حتماً شما یا نزدیکان شما علائم واریس پا را تجربه کرده­اید. واریس در رگ­ها کم‌کم رشد می­کند و علائم واریس خفیف امکان دارد به مرور باعث مسدود شدن رگ­ها و بروز بیماری­های خطرناکی شود. در این مطلب با ما همراه باشید تا اطلاعاتی را در مورد واریس پا، نشانه­ها و علائم واریس ران پا در اختیار شما بگذاریم تا شما در صورت مشاهده نشانه‌های واریس با آگاهی بیشتر از این بیماری مهم به سادگی عبور نکنید و به دنبال درمان آن باشید.

علائم واریس پا چیست؟

رگ­های واریسی رگ‌های خونی متورمی هستند که درست در زیر سطح پوست در قسمت تحتانی بدن شما ظاهر می‌شوند. وقتی دیواره‌های رگ­های شما ضعیف هستند و دریچه‌ها درست کار نمی‌کنند، خون در رگ برگشت می‌کند.

این اتفاق باعث ایجاد برجستگی­های آبی و بنفش رنگی می‌شود که روی ران پاها، پاها یا مچ پا می­بینید. این نکته بسیار قابل توجه است که گزینه­های درمانی می­توانند مؤثر باشند، اما علائم واریس پا و رگ‌های واریسی می­توانند بازگردند. علاوه بر این مهمترین علائم واریس پا عبارتند از:

1. رگ‌های برآمده

رگ­های پیچ خورده، متورم و طناب مانند که به طور معمول آبی یا بنفش هستند. آن­ها درست در زیر سطح پوست روی پاها، مچ پاها و ران­های شما ظاهر می­شوند. آن­ها می­توانند به صورت خوشه­ای رشد کنند. خطوط ریز قرمز یا آبی (وریدهای عنکبوتی) ممکن است در نزدیکی این رگ­های برآمده ظاهر شوند.

2. پاهای سنگین

عضلات پاها به خصوص پس از فعالیت بدنی ممکن است احساس خستگی، سنگینی یا سستی کنند. همچنین در طول شب ممکن است دچار گرفتگی و درد شوند.

3. خارش

ناحیه اطراف رگ­های واریسی در صورت شدید بودن این بیماری ممکن است خارش داشته باشد. متاسفانه بسیاری از افراد در صورت عدم وجود علائم ظاهری، این نمونه از علائم واریس پا را با مشکلات پوستی اشتباه می‌گیرند و همین امر منجر به تشخیص دیرهنگام واریس می‌شود.

4. درد

از علائم واریس پا در شرایط وخیم این است که پاها ممکن است دارای درد خفیف تا شدید باشند. به خصوص در زیر زانو درد مداومی احساس می‌شود. درد واریس ممکن است به صورت گرفتگی عضلات هم باشد.

5. تورم

از جمله علائم واریس ران پا ، پاها و مچ پای شما این است که ممکن است متورم باشند و ضربان داشته باشند.

6. تغییر رنگ و زخم‌های پوستی

اگر واریس درمان نشود، می­تواند باعث ایجاد تغییر رنگ قهوه­ای در پوست شما شود. رگ­های واریسی شدید می­تواند باعث ایجاد زخم­های وریدی روی پوست شما و خونریزی شود. این علامت بخصوص برای افراد مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت خطرناک است.

واریس چیست؟

واریس در واقع همان رگ‌های خونی متورم و پیچ خورده­ای هستند که درست زیر سطح پوست شما برآمده می‌شوند. این برآمدگی­های آبی یا بنفش یا علائم واریس پا معمولاً در پاها، ران پا و مچ پا ظاهر می­شوند. آن­ها می­توانند دردناک یا دارای خارش باشند.

باید بدانید خون در واقع توسط دریچه­های یک طرفه در سیاهرگ­ها به سمت قلب حرکت می­کند. هنگامی که دریچه­ها ضعیف شده یا آسیب می­بینند، خون می­تواند در سیاهرگ­ها جمع شود.

