واریس پا چیست

واریس پا چیست، لخته خون است که منجر می شود به سکته و یا آمبولی ریوی

در پاسخ به سوال واریس پا چیست؟ می توان گفت، در بسیاری از منابع گفته می‌شود که نیازی به اهمیت دادن به رگ‌های واریسی خفیف نیست و احتمالاً خودبه‌خود بهبود پیدا می‌کنند.

اگر از همان ابتدا با مشاهده علائم هرچند خفیف پیگیر درمان یا پیشگیری از بدتر شدن واریس پا نشوید، بیماری ممکن است پیشرفت کند و عوارض زیادی ازجمله دردهای شدید پا، تورم، خونریزی، لخته خون و … را ایجاد کند که برخی از این عوارض مانند لخته خون حتی می‌تواند منجر به سکته‌های خطرناک مغزی، قلبی و آمبولی ریوی شود که با خطر مرگ همراه است.

واریس پا چیست؟

واریس پا چیست یکی از سؤالات متداولی است که ممکن است در ذهن بسیاری از افراد ایجاد شود و اگرچه یک بیماری شایع است ولی برای افرادی که از قبل با آن آشنا نبوده‌اند یا در خانواده آن‌ها کسی به واریس مبتلا نبوده است تازگی دارد و ممکن است ناآشنا باشد.

در یک پاسخ اجمالی به سؤال واریس پا چیست باید بگوییم به رگ‌های متورم، پیچ‌خورده و بزرگی که در پاها معمولاً به رنگ بنفش یا آبی دیده می‌شوند، واریس گفته می‌شود. این بیماری بسته به علت ایجاد آن و دیگر شرایط سلامتی بیمار می‌تواند از خفیف و حالت بی‌خطر تا شدید و خطرناک یا تهدیدکننده متفاوت باشد. اگر می‌خواهید بیشتر با این بیماری شایع و روش‌های درمان آن آشنا شوید در ادامه با ما همراه گردید.

در ابتدا می‌خواهیم به اصلی‌ترین سؤالی که این مقاله با هدف آن نوشته شده است یعنی واریس پا چیست پاسخ دهیم. واریس پا چیست همان‌طورکه در مقدمه نیز به آن اشاره شد به رگ‌های بزرگ و برجسته‌ای گفته می‌شود که معمولاً در ناحیه ساق پاها رخ می‌دهند و حالت متورم و تیره‌رنگی که مایل به آبی یا بنفش است دارند.

درواقع زمانی سیاهرگ‌های پا دچار واریس می‌شوند که به دلایل مختلف مانند افزایش سن، فشار بیش‌ازحد بر روی پاها، چاقی و … دچار تخریب دریچه‌های خود شوند.

درنتیجه این دریچه هنگام عبور خون به سمت قلب نمی‌توانند پشت سر خون به‌طور کامل بسته شده و از برگشت آن جلوگیری کند. همین امر منجر به برگشت خون به سمت پایین و تجمع در رگ‌ها شده که اصطلاحاً به آن واریس نیز گفته می‌شود.

ممکن است برحسب علت ایجاد واریس یک یا چند رگ به‌صورت هم‌زمان دچار این بیماری شوند و همچنین ممکن است بعد از درمان یک سری رگ‌های واریسی در صورت عدم مراقبت لازم و سبک زندگی اشتباه رگ‌های دیگری مجدداً دچار واریس گردند. در حال حاضر حدود 23% از بزرگسالان دچار این بیماری هستند به این معنی که از هر 4 نفر یک نفر به این بیماری مبتلا است.

