فشارخون بالا یک بیماری جدی و خطرناک است که می‌تواند منجربه حملات قلبی و سکته­ مغزی شود. ممکن است شما سالیان سال به این بیماری مبتلا باشید؛ اما به دلیل اینکه نداشتن علائم بالینی، آگاهی­ کافی از این مسئله نداشته باشید. بسیاری از افراد که در شناسایی و درمان فشارخون بالا خود سهل­انگاری کرده‌اند، با عوارض و علائم فشارخون بالا نظیر: سرگیجه، تهوع و استفراغ مواجه خواهند بود.

در صورتی‌که با استفراغ و فشارخون بالا مواجه شدید، پیشنهاد می‌شود تا به صورت فوری به بهترین دکتر فوق تخصص فشار خون مراجعه کنید. درادامه مقاله به مواردی از قبیل استفراغ در فشار خون بالا، سردرد و حالت تهوع، درمان فشارخون بالا و قاتل فشارخون بالا می­پردازیم.

علت استفراغ و فشار خون بالا

فشار خون بالا، حالت تهوع و استفراغ را در پی دارد. با بالا رفتن فشار خون از حدی مشخص، حجم زیادی از مایع داخل جریان خون از طریق دیواره سرخ رگ­های مغزی به داخل بافت مغز نشت خواهد کرد. در فرد سالم همیشه یک سد خونی مغزی وجود دارد که مانع این تراوش غیر عادی می­شود. اما در فشارخون بالا خطرناک و اورژانسی، فعالیت این فیلتر طبیعی از بین می­رود.

با ورود مایع از خون به بافت مغز، مغز متورم می­شود و به عبارتی می­گوییم فرد دچار ورم مغزی یا آدِم مغزی شده است. ورم مغزی باعث افزایش فشار داخل جمجمه می­شود، که با تهوع و استفراغ همراه می‌شود. استفراغ از علائم هشداردهنده جدی برای آسیب‌های خطرناک و کشنده مغزی است و به محض وقوع این حادثه باید با اورژانس تماس گرفته شود.

تهوع در فشارخون بالا، ممکن است نشانه‌ی مشکلاتی باشد که در زمینه‌ی قلب، کلیه یا مجاری هضمی وجود دارد. در بیشتر موارد، فشارخون بالا باعث می‌شود که رگ‌ها از جمله رگ‌های معده تحریک شود و علائمی مانند استفراغ را ایجاد نماید.

در صورتی‌که با استفراغ و فشارخون بالا مواجه شدید، باید فورا به پزشک مراجعه کنید. پزشک شما با بررسی دقیق و تشخیص وضعیت بیماری شما، راهنمایی‌‌های لازم را انجام خواهد داد. به منظور کاستن از فشارخون باید از داروهای درمانی مرتبط که بواسطه پزشک متخصص تجویز شده‌اند، استفاده نمایید. همچنین، رعایت رژیم غذایی سالم و کاهش مصرف نمک، الکل و تنباکو نیز از اقدامات مهم است.

استفراغ ممکن است یکی از علائمی باشد که با فشارخون بالا (هیپرتانسیون) همراه است، ولی دلیل روشن آن هنوز به‌طور کامل معلوم نیست. با این حال، پژوهش‌ها نشان می‌دهند که علل عمده‌ای که ممکن است منجر به استفراغ و فشار خون بالا شوند به شرح زیر است:

