همة ما درباره سکته قلبی و مغزی بسیار شنیدهایم؛ اما اطلاعاتمان درباره تفاوت میان این دو اندک است؛ به همین دلیل قصد داریم در این مقاله به تفاوت سکته قلبی و مغزی بپردازیم؛ این دو عارضه تفاوتها و شباهتهای بسیاری دارند؛ اما شایعترین تفاوت آنها در علائمشان است. در عارضه سکته مغزی با علائمی نظیر تنگی نفس، عرق سرد و حالت تهوع مواجه میشویم؛ اما کسی که با حمله قلبی روبهرو میشود درد و ناراحتی در قفسه سینهاش رخ میدهد به گونهای که این درد به بازوی چپش کشیده میشود و برای تفکیک قائل شدن بین این دو باید به علائم توجه داشت؛ نکتة بسیار مهم اینکه شناخت تفاوتها در مواجهه با حوادثی همچون سکته قلب ضروری است؛ از طرفی اقدامات فوری پزشکی برای درمان هر دو نیاز است. پیشنهاد میکنیم؛ اگر با این عارضه مواجه شدهاید تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
سکته قلبی و سکته مغزی
سکته قلبی یا آنفارکتوس میوکارد یا امآی وقتی رخ میدهد که جریان خون به بخشی از قلب انسداد یابد؛ این امر معمولاً به دلیل بروز لخته خون در یکی از شریانهای قلبی که به آن عروق کرونری میگویند رخ میدهد و این انسداد سبب آسیب یا مرگ عضله قلب میشود. این عارضه علائم گوناگونی از جمله درد قفسه سینه، ناراحتی یا تنگی در قفسه سینه، درد در شانه، بازو، گردن، فک یا پشت، تنگی نفس، حالت تهوع یا استفراغ، عرق سرد، سرگیجه یا سبکی سر و خستگی دارد.
فعالیتهای روزمره میتوانند نقش پررنگی در سکته قلبی داشته باشند؛ از جمله سیگاری بودن یا فشار خون بالا همگی در بروز این عارضه به صورت جداگانه نقش دارند؛ اما میتوان با تغذیة سالم و انجام ورزش منظم زیر نظر پزشک با آن مقابله کرد. بنابراین شناخت علائم و عوامل خطر سکته قلبی و مغزی میتواند به یک تغییر و بهبود اساسی در سبک زندگی منجر شود.
وقتی جریان خون به بخشی از مغز مسدود یا قطع شود سکته مغزی رخ میدهد. این امر معمولاً به دلیل ایجاد لخته خون در یکی از شریانهای مغز یا خونریزی از رگ خونی ایجاد میشود؛ در واقع انسداد جریان خون باعث آسیب یا مرگ سلولهای مغزی میشود و از جمله علائم آن میتوان به بیحسی یا ضعف ناگهانی در صورت، بازو یا پا (معمولاً در یک طرف بدن)، گیجی، مشکل در صحبت کردن یا درک زبان، مشکل در دیدن با یک یا هر دو چشم، سرگیجه، مشکل در راه رفتن و از دست دادن تعادل یا هماهنگی اشاره کرد.
از دیگر زوایای این بیماری میتوان به فشار خون بالا، دیابت و تاریخچه خانوادگی سکته مغزی اشاره کرد. اما حفاظت از قلب و عروق، کلید سازندهای برای جلوگیری از سکته مغزی محسوب میشود.
تفاوت در علل سکته قلبی و مغزی
سکته قلبی و مغزی دو حادثه با علل متفاوت هستند و هر کدام به شناخت دقیق علت و پیشگیری نیاز دارند.
علل سکته قلبی
1-مسدود شدن عروق قلبی: یکی از اصلیترین علل سکته قلبی، مسدود کردن عروق قلبی است. تجمع چربی و کلسترول در دیوارههای عروق قلبی، باعث تشکیل پلاک و تنگی عروق و در نهایت منجر به قطع یا مسدود شدن جریان خون میشود.
2- فشار خون بالا، باعث فشار زیاد بر دیوارههای عروق میشود و میتواند با ترکیب با مسدود کردن عروق، عامل سکته قلبی شود.
3- دیابت: افراد مبتلا به دیابت دارای خطر بیشتری برای ابتلا به سکته قلبی هستند. دیابت باعث افزایش سطح قند در خون و آسیب به عروق میشود.
4- سابقه خانوادگی: وجود سابقه خانوادگی در افراد مبتلا به سکته قلبی احتمال این عارضه را بالاتر میبرد. ژنتیک و عوامل مشترک خانواده میتوانند این خطر را افزایش دهند.
علل سکته مغزی
1-مسدود شدن عروق مغزی: همانند سکته قلبی، مسدود شدن عروق مغزی یکی از علل اصلی سکته مغزی است. تودههای چربی و پلاک در عروق مغزی باعث مسدود شدن یا پارگی عروق میشوند.
2- لختگی خون: عملکرد ناپایدار در سیستم خونی میتواند به ایجاد لختههای خونی منجر شود و عروق را بسته یا مسدود کند.
