درمان اورژانسی فشار خون بالا به چه صورت است؟

فشاری که خون در حین عبور از رگ­ها به دیواره شریان­ها وارد می­کند، تحت عنوان هایپرتانسیون شناخته می­شود. افرادی که دارای سابقه بیماری هایپرتانسیون هستند، باید به‌صورت منظم تحت‌نظر پزشک بوده و یک دستگاه اندازه­گیری هایپرتانسیون در منزل داشته باشند.

درازکشیدن و حفظ آرامش نکته دیگری است که می­تواند در درمان اورژانسی فشار خون بالا مؤثر باشد. در مرحله بعدی مصرف داروهای تجویزی توسط بهترین دکتر فوق تخصص فشار خون در افرادی که سابقه هایپرتانسیون بالا دارند و تماس با اورژانس ضروری است؛ بنابراین به‌خاطر اهمیت اقدامات اورژانسی در فشار خون بالا قصد داریم در مورد بهترین، قطعی­ترین و علمی­ترین درمان­های اورژانسی صحبت کنیم.

علایم و اقدامات اورژانسی برای فشار خون بالا

به دلیل اینکه  هایپرتانسیون بالا اغلب با نشانه­های خاصی بروز نمی­کند، به آن کمتر توجه شده است. خطرناک بودن این بیماری از آنجا ناشی می­شود که عدم کنترل آن
می­تواند صدمات جدی به قسمت­های مختلف بدن وارد سازد. بیماری هایپرتانسیون کم‌کم و به‌مرورزمان مشکلاتی را در عملکرد اندام­های حیاتی بدن مانند قلب و کلیه ایجاد می­کند و زندگی فرد را به خطر می­اندازد.

هایپرتانسیون بالا ممکن است یک‌دفعه ایجاد شود که در این صورت اقدامات اورژانسی برای هایپرتانسیون ضروری است. هایپرتانسیون بالای 18 معمولاً خطرناک بوده و با علائمی همچون درد در ناحیه قفسه سینه، سردرد، سرگیجه، تار شدن چشم­ها، استفراغ و داشتن حالت تهوع، تنگی نفس و تشنج همراه است.

از جمله اقدامات اورژانسی برای هایپرتانسیون بالا این است که پس از اطمینان از این مسئله، از بیمار بخواهید در حالت نشسته قرار گیرد یا دراز بکشد و کارهای خود را کاملاً کنار بگذارد. گاهی انجام کارهای زیاد می­تواند باعث هایپرتانسیون ناگهانی شود، بنابراین قطع فعالیت و استراحت بدن می­تواند در کنترل فشار خون مؤثر واقع شود.

سپس از بیمار بخواهید تا زمان برطرف‌شدن علائم و حداقل به مدت چند دقیقه نفس عمیق بکشد. ازآنجاکه هایپرتانسیون بالا می­تواند به دلیل داشتن استرس و اضطراب باشد، نفس‌کشیدن با آرامش می­تواند در کنترل شرایط، مؤثر واقع شود و بهتر است تا رفع علائم بیماری ادامه یابد.

برای درمان اورژانسی فشار خون بالا علاوه بر اقدامات ذکر شده، مصرف داروهای کنترل­کننده هایپرتانسیون نیز می­تواند مؤثر باشد. قرص جویدنی کاپتوپریل، قرص زیرزبانی نیتروگلیسیرین، آمپول لابتالول و آمپول لازکس از جمله داروهای شیمیایی مورداستفاده در کنترل هایپرتانسیون بالا هستند که باید پس از تماس اورژانس و مشورت با پزشک، مورداستفاده قرار گیرند.

البته متخصصان معتقدند که هایپرتانسیون نباید به‌صورت یک‌دفعه و با مصرف دارو، کاهش یابد. برای بیمارانی که سابقه این بیماری را دارند، مصرف داروهای کاهش فشار بلامانع بوده و باید بلافاصله با اورژانس تماس گرفته شود. در تماس با اورژانس نیز باید از اعمال استرس به بیمار پرهیز شود تا از عواقب بعدی جلوگیری به عمل آید.