این باعث بزرگ شدن سیاهرگ­ها می­شود. ایستادن طولانی مدت یا نشستن ممکن است باعث تجمع خون در رگ­های پا شود و فشار داخل رگ­ها را افزایش دهد. رگ­ها می­توانند در اثر افزایش فشار کشیده شوند. این اتفاق امکان دارد دیواره رگ­ها را ضعیف کرده و به دریچه­ها آسیب برساند.

رگ‌های عنکبوتی که ممکن است رگ‌های واریسی را احاطه کنند، خطوط قرمز یا بنفش کوچک‌تری هستند که نزدیک به سطح پوست شما ظاهر می‌شوند. واریس پا در واقع به علت افزایش فشار خون در سیاهرگ­ها ایجاد می­شود و علائم آن معمولا در نزدیک به سطح پوست قابل مشاهده است.

اگرچه رگ­های واریسی می­توانند ناخوشایند و ناراحت کننده باشند، اما برای بیشتر افراد خطرناک نیستند. در برخی موارد، رگ­های واریسی شدید می­تواند منجر به مشکلات سلامتی جدی مانند لخته شدن خون شود که نیاز به درمان فوری دارد تا منجر به خطراتی مانند سکته نشود.

شما می­توانید اکثر نشانه‌های واریس را در خانه تسکین دهید یا پزشک می­تواند آن‌ها را با تزریق، لیزر درمانی یا جراحی درمان کند.

تفاوت بین علائم واریس پا و رگ­های عنکبوتی چیست؟

رگ‌های عنکبوتی، نوع خفیف‌تری از رگ‌های واریسی و در واقع می­توان گفت علائم واریس خفیف بشمار می‌آیند. این رگ­ها کوچک‌تر از رگ‌های واریسی هستند و اغلب شبیه آفتاب‌زدگی یا تار عنکبوت هستند. رنگ آن­ها قرمز یا آبی است و معمولاً روی صورت و پاها، درست زیر پوست دیده می­شوند.

رگ­های واریسی و رگ­های عنکبوتی هر دو نوع بیماری مربوط به رگ هستند اما ظاهر متفاوتی دارند. رگ­های عنکبوتی کوچک­تر و نازک‌تر از رگ­های واریسی هستند. شبیه تار عنکبوت قرمز یا آبی یا شاخه­های درخت هستند و نزدیک به سطح پوست دیده می­شوند.

رگ­های عنکبوتی معمولاً دردناک نیستند و بیشتر از نظر زیبایی ناراحت کننده می‌باشند. آن­ها امکان دارد در هر نقطه از بدن شما ظاهر شوند ولی بیشتر در پشت زانو، روی پاها یا روی صورت شما دیده می‌شوند. در حالی که علائم واریس پا به طور معمول روی ران پاها و ساق پا­ها ظاهر می­شوند.

چه کسانی احتمال دارد علائم واریس ران پا را مشاهده کنند؟

هر کسی ممکن است علائم واریس پا را مشاهده کند یا به علائم واریس ران پا مبتلا شود. هرچند عوامل خاصی وجود دارد که شانس ابتلا به واریس را افزایش می­دهند، از جمله:

1. سن

به دلیل روند پیری، دیواره‌های رگ و دریچه‌ها مانند گذشته کار نمی‌کنند. رگ­ها خاصیت ارتجاعی و کشسانی خود را از دست داده و سفت می­شوند. در نتیجه ممکن است علائم واریس پا رخ دهد.

2. جنسیت

علائم واریس پا در زنان بیشتر است. هورمون­های زنانه می­توانند به دیواره رگ­ها اجازه کشش بیشتری بدهند. افرادی که باردار هستند، از قرص­های ضد بارداری استفاده می­کنند یا در دوران یائسگی قرار دارند، به دلیل تغییرات در سطح هورمون، علائم واریس پا در زنان را بیشتر تجربه کرده و در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به واریس هستند.

3. سابقه خانوادگی

واریس و مشاهده علائم واریس پا می­تواند ارثی باشد. چنانچه در یک خانواده، شخصی به واریس پا مبتلا باشد؛ احتمال بروز علائم واریس پا در دیگر افراد خانواده وجود دارد. هرچند ممکن است علائم واریس خفیف باشد.

