علائم فشار خون بالا

علائم فشار خون بالا؛ تشخیص به موقع فشارخون برای پیشگیری از ابتلا به خونریزی‌های مغزی و سکته قلبی

بیماری و علائم فشار خون بالا که در پزشکی ان را اصطلاحا هایپرتنشن یا هایپرتانسیون می‌نامیم، از جمله مشکلات بسیار جدی است که این روزها دیگر سن و سال نمی‌شناسد. بی‌تحرکی و داشتن رژیم‌های غذایی غیرسالم  همه و همه باعث شده است که تعداد افراد مبتلا به این بیماری افزایش پیدا کند.

علائم فشارخون بالا با آسیب‌های جدی که در دیواره شریان‌ها ایجاد می‌کند، باعث میشود که سلول‌های مغز، کلیه، قلب و سایر اندام‌های حیاتی بدن دچار مشکلات عمده و خطرناک مانند سکته‌های قلبی، سکته‌های مغزی، خونریزی‌های مغزی و همچنین نارسایی‌های کلیه شوند.

علت و علائم فشار خون بالا چیست؟

با وجود اینکه بیماری هایپرتانسیون یا علائم فشار خون بالا در سراسر جهان بسیار شایع است، اما متاسفانه هنوز نتوانسته اند که علل کامل و قطعی ابتلاء به فشارخون بالا را کشف کنند. از دید بهترین دکتر فوق تخصص فشار خون بعضی از فاکتورها هستند که به شدت فرد را مستعد ابتلاء به فشارخون بالا میکند. برای اینکه بتوانیم این علل را دقیق‌تر در اختیار شما قرار دهیم، انها را به 2 دسته تقسیم کرده ایم.

دسته‌ی اول عللی هستند که ما می‌توانیم با تغییر سبک زندگی و تصمیماتی که می‌گیریم ان‌ها را کنترل کنیم. دسته‌ی دوم عللی هستند که متاسفانه کنترل ان در اختیار ما نیست. از دسته‌ی اول که ما می‌توانیم با تغییر سبک زندگی ان را کنترل کنیم، به موارد زیر اشاره می‌کنیم.

مورد اول داشتن چاقی و اضافه وزن، مورد دوم عادت مزمن مصرف نوشیدنی‌های الکلی، مورد سوم مصرف دخانیات از هر نوع از قبیل استفاده از سیگار قلیان و …. حتی سیگارهایی که به عنوان سیگارهای کم نیکوتین برای ترک سیگار به شما معرفی میشود هم جزئی از این دسته هستند.

علت بعدی داشتن رژیم‌های غذایی حاوی نمک و  سدیم فراوان و همچنین چربی‌های غیر سالم است که در پی آن نشانه هایپرتنش و سردرد بروز می کند؛ به عنوان مثال فست فود و تنقلات مضر. عامل بعدی عدم مصرف میوه جات و سبزیجات تازه و فیبر در رژیم غذایی روزانه است.

عامل بعدی پشت میز نشینی و نداشتن فعالیت بدنی روزانه‌ی منظم و ورزش نکردن منظم است. عامل بعدی داشتن زندگی پر از استرس است.

یکی از عوامل دیگر که می‌تواند به روی فشارخون تاثیر بگذارد، دارو ها هستند، از جمله این داروها قرص‌های ضد حاملگی هورمون‌ها و همچنین کورتون‌ها و همچنین بعضی از انواع داروهایی که برای کاهش اشتها در بازار هستند می‌توانند باعث افزایش فشارخون شوند. از دسته دوم که متاسفانه کنترل انها در اختیار ما نیست به موارد زیر اشاره می‌کنیم.

-سن؛ بعد از سن 60 سالگی ثابت شده است که با افزایش سن هر ساله ریسک ابتلاء به فشارخون بالا میرود.

-ژنتیک؛ اگر 1 یا هر 2 والدین شما دچار فشارخون بالا باشند، احتمال ابتلاء شما به هایپرتانسیون بیشتر میشود.

-نژاد؛ ثابت شده است که سفید پوستان و نژادهای هند اروپایی استعداد بیشتری برای ابتلاء به فشارخون بالا دارند.

لذا دانستن علائم و نشانه هایپرتنش و سردرد در این بیماری شایع و خطرناک قرن برای افراد جامعه الزامی است. در ادامه شایع‌ترین و اصلی‌ترین علائم فشار خون بالا و قاتل فشارخون بالا و درمان‌های خانگی سردرد در پی فشارخون بالا را با شما در میان می‌گذاریم.