بهتر است پس از انجام اقدامات فوق، هایپرتانسیون بیمار را اندازه بگیرید. برای هایپرتانسیون در رنج 15-14 نیازی به درمان­های اورژانسی نیست، اما هایپرتانسیون 20-18 نیاز به اقدامات اورژانسی دارد.

 

راهکارهایی اصولی برای درمان خانگی فشار خون بالا و سردرد

هایپرتانسیون بالا از جمله بیماری­هایی است که امروزه به علت سبک نادرست زندگی و تغذیه نامناسب، بسیاری از افراد را درگیر کرده است. از جمله علائم هایپرتانسیون ، سردرد شدید است، به همین دلیل درمان خانگی برای هایپرتانسیون و سردرد در شرایط عدم دسترسی به پزشک از اهمیت بسزایی برخوردار است.

هایپرتانسیون همراه با سردرد شدید وضعیتی بسیار بحرانی و خطرناک است که در صورت عدم مراجعه به اورژانس، ممکن است عوارض جبران­ناپذیری همچون سکته مغزی را در پی داشته باشد.

با افزایش ناگهانی فشار ، شریان­های خونی مغز دچار انقباض و انبساط ناگهانی شده و ممکن است منجر به آسیب‌دیدن رگ­ها و سردرد شدید شود. این درد معمولاً با استفاده از مسکن­ها رفع نمی­شود و ممکن است با علائم دیگری مانند تهوع، نفس‌تنگی و خون‌دماغ همراه باشد. درهرصورت مراجعه به پزشک در چنین مواردی بهترین راهکار است و در صورت بروز چنین مشکلی تعلل به‌هیچ‌وجه جایز نیست.

چنین مواردی باید اقداماتی را برای درمان اورژانسی فشار خون بالا انجام دهید. ابتدا فشار خود را اندازه بگیرید و در صورت بالابودن آن، داروهای تجویزی توسط پزشک خود را استفاده کنید. سپس به اورژانس زنگ بزنید یا از کسی بخواهید تا شما را هر چه سریع­تر به اورژانس برساند.

در اورژانس، پزشک شما را معاینه کرده و در صورت لزوم از داروهای تزریقی برای کاهش فشار استفاده می­کند. شما در بیمارستان باید تحت‌نظر پزشک باشید تا علائم هایپرتانسیون ، کاهش یابد و پزشک مطمئن شود خطری شما را تهدید نمی­کند. ممکن است پزشک از شما بخواهد چند روز در بیمارستان بستری شوید و پس از ترخیص از بیمارستان زیر نظر پزشک باشید.

برای درمان خانگی برای فشار خون بالا و سردرد روش­هایی به شما توصیه می­شود که معمولاً برای پیشگیری مؤثر هستند و تا حدی می­توانند از شما در برابر این بیماری محافظت کنند.

کنترل استرس یکی از راهکارهای درمانی است که در کنترل میگرن نیز تأثیر دارد. امروزه استرس، بخشی جدا­ناپذیر از زندگی انسان­هاست که غیرقابل‌اجتناب بوده، اما با راهکارهایی می­توان آن را مدیریت کرد:

یکی از این راهکارها، درمان رفتاری – شناختی است که به افراد می­آموزد چگونه افکار ناراحت­کننده مؤثر بر رفتار خود را بشناسند و آنها را تغییر دهند.

استفاده از روش­های مراقبه یا مدیتیشن، راهکار دیگری است که به کنترل سردرد و کاهش استرس کمک می­کند.

انجام تمرینات ذهنی – جسمی از دیگر روش­های مؤثر در کاهش استرس و کنترل سردرد است که در کاهش فشار نیز تأثیر دارد.

گاهی استفاده از مقدار کم کافئین ممکن است به درمان سردرد کمک کند، اما مصرف زیاد این ماده در بعضی افراد می­تواند منجر به سردرد شود؛ بنابراین افرادی که از سردردهای مربوط به فشار رنج می­برند، می­توانند با محدودکردن مصرف کافئین به کنترل شرایط خود کمک کنند.