• برهم کنش داروها: مصرف برخی داروها مانند داروهای فشارخون بالا یا ضدافسردگی ممکن است باعث بروز عوارض ناخوشایند شود. مثل: استفراغ.
• اثرات عملکردی بدن: فشارخون بالا می‌تواند باعث ایجاد استفراغ شود زیرا بدن با شدت زیادی کار می‌کند تا با این وضعیت مقابله کند. بنابراین، این امر باعث ضخیم شدن و بزرگ شدن محفظه پایین سمت چپ قلب به‌نام بطن چپ می‌شود.
• عوامل روانی: عوامل روانی زیادی می‌توانند دست بر دست هم دهند تا فرد دچار فشارخون بالا شود. افزایش اضطراب و استرس یکی از مهم‌ترین آن‌هاست. زمانی که فرد آسیب‌پذیر در موقعیت استرس‌زا قرار می‌گیرد یا به دلیل تجربه غم و اندوه شدید، مورد حمله فشارهای عصبی زیادی قرار می‌گیرد. در نتیجه، دچار افزایش فشارخون می‌شود.
• .مشکلات کلیه و قلب: برخی از نارسایی‌های قلبی و کلیوی می‌تواند با استفراغ همراه باشد. به‌عنوان مثال، سرطان کلیه باعث ایجاد فشارخون بالا می‌شود و بنابراین با استفراغ همراه است.

لازم به ذکر است که استفراغ با فشارخون بالا ممکن است نشانگر مشکلات جدی باشد و در این صورت شما باید در اسرع وقت با پزشک خود مشورت کنید.

ارتباط سردرد و حالت تهوع و فشار بالا

افزایش فشار خون از حدی گذر کند، ورم مغزی یا ادم مغز عود می­کند. از آنجا که بافت مغز داخل جمجمه استخوانی محصور است؛ هرنوع افزایش حجمی داخل جمجمه و بافت مغز باعث بالا رفتن فشار داخل قفسه استخوانی جمجمه خواهد شد. این افزایش فشار به گیرنده­های درد منتقل می­شوند و خود را با سردرد نشان می­دهند؛ همچنین تحریک مرکز تهوع و استفراغ  با بالا رفتن فشار داخل جمجمه باعث احساس سردرد و حالت تهوع و فشار بالا می­شود.

قاتل فشار خون بالا همراه با استفراغ

اگر به دنبال درمان فوری یا به اصطلاح قاتل فشارخون بالا هستید؛ به موارد زیر توجه داشته باشید.

• قبل از هر گونه اقدام شخصی­ با اورژانس تماس بگیرید.
• معمولا بیمارانی که به‌طور پیاپی دچار تهوع در فشارخون بالا هستند، نمی­توانند دارویی برای درمان فوری آن پیدا کنند. اگر بیمار استفراغ ندارد، می­توانید در مدتی که اورژانس هنوز به محل مورد نظر اعزام نشده است، به نکات زیر عمل کنید.
• از قرص نیتروگلیسیرین زیر زبانی به شرط پایین نبودن ضربان قلب استفاده کنید. بعد از هر نوبت استفاده، علائم حیاتی مانند فشار خون ماکسیمم و مینیموم و ضربان قلب را چک کنید. اگر فشار خون تا حد 18 رسیده است، تکرا ر قرص بعدی لزومی ندارد.
• از یک چهارم قرص کاپتوپریل به‌صورت زیر زبانی هر 15 الی 20 دقیقه همراه با کنترل علائم حیاتی استفاده کنید. در زمانی که فشار خون به حد 18رسید، از تکرار قرص خودداری کنید.
• کنترل استرس نقش مهمی در مدیریت شرایط فوق دارد. تنها داروی گیاهی­ که در راستای درمان فشار خون بالا توصیه شده است، مصرف چای ترش خالص است.

درمان فشار خون بالاو حالت تهوع

بعد از کنترل و مدیریت شرایط بحرانی در منزل، طبق مواردی که در بخش پیشین توضیح داده شد؛ نوبت به درمان فشارخون بالاو حالت تهوع در بیمارستان می­رسد. این درمان ها به شرح زیر هستند.

معمولا در اورژانس تجویز داروهای کاهنده فشار خون به صورت تزریقی الزامی است. این داروها عبارتند از: دیورتیک که باعث افزایش حجم ادرار می­شود و با دفع ادرار از حجم داخل مایعات عروق می­کاهد؛ بدین ترتیب ورم مغزی و فشار خون کاهش می­یابد و علائم برطرف می­شوند.