4. سبک زندگی

نشستن یا ایستادن طولانی مدت گردش خون را کاهش می­دهد. پوشیدن لباس­های محدود کننده و اذیت کننده مانند کمربند یا شلوار با کمربند تنگ نیز می­تواند جریان خون را کاهش دهد و موجب علائم واریس خفیف شود.

5. سلامت کلی بدن

برخی از شرایط سلامتی، مانند یبوست شدید یا تومورهای خاص، باعث افزایش فشار روی رگ­ها می­شود و خطر بروز علائم واریس پا را افزایش می­دهد.

6. مصرف تنباکو

افرادی که از تنباکو و موارد مخدر استفاده می­کنند بیشتر در معرض ابتلا به واریس هستند و احتمال تجربه علائم واریس ران پا در این افراد بیشتر است.

7. وزن

اضافه وزن به رگ­های خونی فشار وارد کرده و ممکن است موجب بروز علائم واریس پا یا علائم واریس ران پا شود.

علائم واریس پا به طور معمول در کجا ظاهر می­شوند؟

اغلب علائم واریس پا و رگ­های واریسی در نیمه پایینی بدن، معمولاً روی ساق پا، مچ پا و ران پا ایجاد می­شوند. آن­ها همچنین می­توانند در ناحیه لگن ایجاد شوند (سندرم احتقان لگن)، به ویژه در افرادی که بچه دار شده­اند. واریس در بیضه­ها (واریکوسل) نیز ممکن است در آقایان رخ دهد که در صورت عدم درمان به‌موقع می­تواند منجر به ناباروری شود.

علت شکل گیری علائم واریس پا چیست؟

واریس زمانی اتفاق می­افتد که دیواره رگ­های شما ضعیف می­شود. همان‌طور که فشار خون در رگ شما افزایش می­یابد، دیواره­های ضعیف شده به رگ شما اجازه بزرگ­تر شدن می­دهند.

در نتیجه رگ شما کشیده می­شود و دریچه­هایی که خون را در یک جهت در رگ شما حرکت می‌دهند، نمی­توانند آن‌طور که باید کار کنند. در نهایت خون کند حرکت می­کند یا در رگ شما جمع می­شود و باعث تورم، برآمدگی و پیچش رگ می­شود که همان واریس است.

علائم واریس خفیف چگونه تشخیص داده می­شود؟

رگ­های واریسی نزدیک به سطح پوست شما هستند و به‌راحتی قابل مشاهده­اند. پزشکان می­توانند این بیماری را در طول معاینه فیزیکی تشخیص دهند. آن­ها رگ­های شما را لمس می­کنند و در حالی که نشسته­اید و ایستاده­اید آن­ها را معاینه می­کنند.

برای دیدن تصاویر دقیق از رگ­ها و بررسی عوارض، ممکن است پزشک شما سونوگرافی را توصیه کند. با دستگاه سونوگرافی به صورت ایمن و بدون درد از امواج صوتی برای تولید تصاویری از بافت­های داخل بدن شما استفاده می­کنند. سونوگرافی می­تواند وجود لخته شدن خون و نحوه عملکرد دریچه­های شما را نشان دهد.

درمان علائم واریس پا چیست؟

اگرچه درمانی صد در صد برای واریس وجود ندارد اما درمان‌های زیر می‌توانند ظاهر آن‌ها را کاهش داده و ناراحتی را از بین ببرند:

1. قرار دادن پا در ارتفاع

برای افزایش جریان خون و کاهش فشار در رگ­­ها، باید پاهای خود را چندین بار در طول روز بالاتر از کمر خود قرار دهید. برای انجام این کار می­توانید آن­ها را به دیوار تکیه دهید.

2. جوراب‌های الاستیک

جوراب­های ضخیم رگ­های شما را فشرده می­کنند و ناراحتی را کاهش می­دهند. فشرده سازی از کشش رگ‌های شما جلوگیری کرده و به جریان خون بهتر کمک می­کند.