عوارض و علائم فشار خون بالا چیست؟

علائم فشار خون بالا باعث ایجاد تغییرات و آسیب‌هایی در دیواره داخلی سرخرگ‌های شما خواهد شد؛ به این ترتیب با استمرار فشارخون بالا و عدم درمان ان، عوارض جدی و حتی کشنده‌ای می‌تواند متوجه شما شود. از جمله عوارض و علائم فشارخون بالا که درمان نمیشود، می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم.

سکته‌های مغزی، خونریزی‌های مغزی، سکته‌های قلبی، نارسایی‌های شدید قلبی به خصوص از نوع نارسایی احتقانی قلب، مشکلات تنفسی به دنبال اِدِم ریه، نارسایی کلیه‌ها، مشکلات بینایی از جمله پارگی عروق ته چشم، آسیب‌های جدی به عصب بینایی و شبکه‌ی چشم.

این موارد از جمله عوارض اصلی و علائم فشارخون بالا در افرادیست که نسبت به کنترل و درمان ان اقدام نکرده اند.در مطالعات ثابت شده که هر چه علائم فشارخون بالاتر رود، امید به زندگی یا سال‌هایی که فرد می‌تواند زنده بماند کاهش میابد.

پیشگیری از علائم فشار خون بالا

رعایت نکات زیر نقش بسیار عمده در پیشگیری از ابتلا به هایپر تانسیون یا علائم فشارخون بالا دارد و به این ترتیب مانع آسیب‌های شریان‌ها میشود و از بسیاری از بیماری‌های مهلک مانند خونریزی‌ها ، سکته‌های مغزی ، سکته‌های قلبی و نارسایی کلیه و نابینایی هم پیشگیری می‌کند. راهکارهای پیشگیری و درمان خانگی سردرد ناشی از هایپر تنشن به شرح زیر هستند:

-راهکار اول داشتن رژیم غذایی مناسب : رژیم غذایی مناسب و پیشگیری کننده از بیماری‌ها و علائم فشار خون بالا رژیمی است که در آن مصرف نمک سدیم یعنی کلرید سدیم به حداقل برسد و در آن غذا های پر چرب مصرف نشود و در مقابل میزان مصرف میوه و سبزیجات تازه، لبنیات کم چرب و همچنین دانه‌های آجیلی مثل گردو، بادام و خشکبار مانند انجیر خشک که حاوی پتاسیم هستند در رژیم غذایی گنجانده شود.

توصیه میشود که از گوشت سفید به جای گوشت قرمز استفاده شود؛ از غذاهای سرخ شده و آماده و یا نیمه آماده که در بازار موجود هستند یا غذاهایی که در درجه‌ی حرارتها بالا و به مدت طولانی پخته شده اند و یا غذاهایی که در روغن‌های سرخ شده اند که چندین بار از آن استفاده شده است؛ اجتناب کنید.

همچنین توصیه میشود که مواد حاوی کافئین مانند قهوه، چای، نوشابه‌های حاوی کولا و همچنین شکلات در حد اندازه مصرف شود.

-راهکار دوم برای پیشگیری از علائم فشار خون بالا داشتن تحرک بدنی روزانه منظم است. ورزشهای حرفه‌ای سنگین و شدید توصیه نمیشود؛ بلکه ورزش در حد متوسط اما منظم و هر روز در کاهش فشارخون و پیشگیری از علائم فشارخون بالا مفید است ؛ توصیه میشود روزانه‌ی 30 دقیقه پیاده‌روی منظم و یا شنا کردن ویا دوچرخه سواری را در برنامه ورزشی خود(حداقل 3 بار در هفته) داشته باشید.

-راهکار سوم  برای پیشگیری از علائم فشارخون بالا کاهش وزن است. ثابت شده است با هر یک کیلوگرم کاهش وزن، ریسک ابتلاء به پرفشاری خون کاهش پیدا می‌کند.

-راهکار چهارم برای پیشگیری از علائم فشارخون بالا اجتناب از استرس است. پس اگر شما زندگی پر استرس را تجربه می کنید، توصیه می‌کنیم برای کنترل استرس از روانکاو یا روانپزشک کمک بگیرید.