3- فشار خون بالا: افزایش فشار خون نقش بسیار مهمی در افزایش خطر سکته مغزی ایفا میکند. این افزایش فشار، عروق را آسیب میزند و آنژیومها یا خال عروق را ایجاد میکند.
4- مشکلات میگرنی: برخی از افراد مبتلا به میگرن، خطر سکته مغزی را تجربه میکنند. این امر ممکن است به دلیل تغییرات در عروق مغزی و افزایش خطر لختهای باشد.
در نهایت، شناخت دقیق از علل سکته قلبی و مغزی میتواند در اتخاذ راهکارهای پیشگیری و درمان مناسب بسیار مؤثر باشد. اهمیت پیگیری مرتب و مشاوره با پزشک به منظور کنترل فاکتورهای خطر، کاهش احتمال ابتلا به حوادث جدی را تضمین میکند.
علائم و نشانههای سکته قلبی و مغزی کداماند؟
سکته قلبی و مغزی، دو حادثه جدی برای سلامتی بدن هستند که به شناسایی سریع و دقیق برای شروع درمان فوری نیاز دارند. تفاوت در علائم این دو حادثه میتواند در تشخیص سریع و درمان مؤثر کمککننده باشد.
علائم سکته قلبی
1-اسپاسمها: درد یا فشار در قفسه سینه که ممکن است به بازوها، گردن، فک پایینی یا شکم راه یابند.
2- تنگی نفس: حس تنگی نفس یا سختی در تنفس که معمولاً با درد قفسه سینه همراه است.
3- تعریق ناشی از فعالیت کم یا استراحت: به ویژه وقتی با درد قفسه سینه همراه باشد.
4- تهوع و استفراغ: احتمال استفراغ یا تهوع، به ویژه در زنان، یکی از نشانههای سکته قلبی است.
علائم سکته مغزی
1- تاری دید: افتراق ناگهانی یا مشکل در دید یک چشم، میتواند نشانهای از سکته مغزی باشد.
2- گیجی و ناتوانی در حرکت: حالت گیجی، لرزش در بدن یا ناتوانی در حرکت، ممکن است به اختلال در مغز اشاره کند.
3- سختی در گفتار یا درک کلمات: مشکل در گفتار، ناتوانی در درک کلمات یا تلفظ ناصحیح ممکن است علامتی از سکته مغزی باشد.
4- درد شدید در سر: درد شدید و ناگهانی در سر، به ویژه همراه با سایر علائم، ممکن است نشانه سکته مغزی باشد.
تشخیص سریع و دقیق برای سکته قلبی و مغزی از اهمیت بسیاری برخوردار است؛ مثلاً اگر فرد علائم سکته قلبی داشته باشد، فوراً به اعلام اورژانس نیاز دارد و باید به مراکز درمانی انتقال یابد. در مورد سکته مغزی نیز، هر دقیقهای که از دست برود، میتواند تأثیر زیادی بر پذیرش بهبود فرد داشته باشد و زمان طلایی درمان از دست برود. در نهایت، آگاهی از علائم تفاوت سکته قلبی و مغزی، نه تنها برای شناسایی سریعتر، بلکه برای شروع درمان مناسب و اثربخشتر نیز بسیار حائز اهمیت است.
چگونه از بروز سکته قلبی و مغزی پیشگیری کنیم؟
سکته قلبی و مغزی از جمله حوادث جدی و پیچیده برای سلامتی هستند که با پیشگیری مؤثر میتوان از آنها جلوگیری کرد. پیشگیری از این حوادث نه تنها به حفظ سلامتی قلب و مغز کمک میکند، بلکه به بهبود کلیت سلامتی فرد نیز میانجامد. در ادامه راهکارهایی برای پیشگیری از سکته قلبی و مغزی آورده شده است.
– فراهم کردن سبک زندگی فعال: انجام فعالیتهای ورزشی منظم مانند پیادهروی، دوچرخهسواری یا شنا، عوارض اندک قلبی و مغزی را بهبود میبخشد. ورزش باعث افزایش قدرت قلب، کاهش فشار خون و بهبود جریان خون میشود.
– رعایت تغذیه سالم: مصرف غذاهای کمچرب، غنی از میوهها و سبزیجات، باعث کاهش کلسترول و افزایش سلامتی عروق میشود.
– کنترل وزن: حفظ وزن در حد متعادل، فشار خون را میکاهد و خطر ابتلا به مشکلات قندی و بیماریهای مرتبط با آن را کاهش میدهد. وزن اضافی بر فشارهای قلبی و عروقی میافزاید.
– کاهش استرس و مدیریت روانشناختی: استرس مداوم، میتواند عامل افزایش فشار خون و تنش عصبی باشد که به طور مستقیم بر سلامت قلب و مغز تأثیر میگذارد. انجام تمرینات سبک و آهسته مانند یوگا و مدیتیشن به کنترل استرس کمک میکند.
