فشار خون بالا در شب

فشار خون بالا در شب؛ در اثر اختلالات پیش بینی نشده خواب، نوع خوابیدن و فشارهای روحی

یکی از بیماری‌های مزمن و بسیار مهم، فشار خون بالا در شب و روز است. متأسفانه بسیاری از افراد دچار فشارخون بالا هستند ولی به دلیل اینکه علائم ظاهری ندارد، نسبت به آن آگاه نمی‌شوند. فشارخون بالا یکی از عوامل اصلی ایجاد کننده بیماری‌های قلبی و حتی سکته‌های قلبی و مغزی است. به همین دلیل متخصصان بخصوص در سنین بالاتر توصیه می‌کنند که همه افراد حداقل سالی یک‌مرتبه به‌طور کامل چکاپ شوند.

ارتباط فشار خون بالا در شب با خواب

اگر بخواهیم تعریف دقیقی از فشارخون بالای شبانه داشته باشیم باید بگوییم طبق نظر بهترین دکتر فوق تخصص فشار خون وقتی نیروی وارد شده به دیواره رگ‌های خونی به دلایل مختلف مانند تنگ شدن عروق، تغییرات هورمونی و … بیش‌ازحد طبیعی می‌شود، فرد دچار فشارخون خواهد شد.

خبر خوب این است که در صورت تشخیص این بیماری، می‌توان با بسیاری از روش‌های اصلاح سبک زندگی به‌خوبی آن را کنترل نموده و از خطرات آن مانند سکته مغزی، نارسایی کلیوی، نارسایی قلب و مرگ جلوگیری کرد. اگر می‌خواهید اطلاعات بیشتری در مورد فشار خون بالا در شب، علائم فشار خون بالا عصبی و موارد دیگر در این رابطه به دست آورید در ادامه این مقاله با ما همراه باشید.

کیفیت خواب برای ارتقای سلامتی بسیار مهم است. بیشتر بزرگسالان به حداقل هشت ساعت خواب در شب نیاز دارند تا بدن بتواند خود را ترمیم کند و به‌طور طبیعی کار کند. درحالی‌که یک یا دو شب کم‌خوابی ممکن است تأثیر درازمدت داشته باشد، عدم خواب کافی در طول زمان و به‌صورت مداوم ممکن است منجر به شرایط سلامتی جدی یا بدتر شدن شرایط موجود شود.

در سیکل ترشح هورمون‌های بدن که سیکل شبانه روزی نام دارد، حدود ساعت 3 نیمه شب به بعد زمانی است که هورمونی به نام کورتیزول شروع به افزایش می‌کند. این افزایش معمولا تا اوایل صبح هست. نشاط و سرزندگی اوایل صبح نیز به خاطر افزایش ترشح این هورمون است.

این هورمون علاوه بر تاثیراتی که روی خلق و خوی اول صبح دارد و همچنین باعث بالا رفتن قند خونی میشود که در نیمه شب افت پیدا کرده است، یک تاثیر متاسفانه گاهی مخرب دارد و آن هم این است که روی قلب و عروق تاثیر منفی میگذارد و منجر به تپش قلب و افزایش فشار خون میشود.

این ویژگی در بدن همه افراد تجربه میشود و در حد نرمال آن مشکلی ایجاد نمی‌کند ولی در افرادی که بیماری‌های زمینه‌ای قلب و عروق دارند یا استعداد ژنتیکی در این زمینه دارند، متاسفانه میتواند باعث فشارخون‌های بسیار بالا موقع خواب شود و بسیاری از سکته‌های قلبی و مغزی کشنده یا به شدت آسیب زننده در همین زمان 3، الی 4 یا 5 نیمه شب رخ میدهد.

به عنوان مثال، ما مراجعین زیادی را داشته‌ایم که خودشان یا اطرافیانشان شرح داده‌اند که هنگام بلند شدن بیمار برای نماز این اتفاق ( سکته) رخ داده است یا بیمار بعد از نماز یا در حین آن روی سجاده غش کرده است.

