسید مشکل حل می‌شود و ربطی به قلب ندارد.
• عفونت‌های مربوط به کیسه صفرا: گاهی اوقات شیره صفرا به دلیل مواردی چون تومور و سنگ کیسه صفرا، یکجا جمع می‌شود. به طوری که به صورت سوزش در قفسه سینه ظاهر می‌شود. این علامت اغلب با علائم دیگری چون حالت تهوع، استفراغ، بی‌اشتهایی همراه است.
• گرفتگی عضلات قفسه سینه: زمانی که فرد وزنه‌های سنگینی بلند می‌کند، مانند زمانی که به باشگاه‌های ورزشی بدنسازی و… می‌رود، تنش عضلانی در سمت راست قفسه سینه به سوزش و درد تبدیل می‌شود به خصوص اگر فرد راست دست باشد.
• کوستوکندریت: پزشکان همواره از التهاب دنده ای به عنوان علت سوزش قفسه سینه یاد می‌کنند که درد آن اغلب به سمت چپ کشیده می‌شود. این غضروف بین دنده و قفسه سینه قرار دارد. اما لازم است بدانید گاهی اوقات این بیماری کل قفسه سینه را درگیر می‌کند. اگر فرد نفس عمیق بکشد یا سرفه کند، سوزش به مرور افزایش می‌یابد. این نوع درد بیشتر شبیه دردهای سکته قلبی است و فقط پزشک می‌تواند به راحتی تشخیص دهد علت بیماری چیست.
• پانکراتیت: پانکراتیت همان التهاب مختص به پانکراس است و هنگامی رخ می‌دهد که آنزیم‌های گوارش زمانی که در لوزالمعده هستند، فعالیت خود را شروع کنند. این آنزیم‌ها برای سلول‌های پانکراس تهدید کننده هستند و در این صورت سبب التهاب اندام‌های داخلی بدن و سوزش قفسه سینه سمت می‌شوند. التهاب در پانکراس بر اثر چندین علل مختلف ایجاد می‌شود که مهمترین آن اعتیاد به الکل است.
• فشار خون ریوی: فشار خون ریوی اشاره به فشار خون بیش از حد در قلب به ریه دارد. در این صورت قلب خیلی کند و به سختی فعالیت می‌کند و منجر به احساس ناخوشایند در قفسه سینه مانند سوزش قفسه می‌شود. از سایر علامت‌های فشار خون ریوی می‌توان گفت: تنگی نفس زمانی که فرد فعالیتی ندارد، حتی زمانی که استراحت می‌کند. ورم اعضای بدن مانند زانو و ساق پا، تغییر رنگ لب‌ها و صورت که اکثرا مایل به آبی است. احساس سبک شدن سر وقتی فرد کاری انجام می‌دهد.

روال تشخیص علت درد و سوزش قفسه سینه راست توسط پزشک

خوشبختانه سوزش در قفسه سینه سمت راست نسبت به سمت چپ خطر کمتری دارد و امکان اینکه مربوط به مشکلات قلبی باشد بسیار ناچیز است. اما اگر درد گذرا نبود حتما باید به متخصص مراجعه نمایید تا پزشک طبق علائم شما، آزمایشاتی را در نظر بگیرد؛ از جمله آزمایش خون که عفونت در آن بررسی می‌شود، نوار قلب که فعالیت الکتریکی قلب اندازه گیری می‌شود، تصویر برداری به وسیله اشعه ایکس و در مواقعی که بیماری شدت‌دار است، توصیه پزشک انجام سی تی اسکن برای اینکه تشخیص دقیقی بدهد. ضمنا با توجه به نتیجه آزمایشات و معاینه فیزیکی، ممکن است پزشک بیمار را به نزد دکترهای ماهر دیگر بفرست تا درمان جدی‌تر و مطمئن‌تر ادامه یابد.
بسته به نتایجات اولیه و طبق تشخیص پزشکان دیگر، آزمایشات سوزش قفسه سینه اگر به بیماری قلبی ربط داشته باشد، ممکن است نیاز به انجام آزمایش‌های دیگر و بیشتری باشد که شامل:

• اکوکاردیوگرافی: در این آزمایش از امواج صوتی برای اینکه از قلب فیلم بگیرند، استفاده می‌شود.
• تست‌های استرس: این آزمایشات اغلب شامل راه رفتن روی تردمیل یا دوچرخه سواری ثابت انجام می‌شود و همزمان ضربان قلب شما کنترل می‌شود.
• کاتتریزاسیون کرونر: این نوع آزمایش نشان دهنده رگ‌های گرفته شده به پزشکان است تا انسداد رگ‌های قلبی را ببینند.