3. ورزش منظم

ورزش منظم به کاهش وزن شما و در نتیجه کاهش فشار بر روی رگ‌های اندام تحتانی کمک کرده و علائم واریس پا را کاهش خواهد داد.

4. استفاده از یک رژیم غذایی مناسب و کاملا سالم

استفاده از مواد غذایی سالم که به گردش بهتر خون در بدن کمک می‌کنند و مانند میوه‌ها یا سبزیجات سرشار از مواد معدنی و انواع ویتامین‌ها هستند می‌تواند به بهبود علائم واریس نیز کمک کند.

5. تزریق درمانی (اسکلروتراپی)

در طول اسکلروتراپی، پزشک معالج محلول خاصی را به رگ شما تزریق می­کند. این محلول باعث می­شود که دیواره­های سیاهرگ دوباره به هم بچسبند. در نهایت، رگ بیرون زده شما به بافت اسکار تبدیل شده و محو می­شود.

6. لیزر درمانی

در یک روش کم تهاجمی به نام ابلیشن حرارتی درون وریدی، پزشکان از یک لوله بلند و نازک و لیزر برای بستن رگ آسیب دیده استفاده می­کنند. این روش در حال حاضر از بهترین روش‌های کاهش علائم واریس پا است که در مرکز تخصصی ما به‌طور حرفه‌ای با دستگاه‌های بروز دنیا انجام می‌شود.

7. جراحی رگ

در طول این عمل که بستن و برداشتن نیز نامیده می‌شود؛ جراح رگ آسیب‌دیده شما را می‌بندد؛ تا از تجمع خون جلوگیری کند. جراح ممکن است برای جلوگیری از بروز مجدد علائم واریس خفیف، رگ‌های واریسی را بردارد.

نیمی از افرادی که درمانشان با جراحی استریپیپینگ انجام می‌شود؛ در عرض پنج سال دوباره دچار واریس می‌شوند و واریس می‌تواند پس از جراحی نیز دوباره اتفاق بیفتد.

درمان­های مربوط به واریس چه عوارضی دارند؟

درمان واریس نیز مثل بسیاری از درمان­ها عوارض مخصوص و مربوط به خودش را دارد. عوارض جانبی بالقوه این درمان­ها بسته به نوع درمان، عبارت­اند از:

1. جای زخم

2. سوختگی پوست

3. عفونت

4. آسیب به عصب

5. ترومبوز ورید عمقی (لخته شدن خون در ورید عمیق داخل بدن شما)

اسکلروتراپی می­تواند عوارض جانبی دیگری هم ایجاد کند که عبارت­اند از:

1. قرمزی یا کبودی برای چند روز در جایی که یک سوزن وارد پوست شما شده است.

2. نواحی قهوه­ای رنگ (به مدت چند ماه) روی پوستی که سوزن در آن فرو رفته است.

3. توده یا سختی برای چند ماه

4. از عوارض دیگر اسکلروتراپی این است که رگ­های واریسی جدید ممکن است رخ دهد که نیاز به درمان مجدد دارند.

چگونه می­توانید از علائم واریس پا جلوگیری کنید؟

ممکن است نتوانید به طور کامل از ایجاد واریس پیشگیری نمایید. بااین‌حال، شما می­توانید با داشتن یک سبک زندگی فعال و سالم شانس خود را برای بروز واریس کاهش دهید. پزشکان بسیاری از اقدامات زیر را برای پیشگیری و درمان واریس توصیه می­کنند:

1. از ایستادن‌های طولانی خودداری کنید.

برای بهبود جریان خون، بهتر است به طور منظم از حرکات کششی و راه رفتن کمک بگیرید، به خصوص اگر شغلی دارید که لازم است مدام روی پاهای خود باشید.

2. پاهای خود را بالا بیاورید.

بالا بردن پاها از کمر به جریان خون در قلب کمک می­کند.

3. تناسب وزنی خود را حفظ کنید.

خلاص شدن از شر اضافه وزن فشار داخل رگ­های خونی شما را کاهش می­دهد.

4. مصرف دخانیات را ترک کنید.