بزرگسالانی که کمتر از هفت ساعت در شب می‌خوابند در طول زمان مستعد ابتلا به بیماری‌های جدی مانند افسردگی، حمله قلبی و سکته هستند. توجه به این نکته ضروری است که کمبود مداوم خواب می‌تواند باعث فشارخون بالا در افراد در هر سنی شود که عامل بسیاری از بیماری‌های قلبی و موارد خطرناک بعد است.

خواب، راه بدن شما برای خلاص شدن از شر هورمون‌های استرس است که عامل افزایش فشار خون شما می‌باشد. بدون استراحت کافی، این هورمون‌ها بالا می‌مانند و باعث التهاب در بدن می‌شوند.

این امر نیز باعث باریک شدن رگ‌های خونی شما می‌شود و فشارخون شما را بالا می‌برد. از طرفی اگر از قبل علائم فشار خون بالا عصبی برایتان مشخص یا فشار خون بالا در شب یا روز برای شما تشخیص داده شده است، اختلالات خواب یا کم‌خوابی می‌تواند وضعیت شما را بدتر کند.

شایان‌ذکر است که نمی‌توانید یک شب کم‌خوابی خود را با پرخوابی شب دیگر جبران کنید و مهم است که در طول یک شبانه روز به‌اندازه کافی و با کیفیت مناسب استراحت داشته باشید.

درست مانند کم‌خوابی، خواب بیش‌ازحد نیز می‌تواند باعث افزایش قند خون شود که همچنین محرکی برای فشارخون بالا و بیماری قلبی است.

چه چیزی ممکن است باعث مشکلات خواب و فشار خون بالا در شب شود؟

عوامل مختلفی می‌توانند منجر به اختلالات خواب، بی‌نظمی در خواب، کم‌خوابی و درنهایت فشارخون بالای شبانه شوند. مهم‌ترین این عوامل عبارت‌اند از:

• فشار روحی

استرس می‌تواند منجر نخوابیدن‌های طولانی‌مدت و فشارخون بالای شبانه شود. استرس می‌تواند از منابع مختلفی مانند مدرسه، محل کار، خانه یا مشکلات سلامتی ناشی شود؛ بنابراین، مهم است که در هر شرایط با روش‌های مختلف سطح استرس خود را به‌طور منظم کنترل کنید.

اگر استرس شدید یا دائمی دارید و نمی‌توانید با راهکارهای طبیعی مانند دیدن فیلم، کتاب خواندن، گوش دادن به موسیقی، انجام کارهای موردعلاقه و … آن‌ها را کم کنید، حتماً باید به یک روانشناس و روان‌پزشک مراجعه نمایید تا به کمک آن‌ها از سلامتی خود محافظت کرده و از فشار خون بالا در شب به دور بمانید.

• اختلالات خواب تشخیص داده نشده

انواع مختلفی از اختلالات خواب وجود دارد و بسیاری از آن‌ها موردتوجه قرار نمی‌گیرند. درحالی‌که برخی از اختلالات خواب ممکن است ناشی از استرس باشد و ممکن است خودبه‌خود از بین برود، برخی دیگر نشانه‌ای از بیماری‌های زمینه‌ای جدی هستند که باید توسط متخصصین مربوطه بعد از یک چکاپ کامل توسط متخصص فشار خون تشخیص داده شده و درمان شوند.

این طبیعی است که هرازگاهی مشکلات خواب را به دلایل مختلف مانند مشکلات هورمونی، مسائل خانوادگی و … تجربه کنید. بااین‌حال اگر مشکلات خواب منظمی را تجربه می‌کنید، باید با پزشک خود صحبت کنید تا راهکاری را پیش پای شما قرار دهد.

• نحوه خوابیدن در فشار خون بالا

اگر شما یکی از میلیون‌ها افرادی هستید که با فشارخون بالای شبانه سروکار دارند، به‌احتمال‌زیاد قبلاً تغییرات خاصی در سبک زندگی خود در تلاش برای کاهش و کنترل فشارخون خود اعمال کرده‌اید؛ اما آیا می‌دانید که نحوه خوابیدن در فشار خون بالا می‌تواند در فشارخون تأثیر داشته باشد؟

بحث‌های زیادی در مورد بهترین حالت و نحوه خوابیدن در فشارخون بالا وجود داشته است و مهم است بدانید که نشان داده نشده است که یک موقعیت خواب بهتر از سایرین است. در کل رگ‌های خونی که خون را به قلب باز می‌گردانند در سمت راست بدن قرار دارند، بنابراین خوابیدن به این سمت ممکن است آن‌ها را بیشتر فشرده کند و منجر به کاهش گردش خون شود.