 

درمان اورژانسی فشار خون بالا در خانه

افراد مبتلا به هایپرتانسیون هرگز نمی­توانند با مصرف ترکیبات گیاهی منجر به کاهش اورژانسی فشار خون شوند. تنها راه درمان هایپرتانسیون ، تماس با اورژانس و دریافت مشاوره در مورد مصرف داروهای لازم مانند قرص نیتروگلیسیرین زیرزبانی به فاصله هر 15 دقیقه یا قرص جویدنی کاپتوپریل با دوز مشخص می­باشد.

در کنار این داروها مصرف داروهای گیاهی زیر می­تواند کمک­کننده باشد. هرچند درمان­های خانگی شما را از مراجعه به پزشک بی­نیاز نمی­کنند، ولی دانستن این روش­ها برای استفاده در موارد ضروری، خالی‌ازلطف نیست.

استفاده از چای بابونه از روش­های درمان فوری و سریع هایپرتانسیون است که اگر با شکلات تلخ همراه باشد باعث کاهش فشار می­شود. همچنین پرهیز از مصرف نوشیدنی­های حاوی کافئین مانند چای و قهوه، روشی مؤثر در کاهش فشار است.

نوشیدن چای سبز روشی مؤثر در کاهش فشار است. علت اصلی بالارفتن فشار در بدن ترشح آنزیم آنژیوتانسیون توسط کلیه­هاست. چای سبز با مهار این آنزیم در کاهش فشار مؤثر است.

سیرترشی از جمله مواد غذایی مؤثر در کاهش فشار است که دارای خواص زیادی مانند شل کردن عضلات و گشادی رگ­های خونی است. این ماده غذایی ضدقارچ، آنتی‌بیوتیک و ادرارآور بوده و به کاهش فشار کمک می­کند.

عسل از جمله مواد غذایی سرشار از آنتی‌اکسیدان است که قراردادن آن در برنامه غذایی می­تواند در کنترل هایپرتانسیون مؤثر واقع شود.

آبلیمو یک ماده غذایی حاوی اسیدسیتریک و مواد معدنی مانند فلانوئید بوده که در سلامت قلب مؤثر است و می­توان از آن برای درمان خانگی فشار خون بالا استفاده کرد.

زرشک یک ماده غذایی حاوی آنتوسیانین است. آنتوسیانین نوعی آنتی‌اکسیدان مؤثر در کاهش فشار است. محققان معتقدند که مصرف این ماده به شکل­های مختلفی مانند آب‌زرشک یا همراه با غذا می­تواند به کنترل فشار خون کمک کند.

ماست یونانی دارای کلسیم و پتاسیم بوده و تحقیقات نشان داده که مصرف روزانه آن در کاهش فشار مؤثر است.

جویدن دانه­های سیاه‌دانه از جمله راهکارهای طب سنتی است که می­تواند در درمان اورژانسی فشار خون بالا مؤثر باشد.

 

مواد غذایی که به کنترل فشار خون کمک می­کنند

مصرف مواد غذایی حاوی پتاسیم مانند ماهی قزل‌آلا و سالمون، حبوبات، دانه­های آجیلی، دانه کتان، سیب‌زمینی، کلم، هویج، اسفناج، گوجه‌فرنگی،  موز، خربزه و زردآلو ضربان قلب را کنترل کرده، اثرات سدیم را در بدن از بین می­برد و بدین ترتیب به کاهش فشار کمک می­کند.

ماهی‎های چربی؛ مانند سالمون حاوی مقادیر زیادی Omega3 هستند. این ماده علاوه بر خاصیت ضدالتهابی، ترکیباتی را که باعث انقباض رگ­های خونی می­شود، کم کرده و منجر به کاهش فشار می­شود. به همین دلیل متخصصان علم تغذیه مصرف منظم ماهی را توصیه می­کنند و معتقدند که بهتر است، این ماده غذایی جایگزین گوشت­های قرمز شود.

حبوبات حاوی مقادیر زیادی فیبر بوده و مواد معدنی مانند پتاسیم و منیزیم در آنها به‌وفور یافت می­شود. این املاح در کنترل هایپرتانسیون مؤثر هستند و کارشناسان علم تغذیه جایگزین‌کردن پروتئین حبوبات با گوشت­های قرمز را به‌عنوان راهکاری مؤثر برای کنترل هایپرتانسیون توصیه می­کنند.