نشانه‌های واریس پا چیست؟

واریس پا بسته به شدتی که دارد ممکن است هیچ علامت خاصی نداشته باشد و تنها از نظر ظاهری شما را ناراحت کند و یا در صورت پیشرفت می‌تواند علائم زیر را از خود بروز دهد که همگی پاسخ سؤال نشانه‌های واریس پا چیست می‌باشند:

• درد در پاهای آسیب دیده
• احساس سنگینی در پاها، به‌ویژه بعدازانجام ورزش یا در طول زمان خواب
• آسیب‌های جزئی احتمالی به ناحیه آسیب دیده که گاهاً منجر به خونریزی طولانی‌تر از حد طبیعی نیز می‌گردد.
• لیپودرماتواسکلروز که وضعیتی است که در آن چربی در ناحیه زیر پوست درست بالای مچ پا حالت تجمع یافته و سفتی پیدا می‌کند که درنتیجه پوست نازک می‌شود و خطر پارگی و خونریزی افزایش پیدا خواهد کرد.
• ایجاد ادم یا تورم در مچ پاها
• تلانژکتازی به معنی وریدهای عنکبوتی در پای آسیب دیده
• تغییر رنگ در پوست و براق شدن آن در نزدیکی وریدهای واریسی
• اگزمای مربوط به رگ‌های واریسی یا درماتیت استاز که در این شرایط پوست در ناحیه آسیب دیده حالت التهاب یا قرمزی، خشکی و خارش پیدا می‌کند.
• گرفتگی پاها هنگام ایستادن به‌صورت ناگهانی
• سندرم پاهای بی‌قرار
• آتروفی بلانچ، به این معنی که لکه‌های نامنظم سفیدرنگی که مانند اسکار هستند در مچ پا ظاهر می‌شوند.

درمان واریس پا چیست؟

همان‌طورکه در مقدمه نیز توضیح دادیم در برخی منابع گفته می‌شود که اگر ناراحتی خاصی به دلیل رگ‌های واریسی مانند درد یا خارش و تورم وجود ندارد و از نظر زیبایی شما را ناراحت نمی‌کند، نیازی به درمان نیست؛ اما آنچه تجربه به ما به‌عنوان متخصص در این زمینه نشان می‌دهد این است که حتی با اولین علائم به پزشک متخصص قلب و عروق مراجعه کنید تا از همان ابتدای امر بتوانید اقدامات درمانی آسان را برای رفع و جلوگیری از بدتر شدن رگ‌ها و ایجاد علائم ناراحت‌کننده انجام دهید؛ زیرا در ابتدا پاسخ سؤال درمان واریس پا چیست بسیار ساده است و با انجام برخی عادت‌های صحیح در زندگی مانند رژیم غذایی مناسب، ورزش کردن، ماساژ دادن، داشتن فعالیت‌های صحیح، استراحت کردن بین کار، استفاده از جوراب‌های فشاری در صورت نیاز به ایستادن‌های طولانی‌مدت و … می‌توانید از تشدید رگ‌های واریسی جلوگیری کنید و اگر هم علائمی وجود دارد زودتر بهبود پیدا می‌کنند ولی اگر بیماری پیشرفت کند سؤال درمان واریس پا چیست کمی پیچیده‌تر و سخت‌تر می‌شود.

ممکن است بعد از تشدید علائمی مانند تورم، خارش، درد یا خونریزی دیگر روش‌های مدیریتی مناسب نباشند و نیاز به درمان‌های تخصصی پزشکی مانند جراحی، لیزر و … باشد که ناراحتی و عوارض خودش را به همراه دارد.

از طرفی برخی بیماران ممکن است به دلایل زیبایی بخواهند از همان ابتدا درمان شوند و از شر رگ‌های واریسی رهایی یابند.

اگر وریدهای واریسی بزرگ باشند، ممکن است نیاز به برداشتن آن‌ها از طریق عمل جراحی باشد. این عمل جراحی معمولاً تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود.

در بیشتر موارد، بیمار می‌تواند در همان روز بدون نیاز به بستری شدن در بیمارستان به خانه برود. بااین‌حال، اگر جراحی روی هر دو پا انجام شود، احتمالاً لازم است بیمار یک شب را در بیمارستان بگذراند.