درمان دارویی و خانگی سوزش بالای سینه سمت راست

درمان سوزش قفسه سینه در سمت راست بستگی به علت درد آن دارد و پزشک طبق بیماری مربوطه، درمان دارویی را شروع می‌کند. با این حال از رایج‌ترین داروهای مورد استفاده برای شایع‌ترین بیماری‌های مرتبط با سوزش قفسه سینه می‌توان گفت:

• شل کننده‌های عروق قلبی: داروی نیتروگلیسیرین شریان‌های قلب را شل می‌کند، تا خون راحت‌تر جریان یابد. عموما این دارو به صورت قرص زیر زبانی در داروخانه‌ها موجود است.
• آسپرین: اگر متخصصان دلیل سوزش قفسه سینه را مشکل در قسمت راست قلب بدانند، به احتمال زیاد آسپرین تجویز می‌شود.
• داروهای کاهنده اسید معده: اگر سوزش قفسه سینه شما به خاطر مشکلات گوارش و معده باشد، پزشک ممکن است داروهای کاهنده اسید را پیشنهاد دهد.
• داروهای ضد افسردگی: اگر بیمار پانیک را تجربه می‌کند، داروهای ضد افسردگی توسط متخصص برای کنترل علائم مربوطه تجویز می‌شود و بالطبع بیماری‌های مرتبط با افسردگی مانند سوزش قفسه سینه نیز درمان خواهد شد.

ممکن است اگر بیماری که از سوزش قفسه سینه ناشی از بیماریهای قلبی رنج می‌برد با دارو خوب نشود، پزشک جراحی بای پس عروق کرونر، آنژیوپلاستی و استنت گذاری قلب انجام دهد.

درمان خانگی درد و سوزش قفسه سینه راست

درمان‌های خانگی مختلفی وجود دارد که می‌تواند احساس سوزش را کمتر کند. اما لازم است بدانید تمام درمان‌های خانگی باید تنها پس از مشورت با پزشک انجام شود تا بیمار دچار عوارض بدتر دیگری نشود. چند راهکار برای درمان خانگی این عارضه می‌توان گفت: اگر سوزش قفسه سینه بر اثر کشیدگی عضلات است، کمپرس سرد استفاده شود. اگر بیمار می‌داند سوزش قفسه سینه بر اثر ریفلاکس معده است روزانه چند عدد بادام میل کند. نوشیدنی‌های گرم می‌تواند سوزش قفسه سینه را تسکین دهد. در منزل زمانی که دراز کشیده است، سر خود را بالاتر نگه دارد تا این عارضه رفع می‌شود. مصرف زردچوبه سوزش قفسه سینه را نیز آرام می‌کند.

چه معیارهایی موجب پیشگیری از سوزش قفسه سینه می‌شود؟

فردی که مبتلا به سوزش قفسه سینه شده است نمی‌داند که آیا سوزش و درد قفسه سینه مربوط به مشکلات قلبی است یا خیر؟ بنابراین یکی از روش‌های اصلی برای جلوگیری از عوارض جدی این است که بیمار بلافاصله تحت مراقبت پزشکی قرار گیرد تا معاینات بالینی و فیزیکی انجام شود. ضمنا می‌تواند با تغییر در روند زندگی خود نیز، کمی از بروز سوزش قفسه سینه جلوگیری نماید؛ به عنوان مثال سیگار و محصولات تنباکو یا نیکوتین را ترک کند و زندگی سالمی را تجربه نماید.
علاوه بر این رژیم غذایی کم چرب و بدون ادویه که حاوی فیبر است، پایبند باشد. حجم وعده‌های غذایی که میل می‌کند کم و دفعات بیشتر شود تا در گوارش مشکلی ایجاد نگردد. برای اطمینان بیشتر از حادثه حین رانندگی کمربند ایمنی بسته شود. داروهایی که دکتر تجویز کرده است راس ساعت بخورد. داروها و غذاهایی که سبب ورم معده می‌شود استفاده نکند. ضمنا از کارهایی که روی عضلات قفسه سینه فشار وارد می‌کند، پرهیز نماید.