– ممنوعیت اعتیادها: دخانیات و مصرف مواد مخدر تأثیر به سزایی بر سلامت قلب و عروق دارند. این مواد باعث افزایش فشار خون، کاهش اکسیژن به مغز و تشدید خطر سکته میشوند.
– کنترل بیماریهای همراه: مدیریت بیماریهای مزمن مانند دیابت، فشار خون بالا و کلسترول نیازمند پیگیری دقیق است. درمان و کنترل این بیماریها به حفظ و سلامتی عروق قلب کمک میکند.
مراجعات پزشکی دورهای: مراجعات دورهای به پزشک، امکان تشخیص زودرس احتمال بیماریهای قلبی و مغزی را فراهم میکند. برنامههای پیشگیری مبتنی بر تاریخچه پزشکی و فاکتورهای خطر فردی تنظیم میشوند.
– مصرف متعادل داروها: افراد با فاکتورهای خطر بیشتر نظیر فشار خون بالا یا کلسترول بالا، باید داروهای تجویزشده توسط پزشک خود را به دقت مصرف کنند.
به طور خلاصه، تدابیر پیشگیری از سکته قلبی و مغزی نه تنها به حفظ سلامتی افراد کمک میکند، بلکه از هزینههای درمانی و اجتماعی این حوادث نیز جلوگیری میکند. این راهکارها، پلههای مؤثری برای بهبود کیفیت زندگی و افزایش امید به زندگی سالم هستند.
راهکارهای نوین در درمان سکته قلبی و مغزی
در هر دو نوع سکته تشخیص سریع بسیار حیاتی است. استفاده از الکتروکاردیوگرافی برای سکته قلبی و تصویربرداری مغزی برای سکته مغزی، ابتداییترین گام در تشخیص است.
داروهای توسعهدهنده عروق میتوانند در سکته قلبی به تخفیف علائم کمک کنند. در سکته مغزی، داروهای تخلیهکننده خون میتوانند عروق را باز کنند. آنژیوپلاستی یا استنتگذاری میتواند در درمان سکته قلبی، بهبود حائز اهمیتی داشته باشد و عروق را باز کند. برخی از موارد سکته مغزی نیز ممکن است از این روشها بهرهمند شوند. در برخی موارد، عمل جراحی میتواند در درمان هر دو نوع سکته مؤثر باشد، به ویژه اگر آسیب بزرگی به عضله قلب یا سلولهای مغزی وارد شده باشد.
برای افزایش اثربخشی درمان، ترکیب مختلفی از روشها استفاده میشود. این ترکیب شامل تزریق داروها، آنژیوپلاستی، استفاده از استنت و در صورت لزوم، عمل جراحی است. این ترکیب درمانی به شیوهای که با توجه به وضعیت هر بیمار تعیین میشود، فردیتر و مؤثرتر است.
در نهایت، اهمیت سرعت در شروع درمان و ترکیب دقیق و مناسب انواع درمانها، نقش بسیار مهمی در بهبود سلامت بیماران با سکته قلبی یا مغزی ایفا میکند. این ترکیب منحصربهفرد از عواملی است که باعث میشود این درمانها به شکل بهینه در جلب بهبودی و بازگشت به زندگی عادی کمک کنند.
سخن پایانی
در این مقاله به بررسی عمیق و ارائة شیوههایی برای حفاظت از دو گنج ارزشمند، یعنی قلب و مغز پرداختیم. با آگاهی از شباهت و تفاوت سکته قلبی و مغزی، اطلاعات کاملی در زمینه پیشگیری، شناسایی نشانهها و درمان این حوادث حیاتی ارائه شد. نکات اساسی از جمله سبک زندگی فعال، تغذیه سالم، مدیریت استرس و کنترل بیماریها به عنوان دستورالعملهای اساسی برای جلوگیری از این حوادث و تقویت سلامتی ارائه شدند. همچنین، بیان شد که پیشگیری از عوارض ناشی از این حوادث نیز امکانپذیر است. با رعایت این راهکارها و همراهی با پزشکان، هر فرد میتواند به عنوان فردی مسئول، گامی مؤثر برای حفظ سلامت قلب و مغز بردارد. توجه به این نکات، انگیزه برای ایجاد فرآیندی سالم و پایدار در زندگی فراهم میکند و باعث افزایش بهبودی و کیفیت زندگی خواهد شد؛ در پایان اگر با این عارضه مواجه شدهاید توصیه میکنیم به کلینیک ما مراجعه کنید و از تخصص پزشکان مجرب این کلینیک بهره ببرید.
دکتر ریحانه شعبانی تخصص بیماریهای قلب و عروق با کدنظام پزشکی: 124112 در شهر تهران است. ایشان با مهارت و تخصص بالایی که در امر تشخیص و درمان دارند، خدمات پزشکی مختلفی به بیماران خود ارائه میدهند. برای نوبت دهی دکتر ریحانه شعبانی به صفحه تماس با ما مراجعه کنید و بهصورت اینترنتی و غیرحضوری نوبت بگیرید.