به همین دلیل است که متخصصین به افراد توصیه می‌کنند تا جای ممکن نحوه خوابیدن در فشار خون بالا را طوری تغییر دهند که به پهلوی چپ بخوابند.

به زنان بارداری که مشکلات مربوط به فشار خون بالا در شب را تجربه می‌کنند ممکن است در مورد طرز خوابیدن در فشارخون بالا توصیه شود که به پهلوی چپ بخوابند. این به این دلیل است که کودک در حال رشد به اندام‌های داخلی فشار می‌آورد که منجر به افزایش مشکلات گردش خون می‌شود.

خوابیدن به پهلوی چپ در زنان بارداری نیز می‌تواند گردش خون را بهبود بخشد و از بالا رفتن فشار خون جلوگیری کند.

علاوه بر این، این وضعیت می‌تواند رسیدن جریان خون و مواد مغذی را از طریق جفت به جنین شما افزایش دهد. در مورد نحوه خوابیدن در فشار خون بالا ذکر این نکته نیز مهم است که افراد مبتلا به آپنه خواب نباید به پشت بخوابند، زیرا این وضعیت خواب ممکن است راه‌های هوایی و تنفس را مسدود کند و درنتیجه بیش‌ازپیش سطح فشارخون را افزایش دهد.

بااین‌حال، اگر بیماری‌های زمینه‌ای دیگری دارید که خوابیدن به پهلوی چپ یا به پشت را برای شما سخت می‌کند، باید این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید تا گزینه‌های دیگر را بررسی نموده و بهترین نحوه خوابیدن در فشار خون بالا را با توجه به شرایط شما برایتان توضیح دهد.

اگر فشار خون در شب بالا بود چه کار کنم؟

اکثر مردم فکر می‌کنند که بدنشان در شب‌هنگام خواب در آرام‌ترین حالت خود قرار دارد؛ اما همیشه هم به این صورت نیست. حتی برخی از افراد سالم هنگام خواب افزایش فشار خون را تجربه می‌کنند. این وضعیتی است که به‌عنوان پرفشاری خون شبانه شناخته می‌شود و افرادی که آن را تجربه می‌کنند بیشتر در معرض خطر ایست قلبی و سایر اشکال بیماری قلبی هستند.

توجه به این نکته ضروری است که همه افراد می‌توانند فشار خون بالا در شب را تجربه کنند، حتی افرادی که فشار خون آن‌ها در طول روز کاملاً طبیعی است. اگر فشارخون شما در طول شب بالا است، راهکارهای زیر را برای کنترل آن امتحان کنید:

• اگر از قبل فشارخون بالای شبانه یا روز برایتان تأیید شده است قبل از رفتن به رختخواب داروهای فشارخون خود را مصرف کنید. این کار به بهبود فشار خون در طول شب و روز کمک می‌کند.
• حتماً داروهای فشارخون خود را به‌طور منظم و مداوم تا زمانی که متخصص صلاح بداند استفاده کنید.
• عادات خواب خود را بهبود بخشید؛ مثلاً سعی کنید هر روز در ساعت مشخصی از خواب بیدار شوید و به رختخواب بروید.
• درست قبل از خواب از مصرف الکل یا قهوه خودداری کنید. نوشیدن بیش‌ازحد الکل نیز می‌تواند فشارخون شما را افزایش دهد.
• سعی کنید زمان ورزش خود را به جای آخر شب به روز موکول کنید.
• درست قبل از خواب از نور آبی دستگاه‌های الکترونیکی خود دوری کنید.
• سایر شرایطی را که ممکن است خطر ابتلا به فشار خون شبانه را افزایش دهند، مانند مشکلات کلیوی و دیابت را مدیریت کنید.
• از همه مهم‌تر، ازآنجایی‌که تشخیص فشار خون بالا در شب برای متخصص آسان نیست، همیشه فشارخون را چک کنید.