سیگار به رگ­های خونی آسیب می­رساند، جریان خون را کاهش می­دهد و باعث ایجاد طیف گسترده­ای از مشکلات سلامتی می­شود.

5. همواره فعال باشید.

برای بهبود گردش خون، مرتب حرکت کنید و از نشستن طولانی مدت خودداری نمایید.

6. جوراب­های ضخیم را امتحان کنید.

جوراب­ها و جوراب شلواری تنگ رگ­های شما را فشرده می­کند و به گردش خون کمک می­کند و می­تواند از بدتر شدن رگ­های واریسی جلوگیری کند.

7. لباس‌های مناسب بپوشید.

برای تشویق جریان خون، مطمئن شوید که لباس شما در ناحیه کمر تنگ نباشد.

علائم واریس پا چه مدت ماندگاری دارند؟

اغلب اوقات، رگ‌های واریسی که در دوران بارداری اتفاق می‌افتند، طی دو یا سه هفته پس از زایمان، خود به خود از بین می‌روند. هرچند برای افراد دیگر، رگ‌های واریسی ممکن است پس از درمان نیز دوباره عود کنند.

علائم واریس در صورت عدم درمان، چه عوارض خطرناکی به دنبال دارد؟

رگ­های واریسی در صورت درمان نشدن می­توانند باعث ایجاد زخم، خونریزی و تغییر رنگ پوست شوند. رگ­های واریسی شدید ممکن است نشانه نارسایی مزمن در رگ ها باشد. این اختلال بر توانایی رگ­ برای پمپاژ خون به قلب تأثیر می­گذارد.

این نکته قابل توجه است که افراد دارای رگ­های واریسی ممکن است بیشتر در معرض لخته شدن خون باشند. در این صورت باید حتما پزشک خود را مطلع سازید. پزشک شما باید شما را از نظر اختلالات انعقادی مانند موارد زیر بررسی کند:

1. ترومبوفلبیت سطحی

لخته‌های خون می‌توانند در داخل وریدهای واریسی ایجاد شوند و باعث ایجاد بیماری به نام ترومبوز ورید سطحی یا ترومبوفلبیت سطحی شوند. ترومبوفلبیت دردناک است اما معمولاً خطرناک نیست. قابل درمان هم هست.

2. ترومبوز ورید عمقی (DVT)

افراد مبتلا به وریدهای واریسی بیشتر در معرض خطر ترومبوز رگ عمقی، به معنی لخته شدن خون در رگ عمیق بدن هستند. ترومبوز ورید عمقی یک بیماری جدی با لخته شدن خون در وریدهای عمقی است. این وضعیت معمولاً با رگ­های واریسی اتفاق نمی­افتد.

به این دلیل که وریدهای واریسی روی سیاهرگ­های نزدیک به سطح پوست تأثیر می­گذارد. بااین‌حال، با وجود وریدهای واریسی شدید، احتمال کمی برای ایجاد لخته خون در وریدهای عمقی وجود دارد. در صورت ایجاد لخته­های خون باید فورا به پزشک مراجعه کنید.

مهمترین علائم ایجاد لخته خون شامل تورم، درد و قرمزی پوست در ساق پا است. لخته­های خون ممکن است در بازوها یا سایر قسمت­های بدن نیز ایجاد شوند. این لخته خطرناک است و نیاز به مراقبت فوری دارد. بنابراین در صورت مشاهده علائم گفته شده سریعا به اورژانس مراجعه کنید.

3. آمبولی ریه

یک لخته خون در بدن شما معمولاً ناشی از DVT می­تواند در ریه گیر کند. آمبولی ریه یک بیماری تهدید کننده زندگی است که نیاز به درمان فوری دارد. ممکن است تکه­ای از لخته خون پاره شود و به ریه­ها برود. لخته شدن خون در ریه­ها بسیار جدی است و ممکن است باعث مرگ شود.

علائم شامل درد قفسه سینه، مشکل در تنفس، سرفه (ممکن است باعث سرفه خونی شود)، ضربان قلب سریع، تعریق و غش باشد. اگر علائمی دارید که ممکن است به معنای لخته شدن خون در ریه­ها باشد، با اورژانس تماس بگیرید یا کمک اضطراری دریافت کنید.