درمان‌های لیزری نیز این روزها محبوبیت بسیار زیادی پیدا کرده‌اند که اغلب برای بستن رگ‌های کوچک‌تر و همچنین رگ‌های عنکبوتی استفاده می‌شود. البته روش لیزر درون وریدی نیز وجود دارد که برای برداشتن رگ‌های بزرگ‌تر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در حال حاضر در تعداد محدودی از مراکز این روش به‌طور تخصصی انجام می‌شود که خوشبختانه مرکز ما نیز یکی از انواع آن‌ها می‌باشد. اگر بخواهیم روش‌های جراحی برداشتن رگ‌های بزرگ را به‌طور صریح‌تر توضیح دهیم، عبارت‌اند از:

جراحی کامل

در این روش دو برش یکی در نزدیکی کشاله ران در بالای ورید آسیب دیده و دیگری دورتر از پا، در ناحیه مچ پا یا زانو ایجاد می‌شود. پزشک بالای رگ را می‌بندد و مهروموم می‌کند.

یک سیم نازک و انعطاف‌پذیر از پایین رگ مورد نظر عبور می‌کند و بعد بیرون کشیده می‌شود که رگ آسیب دیده را هم با خودش می‌برد. از بین بردن سیاهرگ آسیب دیده هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کند و خون می‌تواند از مسیر دیگری به سمت قلب جریان یابد.

از عوارض انجام این روش می‌توان به کبودی، خونریزی و همچنین درد تا مدتی اشاره کرد که معمولاً با مسکن و استفاده از جوراب‌های فشاری می‌تواند بهبود پیدا کند.

در موارد بسیار نادر، ممکن است ترومبوز ورید عمقی (DVT) یعنی یک لخته خون در رگ تشکیل شود که اگر به سمت بالا حرکت کند خطر سکته قلبی و مغزی یا آمبولی ریه را به همراه دارد؛ بنابراین مهم است مراقبت‌های لازم مانند راه رفتن بعدازانجام عمل جراحی یا مصرف برخی داروهای رقیق‌کننده خون انجام شود تا احتمال بروز این خطرات کم گردد.

پس از جراحی، اکثر بیماران ظرف چند روز بهبودی را تجربه می‌کنند، اما بسته به شرایط بیمار ممکن است چند هفته قبل از شروع فعالیت‌های گذشته نیاز به مراقبت و استراحت وجود داشته باشد و باید طبق دستورالعمل‌های پزشکتان در این مرحله عمل نمایید.

اسکلروتراپی

اسکلروتراپی نیز یکی از روش‌های بسیار معروف برای درمان رگ‌های واریسی است که می‌تواند پاسخ مناسبی برای سؤال درمان واریس پا چیست باشد. در این روش پزشک متخصص نوعی ماده شیمیایی را به رگ آسیب دیده تزریق می‌کند که منجر به بسته شدن رگ خواهد شد و بعد از چند هفته رگ محو می‌شود. گاهی برای درمان یک رگ واریسی بیش از یک جلسه تزریق نیاز است که به نظر پزشک و شرایط بیمار بستگی دارد.

فرسایش بسامد رادیویی

در این روش متخصص به کمک تکنولوژی سونوگرافی برشی کوچک در ناحیه بالای زانو یا زیر آن ایجاد خواهد کرد. در مرحله بعدی یک لوله باریک یا کاتتر را داخل ورید می‌کند. سپس پزشک یک پروب مخصوص را وارد کاتتر خواهد کرد که به کمک آن انرژی فرکانس رادیویی در رگ ساطع می‌شود.

این انرژی ورید را گرم می‌کند و باعث می‌شود دیواره‌های آن پایین بریزند و عملاً آن را می‌بندد و از بین می‌برد. پزشکان معمولاً از این روش برای درمان رگ‌های خیلی بزرگ واریسی استفاده می‌کنند که اغلب با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود.