داروهایی موسوم به بتابلاکر جزء داروهای اصلی درمان سردرد و حالت تهوع و فشار بالا در اورژانس هستند. بعد از کنترل اورژانسی فشار خون و مدیریت علائم و پایدار شدن وضعیت بیمار هنگام ترخیص از بیمارستان، نسخه دارویی توسط متخصص قلب و عروق تجویز می­شود. این نسخه می­تواند شامل یک یا ترکیبی از موارد زیر باشد.

• دیورتیک­ها مانند آلداکتون، فورزماید و…
• بتابلاکرها مانند کارودیلول
• مسدود کننده­های گیرنده آنژیوتانسین مانند: لوزارتان
• مهارکننده­های آنزیم مبدل آنژیوتانسین مانند: کاپتوپریل، انالاپریل
• مسدود کننده­ کانال کلسیم مانند آملودیپین
• سایر داروهای فشار خون که کمتر مصرف می­شوند مانند: مسدود کننده­های گیرنده آلفا.

درمان خانگی استفراغ ناشی از فشار خون بالا

درمان‌های خانگی سردرد و حالت تهوع و فشار بالا به دو دسته تقسیم می­شوند؛ درمان­های خانگی فوری برای زمانی است که  فرد سریعا درچار حالت تهوع و فشار خون بالا می‌شود. دسته دوم درمان­های خانگی بلند مدت است که بیشتر برای پیشگیری از تهوع و فشارخون بالا مورد استفاده قرار می­گیرد.

از مواردی که جزء دسته اول هستند به نکات زیر توجه کنید.

• در قدم اول استرس و اضطراب بیمار و خودتان را کنترل کنید، سپس با اورژانس تماس بگیرید.
• اگر بیمار استفراغ و فشار خون بالا را به‌طور مداوم تجربه نمی‌کند؛ چای ترش خالص را دم کرده تا بیمار از آن بنوشد.
• حتما علائم حیاتی را اندازه­گیری کرده و به اطلاع اورژانس برسانید.
• در صورت امکان، بیمار در جریان هوای آزاد قرار بگیرد تا تهویه مناسب در فضا او را از تنش و اضطراب دور کند.
• از خوردن نبات داغ یا آب قند خودداری کنید.
• اگر بیمار قادر به استفاده از مواد خوراکی است و خبری از علائم تهوع و فشارخون بالا نیست؛ می‌توانید به او لیموترش تازه دهید.

رعایت نکات درمان­ خانگی در بلند مدت برای پیشگیری از تهوع و فشارخون بالا بسیار موثر است که شامل موارد زیر می‌شود:

• رژیم غذایی سالم
• ورزش و تحرک بدنی و تناسب وزن
• پرهیز از نمک­های سدیم
• گرفتن فشار خون به‌طور مرتب در منزل

صرف میوه­جات، سبزیجات و دمنوش­های گیاهی خالص در بلند مدت می­توانند نقش پیشگیری‌کننده در ابتلا به تهوع و فشارخون بالا ایفا کنند.

سخن پایانی

بیماری فشارخون بالا ممکن است سال‌ها بدون علائم باقی بماند و ناگهان به صورت تهوع در فشارخون بالا و حتی حملات قلبی و سکته­ مغزی کشنده نمایان شود. اگر بیمار استفراغ در فشار خون بالا دارد، در قدم اول با اورژانس تماس بگیرید و علائم حیاتی بیمار را به اورژانس اطلاع دهید و طبق دستور اورژانس عمل کنید و از خوددرمانی پرهیز کنید. پیشنهاد می‌کنیم جهت نتیجه گیری مطلوب به پزشکان حازق ما در مجموعه مراجعه نمایید یا از طریق سایت نوبت خود را رزرو نمایید.