آیا علائم واریس پا بعد از درمان برمی­گردد؟

اگرچه درمان‌ها مؤثر هستند اما رگ‌های واریسی می‌توانند بازگردند. در افرادی که پس از درمان باردار می­شوند، احتمال بازگشت آن­ها بیشتر است. اگر چاقی دارید یا سبک زندگی کم تحرکی دارید، شانس بیشتری برای بروز مجدد رگ­های واریسی دارید. حتی افرادی که با جراحی رگ‌های واریسی آن‌ها خارج شده است ممکن است در رگ دیگری دچار واریس شوند.

چه زمانی باید در مورد علائم واریس پا با پزشک صحبت کنید؟

اگرچه رگ­های واریسی معمولاً خطرناک نیستند اما باید برای جلوگیری از تشدید آن برای معاینه به پزشک مراجعه کنید. اگر نگران ظاهر رگ‌های واریسی هستید یا ناراحت کننده هستند، درمان‌ها می‌توانند به شما کمک کنند.

اگر پوست یا رگ‌ها دچار خون ریزی، تورم، بی­رنگ شدن، درد و قرمزی شدند یا هر کدام از علائم واریس خفیف را داشتید؛ زمان مراجعه به پزشک فرا رسیده است.

باید بدانید در مقابله با واریس تنها نیستید. بسیاری از مردم علائم واریس پا را دارند و عوارضی ندارند. با این حال، اگر واریس شما را آزار می­دهد، می­توانید ابتدا درمان­های خانگی را امتحان کنید که ممکن است کمک کننده باشد یا می­توانید از پزشک در مورد درمان­های مختلف موجود بپرسید.

فقط به خاطر داشته باشید که واریس حتی پس از درمان ممکن است دوباره اتفاق بیفتد. این نکته بسیار اهمیت دارد که با پزشک در مورد اینکه کدام درمان برای شما بهترین است صحبت کنید و سبک زندگی خود را برای بهبود شرایط تغییر دهید.

علائم واریس پا در زنان چه تفاوتی دارد؟

علاوه بر این موضوع که بارداری به نوبه خود یکی از علت­های اصلی واریس در زنان به شمار می­رود؛ ذکر این نکته بسیار قابل توجه است که علائم واریس پا در زنان بسیار بیشتر از مردان است. اغلب زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به واریس هستند.

تحقیقات نشان می‌دهد که دلیل این اتفاق این است که هورمون‌های زنانه دیواره رگ‌ها را شل کرده و دریچه‌ها را بیشتر مستعد نشت می‌کنند. این هورمون­ها مواد شیمیایی هستند که توسط بدن تولید می­شوند و تغییرات ممکن است در اثر بارداری، سندرم پیش از قاعدگی یا یائسگی ایجاد شود و موجب علائم واریس پا در زنان گردد.

سخن آخر

بیماری واریس و علائم واریس پا در سنین بزرگسالی بسیار شایع است. حدود یک سوم از کل بزرگسالان واریس پا دارند. علائم واریس ران پا و پا در زنان بیشتر از مردان است. در دنیا میلیون­ها نفر با رگ­های واریسی زندگی می­کنند.

برای اکثر افراد، واریس مشکلات جدی برای سلامتی ایجاد نمی­کند. تغییر سبک زندگی و درمان­های خانگی می­تواند علائم خفیف را تسکین دهد و از بدتر شدن آن‌ها جلوگیری کند. با این حال، اگر روش‌های خانگی کارساز نبود حتما باید به متخصص قلب و عروق مراجعه کنید.

زیرا واریس می­تواند منشأ بیماری­های خطرناکی باشد؛ بنابراین باید با پزشک در مورد درمان­های ایمن و کم تهاجمی که می­توانند درد را کاهش داده و ظاهر رگ­های واریسی را بهبود بخشند، صحبت کنید. اگر به دنبال پزشک مناسب و باتجربه­ای برای مشاوره و درمان واریس پا هستید؛ با مراجعه به بخش تماس با ما با همکاران ما در ارتباط باشید!