درمان با لیزر درون وریدی

دو نوع لیزر برای درمان واریس وجود دارد که یکی سطحی است و از نظر زیبایی رگ‌های عنکبوتی سطحی را درمان می‌کند و دیگری درون وریدی است که رگ‌های واریسی عمق و بزرگ‌‌تر را درمان می‌کند. متخصص در روش درون وریدی بعد از ایجاد بی‌حسی در محل مورد نظر یک کاتتر را وارد رگ آسیب دیده خواهد کرد و بعد یک لیزر کوچک از درون کاتتر عبور داده می‌شود که درست بالای رگ مورد نظر قرار می‌گیرد.

بعد با ایجاد پالس‌های انرژی کوتاه ولی شدید رگ گرم شده و بسته می‌شود. بعدازانجام این روش معمولاً متخصص یک اسکن سونوگرافی تجویز خواهد کرد تا مشخص شود که رگ به‌طور کامل از بین رفته است. ممکن است در این روش مقداری آسیب عصبی نیز ایجاد شود که معمولاً بسیار ناچیز است، مگر اینکه این روش به دست افراد ماهر و باتجربه در یک مرکز تخصصی مناسب انجام نشود.

فلبکتومی با قدرت بالای ترانس ایلومینیت

ترانس ایلومیناتور آندوسکوپی یک نور مخصوص می‌باشد که از طریق یک برش در زیر پوست می‌گذرد و پزشک به کمک این روش می‌تواند ببیند دقیقاً کدام رگ آسیب دیده است و باید خارج شود. سپس وریدهای آسیب دیده مورد نظر را با یک نوع دستگاه مکش از طریق برش ایجاد شده خارج می‌شوند.

بسته به شرایط بیمار و نظر متخصص ممکن است این روش تحت بی‌حسی موضعی یا بیهوشی عمومی انجام شود و از عوارض بعدازآن می‌توان به مقداری کبودی و خونریزی اشاره کرد که با مراقبت مناسب کم‌کم بهبود پیدا می‌کند.

درمان‌های خانگی واریس پا چیست؟

اگر شما علائم واریس پا را دارید می‌توانید با انجام برخی اقدامات خانگی نیز به مدیریت این بیماری کمک کنید و از پیشروی کردن آن جلوگیری نمایید. بهترین اقدامات مراقبت‌های خانگی عبارت‌اند از:

• ورزش کردن
• رسیدن به وزن متوسط و ایده آل
• بالا نگه‌داشتن پاها در زمان استراحت
• اجتناب کردن از ایستادن یا نشستن‌های طولانی‌مدت بدون استراحت یا تغییر پوزیشن بین آن

همچنین بسیاری از درمان‌های طبیعی، سنتی و بدون نسخه و همچنین کرم‌های موضعی و نرم‌کننده‌های مناسب جهت ماساژ و بهبود این رگ‌ها وجود دارد که می‌توانند تا حد خوبی به تسکین درد و افزایش راحتی شما کمک کنند.

انجام این درمان‌ها به‌صورت مناسب تحت نظر متخصص و به شکل منظم همچنین ممکن است ظاهر کلی وریدهای واریسی را که از نظر زیبایی ناخوشایند هستند، بهبود بخشند.

جوراب‌های فشرده برای درمان واریس پا چیست؟

جوراب‌های فشاری با فشار مناسبی که روی رگ‌ها ایجاد می‌کند می‌تواند گردش خون را بهبود بخشند. این جوراب‌ها معمولاً اطراف مچ پا را محکم نگه می‌دارند و سیاهرگ‌های پا را حمایت خواهند کرد.

به همین دلیل جریان خون به سمت قلب را تشویق کرده و بر نیروی جاذبه نسبت به جریان خون غلبه می‌کند.

درنتیجه با استفاده منظم و انتخاب جوراب صحیح (جوراب‌های فشاری با فشارهای متفاوت در بازار موجود هستند) کم‌کم علائم بیماری مانند ناراحتی، تورم و درد نیز کاهش پیدا می‌کند. نکته‌ای که باید مورد توجه قرارداد این است که استفاده مداوم از این جوراب‌ها ممکن است منجر به خشکی پوست شود؛ بنابراین باید حواستان به رطوبت رسانی پوست به‌صورت روزانه باشد و اگر این اتفاق افتاد حتماً به پزشک متخصص خود نیز اطلاع دهید.