جمع بندی

سوزش بالای سینه سمت راست می‌تواند با علائم زیر همراه باشد:

احساس سوزش یا درد خفیف تا شدید در سمت راست قفسه سینه

درد هنگام تنفس عمیق یا سرفه

درد هنگام حرکت بدن، خم شدن یا دراز کشیدن

احساس فشردگی یا سنگینی در قفسه سینه

درد منتشر شونده به شانه راست، کتف یا پشت

تهوع، سوء‌هاضمه، یا آروغ زدن در صورت منشا گوارشی

تنفس دشوار در موارد شدید

علت‌های درد و سوزش قفسه سینه راست:

علت‌ها می‌توانند در چهار دسته کلی قرار گیرند:
علل گوارشی
رفلاکس معده (GERD)

زخم معده یا اثنی‌عشر

سنگ صفرا یا التهاب کیسه صفرا

نفخ یا اسپاسم معده و روده‌ها

علل عضلانی-اسکلتی
کشیدگی عضلات بین‌دنده‌ای

التهاب مفصل جناغی-دنده‌ای (costochondritis)

آسیب‌های فیزیکی یا ضربه به قفسه سینه

علل ریوی
عفونت ریه (پنومونی)

پلوریت (التهاب پرده جنب)

آمبولی ریه (بسیار خطرناک و نیازمند تشخیص فوری)

۴. علل روانی و اضطرابی
حملات اضطرابی یا حملات پانیک

اختلالات روان‌تنی همراه با تنفس سطحی و سریع

روال تشخیص علت سوزش بالای سینه سمت راست توسط پزشک:

پزشک برای تشخیص دقیق، معمولاً مراحل زیر را طی می‌کند:
شرح حال کامل پزشکی: علائم، سابقه بیماری، وضعیت گوارش، اضطراب، سابقه تروما

معاینه فیزیکی: لمس، فشار، ارزیابی عضلات و ریه‌ها

تست‌های تشخیصی مکمل:

نوار قلب (ECG) برای رد علت قلبی

عکس‌برداری قفسه سینه (X-ray)

سونوگرافی شکم یا کیسه صفرا

آزمایش خون برای بررسی التهاب یا عفونت

اندوسکوپی در موارد شک به رفلاکس یا زخم معده

درمان دارویی و خانگی درد و سوزش قفسه سینه راست:

• درمان دارویی (بسته به علت):

ضد اسید یا مهارکننده‌های پمپ پروتون: برای رفلاکس (مثل امپرازول، پنتوپرازول)

داروهای ضدالتهاب یا شل‌کننده عضلات: برای درد عضلانی (مثل ایبوپروفن، دیکلوفناک)

آنتی‌بیوتیک‌ها: در صورت عفونت ریوی یا پلوریت

داروهای صفراوی یا آنتی‌اسپاسمودیک‌ها: در مشکلات کیسه صفرا یا کولیک صفراوی

• درمان خانگی و حمایتی:

کمپرس گرم روی محل درد عضلانی

نوشیدن دمنوش‌های ضدالتهاب (مثل بابونه، زنجبیل)

پرهیز از مصرف غذاهای چرب، ادویه‌دار یا ترش

خوابیدن به پهلوی چپ برای کاهش رفلاکس

تمرینات تنفس عمیق برای کاهش اضطراب

چه معیارهایی موجب پیشگیری از سوزش قفسه سینه می‌شود؟

تغذیه سالم: اجتناب از غذاهای سنگین، تند و چرب

ورزش منظم: بهبود گردش خون و کاهش تنش عضلانی

مدیریت استرس: مدیتیشن، یوگا، مشاوره روان‌شناسی

حفظ وزن سالم: چاقی یکی از عوامل تشدیدکننده رفلاکس

عدم مصرف سیگار و الکل

رعایت فاصله زمانی بین غذا و خواب (حداقل ۲ ساعت)

حمل صحیح اجسام سنگین و اجتناب از حرکات ناگهانی

کلام آخر

سوزش قفسه سینه سمت راست علامتی است که نباید به سادگی از کنار آن عبور کرد. درست است که اکثر افراد بیشتر نگران سوزش سمت چپ هستند، اما بروز سوزش در ناحیه راست قفسه سینه هم می‌تواند نشانه مشکلات مهمی باشد. ممکن است در اثر غذاهای سنگین، گاز معده، استرس یا اسپاسم عضلانی ایجاد شود. با این حال، در برخی مواقع می‌تواند خبر از مشکلات جدی‌تری مانند بیماری‌های ریوی یا عفونت دهد. خبر خوب این است که با انجام بررسی‌های ساده پزشکی می‌توانید علت اصلی را شناسایی کنید. تصور کنید با یک معاینه یا چند تغییر در سبک زندگی می‌توانید به‌راحتی از سوزش و ناراحتی خلاص شوید. اگر این علامت با تنگی نفس، تب یا درد شدید همراه شود، حتماً نیاز به بررسی تخصصی خواهید داشت. اقدام به موقع می‌تواند شما را از مشکلات بزرگ‌تر در امان نگه دارد. بهتر است هیچ علامتی را دست‌کم نگیرید؛ آرامش و سلامت شما ارزشمند است و مراقبت درست می‌تواند زندگی شما را متحول کند.