آیا کمبود خواب می‌تواند باعث فشار خون بالا در شب شود؟

همان‌طورکه گفته شد، کمبود خواب به‌صورت مداوم و طولانی‌مدت می‌تواند منجر به افزایش فشارخون در شب شود. مشکلات مختلف خواب نیز احتمالاً منجر به افزایش فشار خون در شب می‌شود. رایج‌ترین این مشکلات نیز عبارت‌اند از:

• بی‌خوابی

این وضعیت خوابیدن و به خواب رفتن را دشوار می‌کند و می‌تواند به فشارخون بالا کمک کند.

• سندرم پای بی‌قرار (RLS)

بین RLS و فشار خون بالا در شب ارتباط وجود دارد. سندرم پای بی‌قرار وضعیتی است که فرد بدون کنترل پاهای خود را به‌صورت ناگهانی حرکت می‌دهد. به نظر می‌رسد شرایط RLS در عصر هنگام خواب بدتر می‌شود. این وضعیت می‌تواند باعث افسردگی و بی‌خوابی شود که به نوبه خود باعث فشارخون بالای شبانه نیز می‌شود.

• آپنه انسدادی خواب (OSA)

OSA یک اختلال خواب است که باعث مکث‌های ناگهانی و مکرر در تنفس هنگام خواب می‌شود. این وضعیت در صورت عدم کنترل می‌تواند باعث فشارخون بالای شبانه شود.

• کم‌خوابی

این حالت زمانی اتفاق می‌افتد که کمتر از شش ساعت در شب بخوابید و خطر ابتلا به فشارخون بالا را افزایش می‌دهد.

نحوه تاثیر مشکلات خواب و فشارخون بالای شبانه بر سلامت قلب بیماران

بین خواب، فشارخون بالای شبانه و سلامت قلب رابطه مهمی وجود دارد. هنگامی‌که عمیقاً خواب هستید، فشارخون شما پایین است. تجربه مشکلات خواب به این معنی است که فشارخون شما برای دوره‌های طولانی‌تری بالا باقی می‌ماند. فشارخون بالا عامل اصلی بیماری‌های قلبی است. مهم‌ترین مشکلات خواب و فشار خون بالا در شب برای سلامتی عبارت‌اند از:

• نارسایی قلبی

نارسایی قلبی زمانی اتفاق می‌افتد که قلب نتواند خون کافی را به بقیه بدن پمپاژ کند. این بدان معناست که اندام‌های حیاتی بدن مقدار خون و اکسیژن موردنیاز برای عملکرد صحیح را دریافت نمی‌کنند.

در افرادی که حتی به میزان متوسطی خوابشان را کاهش داده‌اند (شش تا هفت ساعت در شب) احتمال ایست قلبی افزایش می‌یابد. هرچه عادات بد خوابیدن افراد بیشتر باشد، خطر نارسایی قلبی در او بیشتر می‌شود.

• حملات قلبی

حملات قلبی که به‌عنوان انفارکتوس میوکارد نیز شناخته می‌شود، زمانی اتفاق می‌افتد که جریان خون به قلب مسدود شود. حملات قلبی اغلب به دلیل آسیب ناشی از عدم اکسیژن‌رسانی کافی به قلب، کشنده است. الگوی خواب نامناسب احتمال حمله قلبی را افزایش می‌دهد.

وقفه‌های مداوم خواب نیز با حملات قلبی مرتبط است. ازآنجایی‌که وقتی فردی از خواب بیدار می‌شود، فشارخون و ضربان قلب افزایش می‌یابد، اختلالات مداوم خواب می‌تواند منجر به استرس قلبی و شروع حمله قلبی شود.