واریس پا ناشی از چیست؟

سؤال دیگری که ممکن است در مورد بیماری واریس برایتان ایجاد شود این است که اصلاً واریس پا ناشی از چیست و چرا ممکن است هر فردی به این بیماری مبتلا شود؟ اگر بخواهیم علت اصلی واریس را بررسی کنیم باید بگوییم که سیاهرگ‌های موجود در پاها دارای دریچه‌های یک‌طرفه هستند و خون در آن‌ها تنها در یک جهت و به سمت قلب حرکت می‌کند.

درواقع این سیاهرگ‌ها وظیفه دارند خونی که قلب به اندام‌ها پمپاژ کرده و تغذیه رسانی و اکسیژن‌رسانی انجام داده است و حالا باید برای گرفتن مجدد تغذیه و اکسیژن به سمت قلب برود را به قلب برساند. اگر به هر دلیلی دیواره‌های این رگ‌ها دچار کشیدگی شوند و دریچه‌ها ضعیف شود، این عملکرد به‌درستی انجام نخواهد شد.

درنتیجه خون به عقب برمی‌گردد و در جهت مخالف جریان پیدا می‌کند. این کار باعث می‌شود در برخی نقاط خون زیادی تجمع پیدا کند و رگ مورد نظر را متورم نماید طوری که حتی از روی پوست به‌صورت برجسته و پررنگ دیده می‌شود. از طرفی تمامی شرایطی که منجر به افزایش فشار بر شکم می‌شوند می‌توانند احتمال واریس را افزایش دهند و پاسخی برای سؤال واریس پا ناشی از چیست باشند که عبارت‌اند از:

• بارداری
• یبوست
• تومورها، در موارد نادر
• نارسایی مزمن وریدی که در آن پوست، اکسیژن، مواد مغذی و مواد زائد را به‌درستی با خون مبادله نمی‌کند، زیرا جریان خون به‌اندازه کافی قوی نیست.

عوامل خطر ابتلا به واریس پا چیست؟

هنوز به‌طور دقیق علت اصلی کشیدگی سیاهرگ‌ها در پا و ایجاد واریس مشخص نشده است ولی برخی عوامل به‌طور بالقوه خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهند که شامل موارد زیر هستند:

• یائسه شدن زن‌ها به معنی عدم توانایی بارداری و قطع پریود شدن
• باردار بودن
• سن بالای 50 سال داشتن
• ایستادن برای مدت طولانی روی پاها مانند برخی مشاغل ازجمله پرستاران و معلمان
• داشتن سابقه خانوادگی واریس
• چاقی و یا اضافه‌وزن
• زن بودن (رگ‌های واریسی در زنان به دلیل تغییرات هورمونی زیاد در برخی دوره‌ها ازجمله بارداری، پریودی و یائسگی بیشتر از مردان رخ می‌دهد.)
• ژنتیک

آیا بیماری واریس خطرناک است؟

درحالی‌که واریس در شرایط خفیف به‌راحتی قابل درمان است و در حالت شدید نیز اگرچه ناراحت‌کننده است ولی می‌توان با روش‌های مختلف آن را درمان نمود، اگر در درمان آن سهل‌انگاری شود می‌تواند خطرناک هم باشد. وقتی بیمار مبتلا به واریس در زمان مناسب درمان صحیحی را دریافت نکند یا خودش برای درمان بی‌توجهی نماید واریس او از گردش خون مناسب در بدن جلوگیری خواهد کرد.