پسته یکی از مواد غذایی مؤثر در کنترل فشار است که حاوی مقادیر زیادی پتاسیم بوده و به همین دلیل برای سلامتی قلب نیز مفید است. مطالعات نشان داده که پسته نسبت به سایر مغزی‌ات در کاهش فشار تأثیر بیشتری دارد.

هویج حاوی ترکیبات فنلی است که باعث گشادی رگ­های خونی شده و در کنترل فشار مؤثر است. مصرف روزانه این ماده غذایی مخصوصاً به‌صورت خام می­تواند از افزایش فشار جلوگیری کند.

کرفس ماده­ای به نام فتالید دارد که باعث گشادشدن رگ­های خونی شده و در کاهش فشار مؤثر است. محققان معتقدند که مصرف این ماده غذایی به‌صورت خام یا پخته به کنترل فشار کمک می­کند.

درمان اورژانسی فشار خون بالا در طب سنتی

برخی از گیاهان دارویی دارای خواص داروهای شیمیایی بوده و می­توانند به‌صورت فوری فشار را کاهش دهند. از جمله این گیاهان می­توان به موارد زیر اشاره کرد:

ماده­ای به نام کارواکرول در پونه کوهی وجود دارد که به کاهش فشار کمک می­کند. همچنین پتاسیم موجود در پونه کوهی در تنظیم فشار مؤثر است.

سنبل­الطیب گیاهی آرام­بخش باخاصیت ضدالتهابی است که در طب سنتی برای درمان هایپرتانسیون در افراد مسن و کسانی که فشار مزمن دارند، استفاده می­شود.

اسطوخودوس به بهبود جریان خون کمک می­کند و از آن به‌صورت خوراکی و موضعی برای تنظیم ضربان قلب استفاده می­شود. این گیاه در طب سنتی برای کنترل فشار و جلوگیری از ابتلا به بیماری­های قلبی – عروقی نیز توصیه می­گردد.

دم‌اسبی گیاهی است که در طب سنتی به دلیل خاصیت ادرارآوری برای درمان اورژانسی فشار خون بالا مورداستفاده قرار می­گیرد. این گیاه همراه با بابونه به‌صورت دمنوش تهیه شده و برای کنترل فشار استفاده می­شود.

دمنوش گیاه قاصدک از دیگر مواردی است که به دلیل خاصیت مدر بودن برای درمان اورژانسی فشار خون بالا مورداستفاده قرار می­گیرد.

دمنوش گل ساعتی را می­توان برای کنترل فشار استفاده کرد. نکته­ای که در مصرف این گیاه باید در نظر داشت این است که مصرف هم‌زمان آن با داروهای شیمیایی کنترل فشار ممنوع است.

دمنوش چای ترش از جمله داروهای گیاهی برای کاهش فشار است که مصرف آن به افرادی که از داروهای شیمیایی کنترل فشار استفاده نمی­کنند و یا دوز دارویی آنها کم است، توصیه می­شود.

گیاهان دارویی برای کنترل فشار غالباً دارای خواص آرام­بخشی بوده و باعث باز کردن عروق خونی می­شوند. مصرف هم‌زمان این دم‌نوش‌ها با داروهای شیمیایی ممکن است تداخل دارویی ایجاد کرده و خطرناک باشد؛ بنابراین قبل از مصرف هر یک از داروهای گیاهی ذکر شده در فوق حتماً با پزشک متخصص مشورت کنید.

 

ارائه توصیه­هایی به‌عنوان قاتل فشار خون بالا

هایپرتانسیون اغلب هیچ‌گونه علائمی نداشته و علائم آن معمولاً زمانی آشکار می­شود که سایر اندام­های بدن مانند قلب و کلیه دچار مشکل شده باشند؛ بنابراین به‌جای درمان اورژانسی فشار خون بالا، بهتر است با رعایت راهکارهایی به‌صورت پیوسته در جهت درمان هایپرتانسیون اقدام کرد. برخی از این راهکارها عبارت‌اند از:

چاقی و اضافه‌وزن یکی از دلایل اعمال فشار زیاد بر دیواره رگ­هاست که می­تواند به‌مرور، منجر به افزایش فشار شود؛ بنابراین اقدام در جهت لاغری و کاهش وزن می­تواند روشی مؤثر برای کاهش فشار باشد.