• سلامت قلب

درحالی‌که به تأثیر خواب ضعیف بر سلامت قلب توجه شده است، مطالعات دیگر ارتباط بین خواب بیش‌ازحد و مشکلات قلبی را نشان داده‌اند. خواب زیاد مثلاً بیش از نه ساعت نیز می‌تواند منجر به مشکلات سلامت قلب شود. اکثر متخصصان معتقدند که شرایط خاصی مانند افسردگی و آپنه انسدادی خواب که منجر به خواب بیش‌ازحد می‌شود، باعث مشکلات قلبی و فشار خون بالا در شب می‌شود.

نحوه خوابیدن در فشار خون بالا برای افراد مبتلا به فشار خون بالا در شب

درحالی‌که هیچ راه‌حل یکسانی برای همه وجود ندارد، استراتژی‌های زیر می‌توانند به افرادی که با فشارخون بالا دست‌وپنجه نرم می‌کنند، کمک کنند تا خواب بهتری داشته باشند:

• از روش‌های کمک به آرامش استفاده کنید

اگر نگرانی‌های قلبی شما را مضطرب می‌کنند، می‌توانند ذهن شما را درست زمانی که می‌خواهید بخوابید، دچار مشکل نمایند. برای اینکه خود را به حالت آرامش برسانید، می‌توانید روش‌های زیر را تمرین کنید:

• تکنیک‌های تنفس عمیق
• یوگا
• مراقبه ذهنی
• حرکات کششی سبک

این استراتژی‌های آرام‌سازی به بدن کمک می‌کند تا با کاهش تنفس و ضربان قلب، از شر هورمون‌های استرس آدرنالین و کورتیزول خلاص شود و خواب بهتر و سریع‌تری داشته باشید.

• محیطی مناسب برای داشتن یک خواب خوب شبانه ایجاد کنید

محیط خواب شما می‌تواند عامل اصلی تعیین کننده کیفیت خواب خوب یا بی‌قراری شما باشد. روی یک تشک و بالش راحت بخوابید. دمای اتاق را مطلوب نگه دارید و اطمینان حاصل کنید که اتاق تا حد امکان تاریک و ساکت است.

• به‌طور منظم ورزش نمایید

ورزش منظم می‌تواند به کاهش فشار خون بالا در شب کمک کند. ورزش همچنین یک راه عالی برای از بین بردن استرس از بدن شما است. شما مجبور نیستید به خودتان فشار زیادی بیاورید و دائماً ورزش‌های سخت انجام دهید. حتی انجام ورزش‌های سبک مانند دوچرخه‌سواری، شنا، پیاده‌روی سریع و آهسته دویدن بسیار مؤثر هستند.

• از یک رژیم غذایی متعادل لذت ببرید

اتخاذ یک رژیم غذایی سالم در کاهش سطح فشارخون شما مهم است. گنجاندن غذاهای خاص در رژیم غذایی می‌تواند به میزان قابل‌توجهی سطح فشار خون بالا در شب را کاهش دهد. برخی از بهترین غذاها برای کاهش علائم فشار خون بالا عصبی و فشارخون بالای شبانه عبارت‌اند از:

• ماهی سالمون
• تخم کدوتنبل
• لوبیا و عدس
• کرفس
• کلم بروکلی
• هویج

چطور بفهمم دچار فشار خون بالا در شب شده‌ام؟

اگرچه بهترین تشخیص باید توسط متخصص انجام شود ولی به دلیل اینکه هنگام شب نمی‌توانید به متخصص مراجعه کنید تشخیص فشارخون بالای شبانه تا حدی به عهده خودتان است. حتی ممکن است متخصص از شما بخواهد در تاریخ‌ها و ساعت‌های مشخصی فشارخون خود ر ا اندازه بگیرید تا مشخص شود که آیا دچار فشار خون بالا در شب هستید یا نه؟ در این صورت باید مفهوم فشارخون طبیعی را بدانید تا بالا بودن فشارخون را تشخیص دهید.