-راهکار پنجم برای پیشگیری از علائم فشار خون بالا این است که حتما خواب و استراحت را به میزان کافی داشته باشید. کار کردن بدون استراحت و بدون خواب کافی بیشترین تاثیر را برای آسیب بر روی عروق و افزایش فشارخون ایفا می‌کند.

نشانه هایپرتنش و سردرد از چیست؟

این موضوع بسیار مهم است که ما علائم و نشانه هایپرتنش و سردرد و یکی از شایع‌ترین و خطرناک‌ترین بیماری‌های قرن را بشناسیم. گفته میشود که ممکن است ما سالیان سال به بیماری فشارخون بالا مبتلا بوده باشیم و چون دچار عوارض و علائم فشار خون بالا نشده ایم متوجه آن نشده باشیم.

علائم فشارخون بالا میتواند سالیان سال در بدن ما ریشه بدواند بدون اینکه ما متوجه باشیم و اگر ما در منزل اندازه‌گیری منظم فشارخون در شرایط استاندارد به روش صحیح نداشته باشیم و هر سال برای چک فشارخون به پزشک مراجعه نکرده باشیم متوجه این بیماری نمی‌شویم.

گفته میشود که معمولا زمانی فشارخون بالا علامت‌دار خواهد شد که شما را دچار عارضه و یک پیشامد جدی کند. ممکن است فردی که فشارخون اش بالا میرود یک یا چند مورد از علائم فشار خون بالا را با هم داشته باشد. این علائم عبارتند از: اپیستاکسی یا خون دماغ شدن، سرخ شدن صورت و گردن و قسمت بالا قفسه‌ی سینه، ابتلاء به سردرد، بی‌قرار شدن، خواب‌آلودگی و بی‌حالی، اختلال دید ناگهانی یا مشکلات بینایی ناگهانی و همچنین احساس تپش قلب در حدی که فرد حس می کند که ضربان قلب اش را از روی جدار قفسه‌ی سینه احساس می کند.

پس باز هم تاکید می‌کنیم شایع ترین نشانه‌ی بیماری و علائم فشار خون بالا بی‌علامت بودن آن برای سالیان سال است و لذا تنها راه کشف ابتلاء به این بیماری این است که شما برنامه‌ی منظم برای چک فشارخون در منزل داشته باشید و بعد از 30 سالگی هر 6 ماه یا نهایتا هر یک سال برای کنترل فشار خون به پزشک مراجعه کنید.

درمان علائم فشار خون بالا چگونه است؟

ترک سیگار، ترک الکل، کاهش وزن، تحرک بدنی و داشتن رژیم غذایی مناسب و مصرف خوراکی‌هایی که دارای پتاسیم بالایی هستند مانند مرکبات، اسفناج، سیاه دانه و همچنین بادام یا گردو به میزان متوسط در بلند مدت میتواند باعث کنترل و کاهش فشارخون شما شود و به صورت اورژانسی و فوری تاثیری برای کاهش فشار خون ندارد.

برعکس آن چیزی که در بین ایرانیان رایج است که در زمانی که فشارخون بالایی دارند، که این موارد قاتل فشارخون بالا هستند و باید از آبلیمو یا آبغوره استفاده کنند؛ باید بگوییم که متاسفانه این فرآورده‌ها به علت این که خودشان نمک سدیم زیادی دارند نه تنها اثر بخش نیستند بلکه می‌توانند باعث تشدید و علائم فشارخون بالا شوند.

گفته میشود زمانی که علائم فشار خون بالا و نشانه هایپرتنش و سردرد در حد اورژانسی باشد؛ یعنی فشارخون سیستولیک شما بالای ۱۸ یا فشار خون دیاستولیک شما بالای 9 یا 10 باشد؛ اگر در منزل هستید حتما از قرص نیتروگلیسیرین زیرزبانی یک عدد استفاده کنید و سپس با اورژانس تماس بگیرید. همچنین می‌توانید اگر در منزل هستید از داروهای مُدر مانند لازیکس هم استفاده کنید.

یکی از داروهایی که امروزه زیاد استفاده میشود و قاتل فشار خون بالا است، دارویی تحت عنوان کاپتوپریل است. داروی کاپتوپریل توصیه میشود که 25 میلی گرم از قرص را در دهان خود قرار دهید و آن را بجوید و به این ترتیب هر یک ربع فشارخون خود را چک کنید و در صورتی که فشار خون پایین نیامده بود تا 2 نوبت این دارو را تکرار کنید.