این امر می‌تواند منجر به ایجاد لخته خون در رگ‌ها شود که به ترومبوز ورید عمقی یا بیماری DVT جدی است و شرایط تهدید کننده ای برای زندگی بیمار می‌باشد. همچنین اگر در صورت عدم درمان، رگ‌ها بیشتر برجسته شوند یا دچار خارش گردند و شما نیز با خاراندن آن‌ها را تحریک کنید احتمال ترکیدن رگ و خونریزی شدید وجود دارد که یک اورژانس پزشکی است و به‌ویژه برای افراد با بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت بسیار خطرناک است.

عوارض عدم توجه به درمان مناسب واریس پا چیست؟

هر شرایطی که منجر به تضعیف جریان خون شود، می‌تواند عوارض سلامتی مختلفی را برای شما ایجاد نماید. ازجمله عوارض مربوط به عدم درمان مناسب و به‌موقع رگ‌های واریس نیز عبارت‌اند از:

• زخم‌های وریدی
• گردش خون ضعیف
• ترومبوفلبیت به معنی لخته شدن خون در ورید همراه با خطر سکته مغزی، قلبی و یا آمبولی ریه
• اگزمای واریسی
• لیپودرماتواسکلروز
• زخم‌های وریدی

روش‌های جلوگیری از واریس پا چیست؟

برای کاهش احتمال خطر ابتلا به واریس، شما می‌توانید به نکات مراقبتی و پیشگیرانه زیر عمل نمایید:

• انجام ورزش منظم حتی به‌صورت سبک مانند پیاده‌روی
• رسیدن به وزن متوسط و حفظ آن با پیروی از یک سبک زندگی سالم
• خودداری کردن از ایستادن طولانی‌مدت بدون استراحت بین آن
• خودداری کردن از انداختن پاها روی هم هنگام نشستن
• قرار دادن پاها روی یک بالش مناسب هنگام خوابیدن

نحوه تشخیص واریس پا توسط متخصص چگونه است؟

معمولاً تا زمانی که علائم ظاهری رگ‌ها مشخص نشود شما به پزشک مراجعه نخواهید کرد ولی گاهی رگ‌های واریسی عمقی ایجاد می‌شوند که بدون ظاهر شدن منجر به درد خواهند شد. به‌هرحال متخصص ورید ابتدا یک معاینه بصری از رگ‌ها انجام می‌دهد و در مورد علائم ایجاد شده سؤالاتی را از شما خواهد پرسید تا بهترین تشخیص و درمان را ارائه دهد.

اگر علائمی مانند درد ایجاد شده باشد ولی به‌صورت ظاهری علامتی وجود نداشته باشد پزشک بعد از رد کردن سایر دلایل درد پا ممکن است یک سونوگرافی از رگ‌ها را تجویز کند تا بتواند در صورت ایجاد رگ‌های واریسی عمیق تشخیص و درمان مناسب را انجام دهد.

سخن آخر

بیماری واریس پا چیست یکی از بیماری‌های شایع بخصوص در بزرگسالان است که ممکن است در هر سنی به دلایل مختلف مانند کار بیش‌ازحد، چاقی، انجام برخی ورزش‌های سنگین مانند وزنه‌برداری، بارداری، تغییرات شدید هورمونی و … ایجاد شود.

اگرچه این بیماری در حالت خفیف عارضه‌ای ایجاد نمی‌کند اما اگر از همان ابتدا با روش‌های آسان به درمان آن نپردازید ممکن است در آینده علائم تشدید شده و نیاز به درمان‌های سخت‌تری مانند جراحی داشته باشد. از طرفی گاهی ممکن است منجر به ایجاد لخته خون و خطرات تهدید کننده ناشی از آن شود.

درصورتی‌که علائمی از این بیماری را مشاهده کرده‌اید توصیه می‌شود در اسرع وقت به یک متخصص قلب و عروق در یک مرکز تخصصی قلب مانند مرکز ما مراجعه نمایید تا متخصصان باتجربه ما بتوانند ارزیابی‌های کامل را انجام داده و شما را از خطرات بزرگ‌تر دور نگه دارند. شماره تلفن‌های این مرکز نیز جهت گرفتن نوبت حضوری در بخش تماس با ما درج شده است.