مصرف غذاهای فرآوری شده و مواد غذایی حاوی مقادیر بالایی از نمک، شکر و چربی­های اشباع باعث رسوب چربی در شریان­ها شده و از دیگر عوامل بالارفتن فشار خون است. مصرف غذاهای سالم علاوه بر تضمین سلامتی کل بدن در تنظیم فشار نیز مؤثر است.

داشتن برنامه ورزشی منظم و فعالیت بدنی باعث سلامتی قلب و عروق شده و در کاهش فشار نیز مؤثر است. پزشکان معتقدند که ورزش روزانه به مدت سی دقیقه به کنترل فشار کمک می­کند.

مصرف مشروبات الکلی و استفاده از دخانیات مانند کشیدن سیگار و قلیان از عواملی است که باعث باریک شدن عروق خونی شده و می­تواند هایپرتانسیون را در پی داشته باشد؛ بنابراین می­توان از عدم مصرف مشروبات الکلی و دخانیات به‌عنوان قاتل برای هایپرتانسیون نام برد.

داشتن استرس و اضطراب یکی از عواملی است که پرخوری را تشدید کرده و باعث کم‌خوابی می­شود. این عوامل خود عاملی در جهت افزایش فشار هستند؛ بنابراین می­توان کنترل استرس با برنامه­هایی نظیر یوگا و پیاده­روی را به‌عنوان قاتل برای فشار بالا خون در نظر گرفت.

فشاری که خون در جریان مسیر خود به دیواره رگ وارد می­کند، تحت عنوان فشار شناخته می­شود. گاهی فشار ممکن است ثابت نبوده و بنا به دلایلی بالا و پایین شود. آنچه باعث نگرانی شده و نیاز به درمان را ضروری می­سازد، فشار مزمن است که می­تواند نشانه یک بیماری زمینه­ای باشد.

ازآنجاکه این بیماری علائم خاصی ندارد، تنها راه تشخیص آن چک‌کردن منظم فشار است. افرادی که دارای سابقه خانوادگی فشار هستند، باید به‌صورت منظم تحت‌نظر پزشک بوده و یک دستگاه اندازه­گیری فشار در منزل داشته باشند. در صورت بروز هر یک از علائم فشار بالا خون ، در افراد دارای فشار مزمن، اولین اقدام برای درمان اورژانسی فشار خون بالا اندازه­گیری فشار فرد است.

 

 سخن آخر

فشار بالا خون یک بیماری شایع، اما قابل‌کنترل است. این بیماری با رعایت سبک زندگی درست، داشتن فعالیت بدنی مناسب و مصرف برخی داروها به‌عنوان درمان اورژانسی فشار خون بالا مدیریت می­شود. بیماری فشار که دارای هیچ‌گونه علائم هشداردهنده­ای نیست، به‌عنوان قاتل خاموش شناخته شده است. به همین دلیل اغلب پزشکان در معاینات روتین خود فشار بیماران را اندازه­گیری می­کنند.

افراد بالای 18 سال که سابقه فشار را در خانواده خود دارند، بهتر است به‌صورت منظم به پزشک مراجعه کرده و فشار خود را اندازه­گیری کنند یا حتی‌الامکان یک دستگاه فشارسنج در منزل داشته باشند. در صورت بروز هر یک از علائم فشار بالا خون مانند سردردهای شدید، تهوع، تاری دید، برافروختگی و … حتماً فشار خود را چک کنید و در صورت بالابودن فشار، بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید.

اقدامات اورژانسی در فشار خون بالا امری ضروری است که در صورت تعلل در مراجعه به پزشک و عدم درمان به‌موقع می­تواند نتایج غیر قابل جبرانی در پی داشته باشد.