توصیه می‌کنیم در صورتی که فشارخون بالا دارید و در منزل هستید و این داروها را مصرف کرده اید؛ همراه مصرف این داروها حتما با اورژانس تماس بگیرید. برای کنترل و درمان علائم فشارخون بالا پزشک شما از داروهای مختلف چه به صورت تزریقی و چه به صورت خوراکی فراخور نیاز شما استفاده می‌کند.

داروهای قاتل فشار خون بالا کدامند؟

در کنار تغییر سبک زندگی و روش‌هایی که برای کنترل علائم فشار خون بالا اورژانسی در منزل به شما آموختیم، زمانی که شما بیمار فشارخون بالا تشخیص داده میشوید، پزشک برای شما فراخور نیاز و شرایط شما یک مورد یا ترکیبی از چند دارو فشار خون را تجویز می کند. از جمله مهم‌ترین داروهای قاتل فشار خون بالا عبارتند از:

دسته‌ی اول، داروهای ادرار آور یا مُدر یا دیورتیک‌ها هستند. این داروها آب اضافی و سدیم را از بدن شما خارج می‌کنند و به این ترتیب باعث میشوند مایع کمتری در شریان‌های شما باقی بماند و به این ترتیب فشاری که به  روی دیواره‌ی رگ ها است یا فشارخون را کاهش میدهند.

از جمله این داروها می‌توانیم به تیازیدها، مُدرها یا ادرارآورهای لوپ کلیه و نگهدارنده‌های پتاسیم مانند اسپیرونولاکتون اشاره کنیم. اگر این دارو برای کنترل فشار خون کافی نبود داروهای دیگری به توسط پزشک به داروی شما اضافه میشود.

دسته‌ی دوم ، مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین هستند که این داروها تاثیر بسیار زیادی برای کنترل فشارخون و افزایش بقا دارند؛ از جمله این داروها ما به کاپتوپریل و انالاپریل اشاره می کنیم.

دسته‌ی سوم داروهای مسدودکننده‌های گیرنده‌ها آنژیوتانسین نوع 2 هستند؛ از جمله این داروها که امروزه بسیار زیاد مصرف میشود، ما لوزارتان را نام می‌بریم.

دسته‌ی چهارم داروهایی که مورد استفاده هستند، مسدودکننده‌های کانال کلسیم هستند؛ داروهایی که در این دسته هستند هم با تاثیراتی که به روی جدار عروق دارند، باعث ریلکس شدن جداره عروق میشوند و به این ترتیب فشار خون را کاهش میدهند. نیفدیپین یا آملودیپین از جمله داروهایی هستند که در این دسته قرار دارند.

دسته‌ی پنجم مسدودکننده‌های گیرنده بتابلاکرها هستند؛ بتابلاکرها دسته داروهایی هستند که به طور بسیار شایع برای درمان فشارخون بالا استفاده میشوند و یکی از شایع‌ترین انواع قاتل فشار خون بالا هستند. در واقع تاثیرات اپی نفرین آدرنالین را بر قلب و همچنین عضلات جداره عروق کم می‌کنند. از جمله این داروها که برای فشارخون بالا استفاده میشوند، می‌توانیم به کارودیلول اشاره کنیم.

دسته داروهایی که نام برده ایم، رایج‌ترین و شایع‌ترین داروهایی هستند که توسط پزشک شما برای درمان علائم فشارخون بالا استفاده میشوند؛ اما گاهی ممکن است که به دلایلی در بعضی از افراد علائم فشارخون بالا با این داروها کنترل نشود، در آن وقت پزشک از دسته‌های کمتر شایع دارویی که شامل مسدودکننده‌های آلفا، مسدودکننده‌های گیرنده‌های آلفا و بتا و داروهای موثر بر سیستم عصبی مرکزی و همچنین مهارکننده‌های رنین و آنتاگونیست های آلدوسترون هستند ممکن است برای کنترل علائم فشار خون بالا استفاده کند.

پس اینکه کدام دارو برای شما بهترین اثر را برای از بین بردن علائم فشارخون بالا ایفا می‌کند، کاملا به نظر پزشک، شرایط بدنی و عدد فشار خون و بیماری‌های زمینه ای شما بستگی دارد.

درمان خانگی سردرد ناشی از هایپر تنشن

در درمان خانگی سردرد ناشی از هایپر تنشن اگر شما دچار سردرد می شوید و فشار خون خود را ثبت می‌کنید و در بسیاری از مواقع بالا بودن فشارخون به علت شرایط دردی است که بدن شما تحمل می کند و ارتباطی به بیماری فشار خون ندارد.