در اندازه‌گیری فشارخون از دو عدد به شکل نوشته شده در صورت و مخرج یک کسر مانند 120/80 استفاده می‌شود که عدد بالایی سیستولیک و عدد پایینی دیاستولیک نامیده می‌شود. محدوده‌های فشارخون نرمال و غیر نرمال به شکل زیر می‌باشد:

فشار خون نرمال: کمتر از 120 روی 80 (120/80)

فشارخون متوسط: 120-129/کمتر از 80

مرحله 1 مربوط به فشارخون بالا: 130-139/80-89

مرحله 2 فشارخون بالا: 140 و بالاتر/90 و بالاتر

بحران فشار خون: بالاتر از 180/بیشتر از 120 (در این شرایط فرد باید فوراً به اورژانس رسانده شود یا با اورژانس تماس بگیرید تا آن‌ها به بیمار شما برسند.)

عواملی که فشار خون را بالا میبرد چیست؟

موارد مختلفی می‌توانند به‌عنوان عواملی که فشار خون را بالا میبرد محسوب شوند. در برخی از بیماران نیز ممکن است عواملی که فشار خون را بالا میبرد ناشناخته باقی بماند. به‌طورکلی عواملی که فشار خون را بالا میبرد عبارت‌اند از:

• سیگار کشیدن
• اضافه‌وزن یا چاق بودن
• عدم فعالیت بدنی کافی و بی‌تحرکی
• نمک زیاد در رژیم غذایی
• مصرف بیش‌ازحد الکل (بیش از 1 تا 2 نوشیدنی در روز)
• فشارهای روحی و روانی
• افزایش سن
• ژنتیک
• سابقه خانوادگی فشار خون بالا
• بیماری مزمن کلیوی
• اختلالات آدرنال و تیروئید
• آپنه خواب
• زنان حامله
• زنانی که از قرص‌های ضدبارداری استفاده می‌کنند.
• افرادی که بیش‌ازحد الکل مصرف می‌کنند.
• افرادی که غذاهای چرب یا غذاهای حاوی نمک زیاد می‌خورند.
• وجود بیماری‌های زمینه‌ای کنترل نشده مانند دیابت

علائم فشار خون بالا عصبی چیست؟

همان‌طورکه قبلاً نیز به آن اشاره شد اگر به وجود فشارخون بالا در خود آگاه نباشید، احتمال بروز خطرات ناشی از آن بیشتر است. متأسفانه در بسیاری از افراد، فشارخون بالا هیچ علامتی ندارد مگر اینکه واقعاً شدید باشد. علائم فشار خون بالا عصبی زمانی ایجاد می‌شوند که فشارخون شما بیش‌ازحد بالا باشد که باید بسیار مراقب این موضوع باشید. این علائم عبارت‌اند از:

• سردردهای شدید
• خون‌دماغ
• خستگی یا گیجی مداوم
• مشکلات بینایی
• درد قفسه سینه
• مشکل تنفس
• ضربان قلب نامنظم
• خون در ادرار
• درد قفسه سینه، گردن یا گوش

سخن آخر

همان‌طورکه ملاحظه کردید عوامل مختلفی می‌تواند منجر به فشارخون بالای شبانه شود که کیفیت خواب و مشکلات خواب مهم‌ترین آن‌ها هستند.

همچنین بسیاری از موارد گفته شده به‌عنوان عامل فشار خون بالا در شب مربوط به عادت‌های غلط است؛ بنابراین در بسیاری از موارد می‌توانید با اصلاح سبک زندگی خود تحت نظر یک متخصص فشارخون، فشارخون خود را در حد نرمال کنترل کرده و از زندگی لذت ببرید.

مهم است که برای جلوگیری از افزایش فشارخون به‌صورت سالیانه چکاپ‌های لازم را انجام دهید تا دچار فشارخون خاموش و عواقب ناگوار آن مانند سکته‌های ناگهانی نشوید.

خوشبختانه در مرکز تخصصی قلب ما متخصصان فشارخون بسیار حاذق و باتجربه‌ای در حال فعالیت هستند که در صورت تأیید تشخیص فشارخون بالا در شما می‌توانند بهترین برنامه‌ها و راهکارها را برای کنترل فشار خون شما و جلوگیری از خطرات آن ارائه نمایند. برای مراجعه به متخصصان ما می‌توانید از طریق شماره تلفن‌های موجود در بخش تماس با ما با این مرکز در ارتباط باشید.