اما افرادی که بیماران شناخته شده‌ی فشارخونی هستند و سابقه‌ی سردردهایی را داشته اند که به دنبال فشارخون بالا رخ داده است، اگر در خانه هستند از داروهایی مانند کاپتوپریل 25 میلی‌گرم به حالت جویدنی استفاده کنند، آب فراوان بنوشند و حتما اول از همه‌ی این موارد عدد فشارخون را در دفترچه با ذکر تاریخ و ساعت بنویسند.

به همراه مصرف این دارو و نوشیدن آب فراوان از مصرف هر گونه خوراکی‌های شور که نمک سدیم دارند مانند آبغوره آبلیمو پرهیز کنند. ترشیجات مصرف نکنند، چون دارای نمک سدیم هستند؛ شکر و مواد خوراکی شیرین مانند آب قند ، آب نبات و چایی نبات هم مصرف نکنند.

گفته میشود در بعضی از موارد برای درمان اورژانسی فشارخون بالا و سردرد ناشی از فشارخون بالا در منزل، میشود از زردچوبه، فلفل هندی، بادام خام، سرکه‌ی سیب خانگی که در آنها نمک سدیم وجود ندارد استفاده کنیم.

در رابطه با اینکه آیا عرقیات گیاهی می‌توانند علائم فشارخون بالا را پایین بیاورند آن چه در مقالات علمی به آن اشاره شده است، عصاره ی طبیعی و بدون افزودنی از گیاهان مانند بومادران، زالزالک و به ویژه چای ترش است. در مطالعات ثابت شده که چای ترش اصل و نه چای ترش که فرآورده‌های دیگری در آن مخلوط است و ناخالصی دارد؛ چای ترش میتواند تاثیرات بسیار خوبی برای کاهش علائم فشار خون بالا در زمان کوتاه داشته باشد.

سخن پایانی

تغییرات سبک زندگی مانند پشت میز نشینی، کم تحرکی، استفاده از ماشین به جای پیاده روی، همچنین استفاده از غذاهای آماده‌ی پر چرب و پر نمک مانند فست فودها و عادت به مصرف نوشیدنی‌های کافئین دار، مصرف سیگار و قلیان متاسفانه این عوامل باعث شده است که امروزه سن ابتلاء به فشار خون بسیار پایین آید و نشانه هایپرتنش و سردرد بروز کند؛ لذا بیماری و علائم فشار خون بالا فقط منحصر به افراد سالمند نیست، بلکه این بیماری ممکن است سال‌ها قبل از این که علامت دار شود و خود را با سکته‌ی قلبی، سکته‌ی مغزی، خونریزی‌های ته چشم، نارسایی‌های کلیه و…. نشان دهد ممکن است سالیان سال بدون علامت باشد.

پس با توجه به مخاطرات جدی و تهدیدکننده‌ی حیات که فشارخون بالا دارد؛ توصیه میشود که بعد از 30 سالگی حتما همه‌ی افراد برنامه‌ی دقیق ماهانه برای اندازه‌گیری و ثبت فشارخون در منزل داشته باشند.

شرایطی که باید در آن فشارخون را اندازه بگیرند را بدانند و فشار خون خودشان را در مدت 1 ماه به 2 نوبت در شبانه روز و 2 الی 3 ساعت بعد از صرف چای، کافئین و غذا و ۲ الی ۳ ساعت بعد از پیاده‌روی و دویدن ثبت کنند و هر ساله 2 نوبت و در بدترین شرایط اگر نمی‌توانند حتما 1 نوبت برای اندازه‌گیری فشار خون به پزشک مراجعه کنند. به این ترتیب می‌توانند از رخداد خطرناک علائم فشارخون بالا پیشگیری کنند.

علائم و نشانه‌های ابتلاء به علائم فشار خون بالا را بسیار زود تشخیص دهند و با درمان قطعی و مناسب پزشکی از شر عوارض جدی مانند مرگ و میر های ناشی از سکته های قلبی و مغزی در امان بمانند. توصیه می‌کنیم از خوددرمانی و درمان‌های خانگی سردرد در پی فشارخون بالا و مصرف آبغوره و آبلیمو و داروهای گیاهی که پزشک تایید نکرده است جدا پرهیز کنید.